Scivias Hildegardis 3910


VISIO UNDECIMA

3911

[Col. 0707]

SUMMARIUM.---De quinque ferocissimis cursibus temporalium regnorum. De cane igneo. De fulvo leone. De equo pallido. De nigro porco. De griseo lupo. De colle quinque apices habente et de quinque funibus bestiarum quid significet. Verba Job ad eamdem rem. Quod Ecclesia a perfectione sua fulget in decore justitiae usque ad tempus Antichristi. Quod tunc fides Ecclesiae quasi in dubio est praeter testimonium Enoch et Eliae. Quod ante finem mundi testimonio eorumdem sponsus Ecclesiae candidissime fulgebit, devicto filio perditionis et manifestata fide veritatis. Verba David ad eamdem rem. Quod Ecclesia, refrigescente justitia, multas et diversas passiones, et persecutiones lamentabiliter sustinebit. Quod Antichristus horribili terrore [Col. 0709] fideles dilanians, fetorem suae crudelitatis et insaniam mordacitatis suae hominibus infundit. Quod Filius perditionis quos blanditiis non potest, crudelissimis persecutionibus incurvare tentabit. Quod Ecclesia in consummatione mundi nobilissimo sanguine perfundetur, usque ad duos testes veritatis. Quod nos in septimo millenario sumus. Qua de causa Deus nova secreta et multa mystica hactenus latentia per non loquentem et indoctum loquitur. Exhortatio Dei ad doctores ne hunc sermonem spernant, sed vel victoriosissimum vexillum contra filium iniquitatis elevent. Verba Spiritus sancti ad Ecclesiam de novissimo tempore. Evangelium de eodem. Quod turbato orbe quatuor elementa abluentur et Ecclesia in filiis suis implebitur, ne membra desint capiti. Quod cursus mundi nunc in septimo numero est, et post laborem sigilla Scripturarum aperte et leniter ut in hoc libro proferuntur, et alius numerus non est, quod superest, homini sciendum non est. Quare Deus Filium suum voluit incarnari. De Antichristo et matre ejus. Quod a matre magicis artibus instructus, in diversis creaturis voluntatem suam permissione Dei exercet. De potestate ejus et diversis miraculis quae facere videtur. Verba Moysi de visione Dei. Quod quidam a diabolo decepti portenta in creaturis fallaciter ostendunt; sed eas in alium modum transmutare non possunt. Quod diverso modo Antichristus suos decipiat et cur hoc illi permissum sit. De simulata morte Antichristi, de scriptura maledictionis; qui huic contradixerit, occidetur. Verba Joannis. De Enoch et Elia quare ad id tempus reservati sunt. Verba illorum ad filios Dei. De veris signis illorum quibus falsa Antichristi abjiciantur. Quod permissione Dei consummati, mercedem laborum suorum consequentur. Quod omnia membra Ecclesiae ex praesumptuosa arrogantia Antichristi, tremore concutientur, putantis se posse penetrare secreta coelestia. Quod potestas Dei manifesta virtute filium perditionis ad modum diaboli in aeterna damnatione prosternit. Quod infernalis fetor et nebula locum elationis illius replebit ut decepti redeant. Quod filio perditionis prostrato, sponsa Christi candore mirae pulchritudinis clarescet errantibus ad viam veritatis redeuntibus. Quod diem judicii nemo scire poterit nisi Deus. Exemplum de Samsone.



[Col. 0709A] Deinde vidi ad aquilonem, et ecce ibi quinque bestiae stabant, quarum una erat ut canis igneus, sed non ardens, una ut leo fulvi coloris, alia ut equus pallidus, alia ut niger porcus, alia ut lupus griseus, et se ad occidentem vertebant. Et in occidente coram bestiis illis veluti quidam collis quinque apices habens apparuit; ita ut ab ore cujusque bestiae funis unus ad unumquemque apicem ipsius collis extenderetur, omnes subnigri coloris, praesertim funem illum qui ab ore lupi tendebatur, qui ex parte niger et ex parte albus videbatur. Et ecce in oriente, juvenem illum quem prius super angulum conjunctionis lucidi et lapidei muri aedificii purpurea tunica indutum videram, super ipsum angulum iterum vidi, sed nunc ab umbilico deorsum [Col. 0709B] mihi apparentem: ita vides ut ab umbilico usque ad locum illum ubi vir discernitur quasi aurora fulgeret, et ibi erat veluti lyra cum chordis suis in transversum jacens, et ab hoc loco usque ad calces pedum, id est ad mensuram duorum digitorum transpositorum superius tangentem talum umbrosus erat ac ab illa mensura per totos pedes suos lacte candidior apparebat. Sed et illa muliebris imago quam ante altare quod est ante oculos Dei prius conspexeram, nunc etiam mihi et hic iterum ostensa est; ita tamen quod eam etiam ab umbilico ventris deorsum viderem. Nam ab umbilico usque ad illum locum ubi mulier cognoscitur, varias et squamosas maculas habebat. In loco autem muliebris cognitionis monstruosum et nigerrimum [Col. 0709C] caput apparuit igneos oculos, et aures ut aures asini, et nares et os ut nares et os leonis habens ac magno hiatu frendens, et velut ferreos ac horribiles dentes horribiliter acuens. Sed ab illo capite usque ad genua sua imago illa alba et rubea et velut multa contritione contusa erat. Ab ipsis autem genibus usque ad duas zonas quae per transversum superius tangentes calcem pedum albae videbantur, sanguinea apparebat. Et ecce illud monstruosum caput se tanto fragore a loco suo emovit [Col. 0710A] ut omnis muliebris imago in omnibus membris suis inde concuteretur. Sed et velut magna massa multae faecis ipsi capiti conjuncta est, unde illud supra quemdam montem se elevans altitudinem coelorum ascendere tentavit. Et ecce velut ictus tonitrui repente veniens, ipsum caput tanta fortitudine repercussit quod et de monte illo cecidit et quod spiritum in mortem emisit. Unde subito fetens nebula montem ipsum totum comprehendit, in qua caput illud tanta sorde involutum est ut astantes populi in maximum terrorem converterentur, ipsa quidem nebula circa ipsum montem aliquantulum diutius immorante. Quod astans populus cernens, multo timore concussus adinvicem dicebat: Heu! heu! quid est hoc? quid videtur nobis hoc esse? [Col. 0710B] Ah nos miseros! quis nos adjuvabit? aut quis nos liberabit? Nescimus enim quomodo decepti sumus. O omnipotens Deus, miserere nobis! Revertamur, revertamur ergo; properemus testamentum evangelii Christi, quoniam ah, ah, ah! amare decepti sumus. Et ecce pedes praedictae muliebris imaginis candidi apparuerunt, splendorem super splendorem solis reddentes. Audivique vocem de coelo mihi dicentem: Quamvis omnia quae in terra sunt ad finem suum tendant, ita quod mundus in defectu virium suarum positus ad exitum suum multis aerumnis et calamitatibus oppressus incurvetur; tamen sponsa Filii mei tam a praenuntiis filii perditionis quam ab ipso perditore in filiis suis multum fatigata nequaquam contereretur, quamvis ab eis multum impugnetur. [Col. 0710C] Cum ipsa in fine saeculorum robustior et validior exsurgens pulchrior et clarior reddetur; quatenus hoc modo ad amplexus dilecti sui suavius et dulcius procedat. Quod et haec visio quam cernis mystice designat. Vides enim ad aquilonem, et ecce ibi quinque bestiae stant, quae sunt in carnalibus desideriis quibus macula peccati non deest, quinque ferocissimi cursus temporalium regnorum ferociter in se bacchantes.

Quarum una est ut canis igneus sed non ardens; [Col. 0711A] quia cursus temporum illorum homines suae constitutionis mordaces habebit, in sua quidem aestimatione velut ignis apparentes, sed in justitia Dei non ardentes. Et una ut leo fulvi coloris est; quoniam cursus ille bellicosos homines sustinebit, multa quidem bella moventes, sed in eis rectitudinem Dei non inspicientes, quia in fulvo colore regna illa incipient fatigationem debilitatis incurrere. Alia autem ut equus pallidus; quia tempora illa homines in diluvio peccati lascivos et in velocitate voluptatis suae operationem bonarum virtutum transilientes producent, ubi tunc cor regnorum illorum in pallore ruinae suae confringetur, quoniam ruborem fortitudinis suae tunc perdet. Sed alia, ut niger porcus; quoniam cursus ille rectores magnam [Col. 0711B] nigredinem tristitiae in se ipsis facientes habet, et se luto immunditiae involventes, videlicet divinam legem in multis contrarietatibus fornicationum et aliarum similium abominationum postponentes, ac multa schismata divinorum praeceptorum in sanctitate machinantes.

Alia vero ut lupus griseus; quia illa tempora habebunt homines multas rapinas tam in potestatibus quam in reliquis successibus sibi ipsis congerentes cum in his certaminibus, nec nigros nec albos, sed velut griseos in versutiis suis se ostendentes: capita regnorum illorum dividentes dejicient, quoniam tunc veniet tempus irretitionis animarum multarum, ubi error errorum ab inferno usque ad coelum erigetur; ita quod filii lucis torculari martyriorum [Col. 0711C] suorum imponentur, Filium Dei non negantes, sed filium perditionis abjicientes qui diabolicis artibus voluntates suas perficere tentabit. Et hae bestiae se ad occidentem vertunt, quoniam haec caduca tempora cum occidente sole cadunt; quia sicut ille oritur et occidit, ita etiam faciunt homines cum hic nascitur et cum ille moritur.

Unde etiam ibi in occidente coram bestiis illis velut quidam collis quinque apices habens apparet; quia in carnalibus concupiscentiis in ipsis excursibus disposita potestas, quinque altitudinum propalata ostenditur, ita ut ab ore cujusque bestiae funis unus ad unumquemque apicem ipsius collis extendatur; quoniam ab initio illorum temporum [Col. 0711D] tenor prolixitatis ad quamque altitudinem dispositae potestatis protenditur, omnes subnigri coloris praeter funem illum qui ab ore lupi protenditur qui ex parte niger et ex parte albus videtur, quia istae prolixitates sunt in varietate contumaciae voluptatis hominum. Tenore illo qui in voracitate rapinae positus est in parte nigredinis, multas iniquitates protendente, ita tamen quod ex ipsa hi in multo candore justitiae procedunt qui terrentibus miraculis filio perditionis ut ipsi resistant occurrent, quemadmodum servus meus Job de justo viro justitiam facientem ostendit dicens: Innocens contra hypocritam suscitabitur, et tenebit justus viam suam et mundis manibus addet fortitudinem (
Jb 17,9). Hoc tale est: Qui innocens est sanguinei operis, id [Col. 0712A] est homicidii et fornicationis et similium malorum operum velut ardens scintilla contra illum excitatur, qui semper in operibus suis mentitur. Quomodo? Quia ille mel nominat; sed venenum devorat et amicum vocat, quem sicut inimicum suffocat. Videlicet cum dulcia verba sonant; sed intra se malitiam habent, et cum amico blande loquitur, sed illum in insidiis occidere nititur. Sed qui habet virgam, indigna pecora a se ipso fugans ex recto itinere cordis sui, habet etiam clara itinera coram fulgente sole, quoniam ipse clara scintilla et clara lux in Deo suscitatur quasi fulgens facula; atque ita fortissimis purissimisque operibus se circumferens, ipsis apponit fortem loricam et incidentem gladium, a se etiam vitia expellens et virtutes sibi [Col. 0712B] concilians.

Quapropter etiam in oriente juvenem illum quem prius super angulum conjunctionis lucidi et lapidei muri ipsius aedificii purpurea tunica indutum videras, super eumdem angulum iterum vides, quia oriens justitiae Filius hominis, praesidens fortitudini conjunctionis speculativae scientiae et humano operi in bonitate Patris sursum aedificante, cum ipse Filius hominis in voluntate Patris sui sanguinem suum pro salute mundi ludit (ut tibi monstratum est) ibi ipse etiam modo sedens in eadem altitudine ad confirmationem veritatis tibi denuo per mysteria miraculorum suorum manifestatur, sic tamen ut nunc ab umbilico deorsum tibi appareat; quoniam a fortitudine membrorum suorum quae est [Col. 0712C] electorum ejus, ubi modo ipse Sponsus Ecclesiae viget usque ad completionem eorum multa admiranda et obscura signa vides, ita videlicet ut ab umbilico usque ad locum illum ubi vir discernitur, quasi aurora fulgeat; quia a perfectione illa cum jam fidelia membra sua perfectionem fortitudinis habent usque ad tempus filii perditionis, qui se virum virtutis esse simulabit in rectitudine se devote colentium fulgorem justitiae demonstrabit. Unde et ibi velut lyra cum chordis suis in transversum jacet; quod est in persecutione illa qua filius iniquitatis multos cruciatus electis inferet, gaudium canticorum eorum qui jam propter dira tormenta quae in corporibus suis patiuntur a corporalibus [Col. 0712D] nexibus solvuntur, ad requiem transeuntes.

Sed ab ipso loco usque ad calces pedum, id est ad mensuram duorum digitorum transpositorum superius tangentem talum ejus umbrosus est; quoniam a persecutione hac quam fideles a filio diaboli passuri sunt, usque ad doctrinam duorum testium, scilicet Enoch et Eliae terrena despicientium, et ad superna desideria labores suos ponentium, fides ecclesiasticae institutionis velut in dubio habenda est: hominibus multo moerore dicentibus: Quid est quod dicitur de Jesu? Verumne est an secus? Sed ab illa mensura superius tangente talum per totos pedes suos lacte candidior apparet: quod est a testimonio testium illorum aeterna premia exspectantium filio [Col. 0713A] perditionis devicto, Filius ante finem mundi in catholica fide candidissimus et pulcherrimus fulgebit, ita quod tunc palam veritas per ipsum cognoscetur; et quod falsitas in filio iniquitatis per omnia abjicietur, ut et David servus mens testatur, ubi dicit: Rex vero laetabitur in Deo, laudabuntur omnes qui jurant in eo; quia obstructum est os loquentium iniqua (Ps 63,12). Hoc tale est: Profunda scientia quae est magnus status in homine scilicet pulchram formam linguarum hominum voluntate et dispositione Dei tangens, strenue symphonizat in altari Dei, quia Deum novit et beati in laudibus sonantium mentium currunt, torrens iter verborum in purissimo fonte fortissimi dominatoris facientes: cum in perdito tempore destruuntur hiatus sibilorum [Col. 0713B] diabolicarum artium, quae mentes hominum turpiter inficiunt. Sed et illa muliebris imago quam ante altare quod est ante oculos Dei prius conspexeras, nunc etiam tibi et hic iterum ostenditur; quia sponsa Filii Dei purissimis orationibus sanctorum instans, et eas supernae inquisitioni secundum quod tibi permonstratum est devotissime offerens, modo etiam tibi in eisdem sacramentis pro assertione justitiae declaratur; ita tamen quod eam modo etiam ab umbilico ventris deorsum videas; quoniam ipsa pro creatione illa qua nunc ecclesiastica dignitate provehitur, usque ad plenitudinem filiorum ejus multis miraculorum mysteriis ad tuitionem multorum, tibi manifestatur. Nam ab umbilico [Col. 0713C] usque ad locum illum ubi mulier cognoscitur, varias et squamosas maculas habet: quod est a fortitudine illa qua modo in filiis suis digne et laudabiliter viget, usque ad tempus illud ubi filius perditionis artes suas, quas diabolus primae mulieri immisit perficere conabitur, varietatem et duritiam in objectione multorum vitiorum tam in fornicatoriis quam in mortiferis et rapacibus malis lamentabiliter et miserabiliter sustinebit. Quomodo? Quoniam ii qui eam diligere deberent, eam acriter persequentur.

Unde etiam in loco muliebris cognitionis monstruosum et nigerrimum caput apparet; quia cum artibus primae seductionis in monstruosis turpitudinibus, et in nigerrimis iniquitatibus, perditionis filius [Col. 0713D] insaniens veniet, igneos oculos et aures ut aures asini, et nares et os ut nares et os leonis habens: cum furibundos actus nequissimi ignis et turpissimos sonitus contradictionis, Deum abnegari faciens hominibus immittit, ita pessimum fetorem sensibus eorum infundens, ac crudelissima rapacitate ecclesiastica instituta dilanians, scilicet magno hiatu frendens et velut ferreos ac horribiles dentes horribiliter acuens; quoniam voracissimo rictu vitiorum fortitudinem et insaniam mordacitatis suae, sibi consentientibus pessime infigit. Et ab illo capite usque ad genua illa, alba et rubea et velut multa contritione contusa est; quoniam a pessima deceptione qua filius perditionis homines primum blande et leniter seducere conabitur, usque ad tempus [Col. 0714A] illud cum eos jam crudelius inflectere et incurvare tentabit, Ecclesia in filiis suis albedinem verae fidei, sed in ipsa angustiam sanguinei stuporis ac maximas aerumnas diversarum passionum sustinebit. Ab ipsis autem genibus usque ad duas zonas quae per transversum superius tangentes calcem pedum albae videntur, sanguinea apparet; quia cum jam velut motionem oppressionis suae sustinuerit, usque ad duos testes veritatis qui Ecclesiam fortissime continebunt, jam circa consummationem mundi candorem justitiae et rectitudinis ostendentes, sceleratissimas persecutiones et crudelissimas effusiones sanguinis, in iis qui ipsum perditorem contempserint patietur. Quid hoc? Cum filius perditionis in contraria sua doctrina jam fiduciam et fortitudinem [Col. 0714B] fallaciter confortatus acceperit; tunc et Ecclesia in cursu festinationis suae nobilissimo sanguine perfundetur, ubi et ipsa tunc plene jam coeleste habitaculum construetur. Nam vos, o plateae Hierusalem, tunc in optimo auro per sanguinem sanctorum fulgebitis; quia diabolus tunc exstinguetur, quoniam membra superni regis persecutus est, ita quod ipse prae magno terrore suo ad nihilum redigetur.

Sed o vos homines, qui in ipsis habitare desideratis, illum fugite, et Deum qui vos creavit adorate. In sex enim diebus perfecit Deus opera sua; et in septimo requievit ab opere suo. Quid hoc? Sex dies sex numeri saeculi sunt; sed in sexto nova miracula mundo aedita sunt, ut etiam in sexto die Deus opera sua complevit. Nunc autem mundus, in septimo numero [Col. 0714C] saeculi ante novissimum diem, est sicut in die septimo. Quomodo? Prophetae voces suas compleverunt, Filius etiam meus voluntatem meam in mundo perfecit, et aperte Evangelium in toto mundo praedicatum est, sed et hoc per tempus temporum pleni numeri, et per plus temporum annorum ipsius pleni numeri, quamvis in multa diversitate morum hominum tamen per me bene fundatum perstitit. Sed nunc catholica fides in populis vacillat, et Evangelium in hominibus claudicat, fortissima etiam volumina quae probatissimi doctores multo studio enucleaverunt: turpi taedio diffluunt, et cibus vitae divinarum Scripturarum jam tepefactus est. Unde nunc loquor per non loquentem hominem de Scripturis, [Col. 0714D] nec edoctam a terreno magistro; sed ego qui sum edissero per eam nova secreta et multa mystica quae hactenus in voluminibus latuerunt, velut homo facit qui limum sibi primum componit: et deinde ex eo quasque formas secundum voluntatem suam discernit.

O fructuosi doctores boni lucri, animas vestras redimite et hunc sermonem fortiter clamate, nec ad ipsum increduli estote; quia si illum spernitis non illum sed me qui verax sum contemnitis. Vos namque populum meum sub lege mea nutrire debetis, habentes curam usque ad praefinitum tempus illius curationis, cum deficiet omnis cura omnium laborum. Sed de hoc tempore habetis tempora temporum praefixae praedestinationis, ad tempus illud currentes in [Col. 0715A] quo filius perditionis veniet. Convalescite ergo et confortamini, electi mei, praecaventes ne in laqueum mortis cadatis; sed victoriosissimum vexillum horum sermonum elevate, et super filium iniquitatis ruite. Nam in errore semitarum illarum quae praecurrunt et subsequuntur filium perditionis, quem vos Antichristum nominatis: vestigia illius imitamini qui vos viam veritatis edocuit cum in carne in mundo cum magna humilitate et non cum superbia apparuit. Audite ergo et intelligite. Spiritus enim dicit Ecclesiae de tempore novissimi erroris. Mors irruet in Ecclesiam in ipsa hora cum in fine temporum maledictus, maledictionis filius, veniet; qui est maledictio maledictionum, velut filius meus in Evangelio de civitate pessimi erroris testatur dicens: [Col. 0715B] Et tu Capharnaum, nunquid usque in coelum exaltaberis? usque in infernum descendes (Mt 11,23). Hoc tale est: O tu antrum iniquitatis, fossa absconsionis existens, et alas simulationis hypocritarum habens, quomodo in excelso parietum stare posses, cum oculus tuus nequitias vitiorum inspiciat, quae ardens lumen in sordibus abscondunt, dicentes: Quis similis est parricidae in hypocrisi, quem stulti dominatorem nominant. Nunquid coelum in miraculis signorum habebis, cum digitum tuum barathro intinges. Quomodo? Opera tua fundum inferni petent, in cujus voracitate absorpta jacebis: ita quod etiam infernus fetorem illum evomet, in quo mundus amaritudinem mortis in perditore [Col. 0715C] perditionum videbit.

Sed caput sine ventre et absque caeteris membris esse non debet. Caput Ecclesiae Filius Dei est, venter et caetera membra quae sequuntur, Ecclesia cum filiis suis est. Ecclesia autem nondum in membris et in filiis suis perfecta est, sed in novissimo die cum numerus electorum implebitur, tunc et Ecclesia plena erit. Sed et tunc in ultimo die turbatio orbis terrarum fiet; cum ego Deus quatuor elementa abluam, cum illo quod mortale in carne hominis est, et tunc in consummatione saeculi plenum gaudium sobolis Ecclesiae erit. Ut enim praedictum est, in sex diebus perfecit Deus opera sua. Quinque dies, quinque numeri saeculi sunt, in sexto nova miracula in terris propalata sunt velut in sexta die primus [Col. 0715D] homo formatus est. Sed nunc sextus numerus finitus est et deventum est in septimum numerum; in quo nunc cursus mundi velut in septima die requiei positus est, quia labor ille quem prius fortissimi doctores in profunditate clausorum sigillorum sanctarum Scripturarum habuerunt: modo apertus existen aperte proferendus est, in levitate verborum velut verba hujus libri sunt, quasi in septima quietis die. Sex enim dies operis sunt, septima requiei est. Numerus dierum alius non est, quod superest tibi, o homo, sciendum non est; sed in secreto Patris est. Sed vos, o homines, de tempore hoc: tempus temporum in cursu vestro habetis antequam homicida ille veniat, qui fidem catholicam pervertere cupiet. Quid autem deinde fiat; nec [Col. 0716A] tempus nec momentum vobis de hoc sciendum est, sicut nec quid post septem dies hebdomadis sit, scire potestis; sed solus Pater hoc novit, qui et haec in sua potestate posuit. De diebus enim hebdomadis aut de temporibus temporum saeculi, amplius tibi, o homo, sciendum non est.

Sed post quinque numeros saeculi coelestia miracula mundo edidi; sicut et in quinque diebus alia creatura ante hominem creata fuerat, quae homini subjecta est. Sic etiam et plenitudo infidelium et Judaeorum fuerat, et diversa schismata diversorum malorum tam gentilis quam Judaici populi efferbuerant, et lex ac prophetia jam sudaverant, atque omnes populi tam in malis quam in bonis probati erant, antequam unigenitus meus carnem de virgine [Col. 0716B] susciperet. Nam eum mittendum decretum non fuerat nisi praemissis omnibus his, ut omnis justitia in illo probaretur, et ut omnis injustitia ab illo scandalizaretur. Quod si Filius meus prius venisset, hoc quasi insipienter factum fuisset, velut homo ille imprudenter agit qui fruges suas antequam maturescant colligere vult, vel si incarnatio ejus in ipsum finem mundi dilata esset: tunc raptim veniret quasi auceps ille qui aves fraudulenter capit, illis nescientibus quomodo rete ejus intraverint. Sed Filius meus venit in tempore illo velut cum jam dies post nonam ad vesperas tendit, scilicet cum jam maxima virtute diei abscedente, frigus adesse incipit: ita post quinque numeros mundi Filius meus mundo adfuit cum mundus jam ad occasum [Col. 0716C] currit. Quid tunc? Ipse enim veniens medullam legis aperuit ubi aquam legis in vinum Evangelii convertit, ubi et maxima fluenta virtutum emanare fecit, quod tam tempestive veniens complevit; ut ecclesiasticae virtutes quas Spiritus sanctus incendit firmis radicibus in hominibus confortarentur, et ut virginitas quam in se ipso attulit, in dignissima germina florum pullularet et dilataretur.

Sed insanus homicida, filius scilicet perditionis in brevissimo tempore veniet; cum jam dies abscedit, sole in occasum latente videlicet cum novissimum tempus jam cadit et mundus tenorem suum deserit; hoc autem testimonium, o fideles mei, audite, et [Col. 0716D] illud devote ad cautelam vestram intelligite, ne vobis nescientibus error ipsius perditoris repente veniens, in ruinam infidelita is et perditionis vos praecipitet. Unde vos armate et ad validis imam pugnam hoc modo fidelissimis munitionibus praemoniti: vos praeparate. Cum enim tempus illud advenerit quo nequissimus ille deceptor horribiliter apparebit, mater illa quae istum fallacem in mundum parturiet a pueritia sua in puellari aetate diabolicis artibus plena vitiis, in deserto abjectionis inter nefandissimos homines enutrita est, ibi parentibus ejus eam nescientibus, nec illis cum quibus moratur eam scientibus, quoniam diabolus eam illuc ire persuade, et ibi eam secundum voluntatem suam decipiendo componit, quasi angelus sanctus sit. Et ideo illa [Col. 0717A] ab hominibus se separat, ut tanto facilius celari possit; unde etiam aliquibus sed tamen paucis viris nequissimo latrocinio fornicationis occulte commiscetur, et in tanto studio turpitudinis cum illis se polluit, velut angelus sanctus fervorem pravitatis illius eam perficere jubeat. Et sic in ferventissimo ardore fornicationis illius filium perditionis concipit, nesciens de quo semine virorum illorum eum conceperit. Sed Lucifer serpens, scilicet antiquus turpitudine ista delectatus, coagulationem hanc justo meo judicio artibus suis afflat, et eam omnibus viribus suis totam in ventre matris illius possidet, sic illo perditore de ventre matris suae pleno diabolico spiritu egrediente. Deinde illam consuetam fornicationem devitat: et aperte stulto et insipienti populo [Col. 0717B] dicit, quia virum non habeat, nec patrem infantis sui sciat; fornicationem autem quam perpetravit, sanctam dicit. Unde et populus illam sanctam putat et nominat.

Sic filius perditionis diabolicis artibus usque ad fortiorem aetatem enutritur, semper noto populo sibi se subtrahens. Sed mater ejus eum cum quibusdam magicis artibus interdum tam populo Deum colenti, quam non colenti ostendit; sic eum ab eis faciens videri et amari. Qui cum ad plenam aetatem pervenerit, manifeste contrariam doctrinam docebit; ita mihi et electis meis repugnans, tantamque fortitudinem acquirens ut in magna potestate sua, se supra nubes elevare conetur. Nam ego justo judicio meo permitto eum in diversis creaturis voluntatem [Col. 0717C] suam exercere; quoniam ut diabolus in initio dixit: Similis ero Altissimo (Is 14,14) et cecidit, ita etiam permitto ut idem diabolus in tempore novissimo cadat cum ipse in hoc filio suo dicit: Salvator mundi ego sum. Et ut omne saeculum fidelium cognovit quod Lucifer mendax fuit, cum se in initio dierum similem Deo esse voluit; sic etiam omnis fidelis homo videbit quod filius iniquitatis mendax est, cum se ante novissimum diem Filio Dei similem facit.

Ipse enim est pessima bestia, homines qui ipsum negant interficiens et regibus, ducibus, principibus, divitibusque se adjungens, humilitatemque deprimens, ac superbiam erigens, orbemque terrarum [Col. 0717D] diabolica arte sibi subjiciens. Potestas namque ejus usque labrum venti procedit; ita quod aerem videtur commovere, ignemque de coelo educere, et fulgura, tonitrua ac grandines producere, montes etiam evertere, aquas exsiccare, silvis viriditatem suam auferre, eisque iterum succum viroris sui reddere. Tales enim illusiones in diversis creaturis ostendit; videlicet in humore, in viriditate et in siccitate earum. Sed et in hominibus decept ones suas facere non decinit. Quomodo? Videbitur enim sanis immittere aegritudinem, et infirmis sanitatem, daemones ejicere, ac interdum mortuos suscitare. Quomodo? Cum enim aliquando quispiam vita evanuerit, cujus anima in potestate ipsius diaboli est, circa cadaver illius qui vita discesserit interdum permissione [Col. 0718A] mea illusiones suas ostendet, cadaver illius quasi vivat moveri faciens, quod tamen per brevissimam horam et non per longius spatium facere interdum permittetur; ne hac praesumptione gloria Dei derideatur atque nihilipendatur. Quod quidam videntes in eum confident; quidam autem et priorem fidem suam retinere volentes, eum tamen sibi propitium semper optabunt. Quos tamen durius laedere nolens, quasdam infirmitates ipsis immittit. Qui, dum medicinam et auxilium medicorum quaerent nec curari poterunt, ad ipsum recurrent tentantes, si eos curare valeat; quos dum ad se venientes viderit, debilitatem quam eis intulit ipsis aufert. Unde valde eum amantes in ipsum credent. Et sic multi decipientur, cum ipsi oculos interioris hominis obnubilant; [Col. 0718B] per quos in me respicere debuerant, volentes in probatione animi sui velut in quadam novitate illa scire quae exterioribus oculis vident, et quae manibus palpant, contemnentes illa invisibilia quae in me manent, et quae vera fide comprehendenda sunt quia mortales oculi me videre non possunt, sed miracula mea in obumbratione illis ostendo quibus voluero; meipsum autem nullus videbit, dum in mortali corpore manet, nisi in umbratione mysteriorum meorum ut servo meo Mosi locutus sum, quemadmodum scriptum est: Non enim videbit me homo et vivere poterit (Ex 33,20). Hoc tale est: Obtutum mortalitatis suae non ponet in claritatem divinitatis meae, ille qui mortalis est, ita quod in corruptibili cinere mortalem vitam possit habere, [Col. 0718C] dum in transeuntis temporis mutatione est, scilicet quod vitam unam deserit et ad aliam transit; quoniam omnia viventia per me solidata sunt, et quia ego vivo nec ulla mutatio in me est. Nam ut culex vivere non potest si se in flammam ignis immittit, ita etiam mortalis homo non posset subsistere, si coruscationem divinitatis meae videret, sed ego mortalibus hominibus quandiu gravamine mortalitatis suae gravati sunt, me ita in obumbratione ostendo; velut pictor ea quae invisibilia sunt, per imagines picturae suae hominibus declarat. Quod si, o homo, me dilexeris, te amplectar, et calore sancti Spiritus te calefaciam. Cum enim bona intentione tua me inspexeris, meque in tua fide cognoveris, tunc et ego [Col. 0718D] tecum ero. Sed qui me contemnunt, ad diabolum se convertunt, quoniam me scire nolunt. Unde et ego ipsos abjicio.

Eosdem autem diabolus illudit et decipit quomodocunque sibi placuerit: ita quod ipsi putant quod verum sit, quidquid eis ostenderit. Et hanc ipsam artem deceptionis suae diabolus illis infundit, qui in ipsum confidunt: ita quod ipsi in hac arte diversa portenta in creaturis secundum voluntatem suam hominibus fallaciter ostendunt. Sed tamen nec elementa, nec alias creaturas quae a Deo creatae sunt in alium modum transmutare possunt; nisi quod solum per deceptiones suas, quaedam monstra velut quasdam nebulas in eis sibi credentibus fingunt. Nam et Adam cum plus quaereret quam habere deberet, [Col. 0719A] gloriam paradisi perdidit; sic et isti visum et auditum interioris hominis amittunt, quoniam Deum deserunt et diabolum colunt.

Secundum hunc modum filius perditionis, deceptiones artium suarum in elementis operatur, ostendens in eis pulchritudinem, dulcedinem et suavitatem secundum voluntatem hominum quos decipit. Sed haec potestas ei ob hoc promissa est, ut fideles in recta fide cernant, quod diabolus nullam potestatem in bonis habet, sed solum in malis aeternae mortis. Quidquid enim iste filius iniquitatis operatur, id in potestate, superbia et crudelitate facit, misericordiam, humilitatem et discretionem non habens; sed cum imperio et magno stupore homines ad hoc praecipitat, ut ipsum sequantur, plurimos enim [Col. 0719B] populos sibi acquirit, dicens eis ut voluntates suas libere peragant, ne se multum in vigiliis aut in jejuniis constringant, proponens eis ut tantum Deum suum diligant quem se esse simulat: quatenus sic ab inferno liberati ad vitam perveniant. Unde illi hoc modo decepti dicunt: O vae miseris illis qui ante tempora ista fuerunt, quia diris cruciatibus vitam suam afflixerunt, pietatem Dei nostri heu ignorantes! Ille enim thesauros et divitias eis ostendit, ac eos secundum voluntates ipsorum epulari permittit, fallacibus signis doctrinam suam confirmans; ita quod ipsi putant quod non oporteat eos ullo modo corpora sua constringere et castigare. Sed et circumcisionem et judaismum secundum mores Judaeorum [Col. 0719C] illis observare jubet, fortiora praecepta legis, quae Evangelium cum digna poenitentia in gratiam convertit, ipsis juxta voluntatem eorum leviora faciens. Et dicit qui ad me convertitur, peccata illius delebuntur, vivetque mecum in aeternum. Baptismum etiam et evangelium Filii mei abjicit. Et omnia praecepta illa quae Ecclesiae tradita sunt deride. Et iterum sibi famulantibus diabolica irrisione dicit: videte quis et qualis ille insanus fuerit, qui haec observare per mendacia sua simplici populo instituit.

Ego autem pro vobis et ad gloriam vestram mori, et a morte resurgere volo. Et sic populum meum ab inferno liberabo; ut deinceps mecum in regno meo gloriose vivatis, quod ille fallax prius se fecisse simulavit. [Col. 0719D] Et deinde dilectis suis dicit: ut eum gladio percutiant, atque in mundum sindonem usque ad diem resurrectionis suae involvant, illis ita deceptis quod putant se illum occidere, et praecepta ejus hoc modo perficere, postea se resurgere simulans dirae maledictionis scripturam velut salvationem animarum profert; quam pro signo hominibus tradens, jubet ut ipsum adorent. Quod si quis fidelis propter amorem nominis mei recusaverit, diro cruciatu tormentorum ab illo consumetur, unde omnes qui haec viderint vel audierint maximo admirationis et dubietatis stupore concutientur, quemadmodum etiam Joannes dilectus meus ostendit, dicens: Et vidi unum de capitibus ejus tanquam occisum in mortem, et plaga mortis ejus curata est. Et admirata est universa terra post bestiam (Ap 13,3) [Col. 0720A]. Hoc tale est: Ego amator mysteriorum Dei vidi fallacem et maledictum in maximis et innumerabilibus iniquitatibus omnem sanctimoniam sanctorum circumeuntem, et multiplicibus vitiis eam fatigantem; qui actibus mendaciorum suorum sanguinem suum in occisione se effundere et ita mori assimilabit, non in corpore suo cadens sed in fallaci umbra, velut percussus et moriens aestimatus. Unde etiam in errore fallacium vulnerum suorum quasi mortuus fuerit simulat se quasi a sopore mortis revixisse; et ita admirabilem et terribilem stuporem omnes homines qui in tota terra sunt, in horrore hujus maledicti capient, sicut etiam populus in magnitudine et fortitudine Goliath obstupuit, cum eum armatum in bello adversum se stare videret. [Col. 0720B] Et ita ut vides columnae electorum meorum, tam de cruciatibus istis quam de contrariis et immanibus ac horribilibus signis, quae filius perditionis emittet magno stupore pavoris commoveri videbuntur, gemitum lamentabilis angustiae emittentes.

Sed duos testes meos quos ad id tempus in secreto voluntatis meae reservavi, scilicet Enoch et Eliam; ut ipsi repugnent et ut errantes ad viam veritatis reducant emittam. Qui fortissimas et robustissimas virtutes fidelibus ostendent; quia cum verba testimonii eorum in ore utriusque sibi aequaliter consentient, fidem audientes adhibebunt. Nam idcirco hi duo testes veritatis tandiu per me reservati sunt, ut tunc ipsis procedentibus, sermo eorum [Col. 0720C] in cordibus electorum meorum teneatur et solidetur, quatenus inde germen Ecclesiae meae in magna humilitate subsistat. Et ipsi ad filios Dei quorum nomina in libro vitae sunt, dicent: O vos recti corde et electi in gloriosa laude beatarum gratiarum vitae, audite et intelligite quae vobis fiducialiter disserimus. Hic maledictus a diabolo missus est, ut animas quae se praeceptis illius subjiciunt in errorem mittat. Nos enim de hoc mundo reclusi eramus, reservati in secretis Dei quae hominibus abscondita sunt, ita quod in sollicitudine et angustia hominum non fuimus. Nam ad hoc reservati sumus, et ad vos missi; ut erroribus istius perditoris contradicamus. Videte ergo, si vobis aut in corporali statura aut in aetate [Col. 0720D] similes simus. Et omnes qui cognoscere et confiteri verum Deum volent: hos duos senes et veraces testes, vexillum justitiae Dei portantes subsequentur, iniquum errorem deserentes, quoniam ipsi in magnis praeconiis et coram Deo et coram populo fulgebunt; vicos, et plateas, et civitates, atque alia loca ubicunque filius perditionis contrariam doctrinam efflaverit percurrentes, ac in eis multa signa in Spiritu sancto facientes, ita ut omnis populus qui eos viderit in maximam admirationem ducatur. Idcirco autem haec magna signa supra firmam petram solidata illis dabuntur, quatenus illa contraria et falsa signa abjiciantur. Nam ut fulgur incendit et comburit, sic et filius perditionis perversa iniquitate et nequitia sua faciet, populos magicis [Col. 0721A] artibus velut igne fulguris comburens. Sed Enoch et Elias cum recta doctrina quasi cum ictu tonitrui omnem cohortem illius exterrentes dejicient, fideles hoc modo stabilientes.

Attamen in permissione voluntatis meae ab illo tandem consummati, mercedem laborum suorum in coelestibus consequantur. Tunc flores doctrinae eorum cadentes, quia voces ipsorum jam in mundo non audientur, bonum fructum in electis ostendent, verba et rabiem diabolicae artis contemnentibus, et in spe supernae haereditatis bene firmatis, quemadmodum et Salomon de bono et recto homine ostendit, dicens: Domus justi plurima fortitudo, et in fructibus impii conturbatio. (Pr 15,6). Hoc tale est: Acutum habitaculum ubi contritio et infelicitas non [Col. 0721B] est: speciale speculum oculi Dei in recto homine est, in quo idem oculus fortitudinem miraculorum suorum quasi in appetitu percutientis gladii videt. Sed in procedentibus factis, velut in crescentibus fructibus superbi cordis, quod in propriis voluptatibus suis ruinas aedificat, tristitia illa erit, quia superbum cor in eam spem non confidit, quae in superna saturitate floret.

Sed ut vides quod ipsum monstruosum caput se tanto fragore a loco suo emovit, quod omnis praedicta muliebris imago in omnibus membris suis inde concutitur: hoc est cum se filius perditionis caput iniquitatis existens, multa arrogantia superbiae velut a parvo errore infixae sibi nequitiae tollit, majorem errorem arripiens, scilicet supra omnes exaltari [Col. 0721C] volens, id est cum deceptiones suae finem accepturae sunt, omnis Ecclesia in omnibus filiis suis tam majoribus quam minoribus in maximum timorem mittitur, exspectans insaniam praesumptionis illius. Et velut magna massa multae faecis ipsi capiti conjungitur, unde illud super quemdam montem se elevans, altitudinem coelorum ascendere tentat; quia maximae artes diabolicarum insidiarum, multam immunditiam afferentium eidem filio iniquitatis assistentes, ipsi alas superbiae subministrant, ac eum in tantum praesumptionem erigunt, quod ipse etiam secreta coelestia se putat posse penetrare. Quomodo? Nam cum omnem voluntatem seductoris diaboli compleverit, ita quod justo judicio Dei [Col. 0721D] amplius tantam potestatem iniquitatis et crudelitatis suae habere omnino non permittetur; omnem cohortem suam congregabit, et sibi credentibus dicet quia ad coelos ire velit. Sed sicut diabolus nescivit Filium Dei ad redemptionem et salutem animarum nasci, ita et iste pessimus cum se in mortiferum malum omnium malorum involvet, fortissimum ictum manus Dei super se venire ignorabit.

Et ecce velut ictus tonitrui repente veniens caput ipsum tanta fortitudine percutit quod et de monte illo dejicit et quod spiritum suum in mortem emittit; quoniam potestas Dei se manifestans, eumdem perditionis filium tanta virtute zeli sui prosternit, quod et de superbia illa qua se contra Deum erexerat, magno praecipitio praesumptionis suae ruit, et quod [Col. 0722A] vitalem flatum suum in mortem aeternae damnationis ita consummatus evomit; quia sicut tentationes Filii mei finitae sunt, cum ipse tentatus diabolo dixit: Vade, turpissime Satana, et ille exterritus fugit; sic etiam et tentationes istae quas filius iniquitatis Ecclesiae infert, in hoc zelo meo consummationem accipient.

Inde subito fetens nebula montem ipsum totum comprehendit, in qua caput ipsum tanta sorde involvitur, ut astantes populi in maximum terrorem mittantur; quia immundissimus intolerabilisque et infernalis fetor locum elationis illius totum replebit, in quo ille pessimus criminator tanta immunditia et fetore effervebat, ut justo Dei judicio nec initium nec finis ejus amodo in memoria habeatur; [Col. 0722B] quoniam populi illi cadaver ipsius sine voce in terra prostratum et multa tabe perfusum videntes: se deceptos esse cognoscent, ipsa nebula circa montem illum aliquantulum diutius immorante; quoniam fetor ille diabolicam elationem circumamplectens, immundam ostendit, ut homines ab illo seducti fetorem et immunditiam illam videntes, errorem suum declinent, et ad veritatem redeant. Nam astans populus haec cernens, multo timore concutitur; quia haec videntes maximus horror incutit, ita ut lugubres voces et flebiles querelas proferant, et se graviter errasse dicant.

Et ecce pedes praefatae muliebris imaginis candidi apparent, splendorem super splendorem solis reddentes: hoc est quod fortitudo fundamenti et [Col. 0722C] sustentatio sponsae filii mei multum candorem fidei ostendet, et pulchritudinem illam quae omnem pulchritudinem terrenae claritatis superat demonstrabit, cum filio perditionis ut dictum est prostrato, multi ex iis qui erraverant ad veritatem revertentur. Sed post casum illius impii, quando novissimus dies in solutione mundi occurrat mortalis homo non quaerat; quia eum scire non poterit, quoniam eum Pater in abscondito secreti sui servavit. Ad judicium ergo, o homines, vos praeparate. Ut autem praedictum est filius perditionis cum patre suo diabolo et cum omnibus artibus illius in novissimo tempore per Filium meum fortissimum praeliatorem cum magna confusione superabitur; sicut et inimici fortissimi Samsonis [Col. 0722D] in praefiguratione ipsius dejecti sunt, velut in sacra Historia scriptum est: Concussisque fortiter columnis, cecidit domus super omnes principes, et caeteram multitudinem quae ibi erat: multoque plures interfecit moriens quam ante vivus occiderat (Jg 16,30). Hoc tale est: Filio Dei, scilicet fortissimo Samsoni primum Synagoga conjuncta est; cui ipse occulta illa quae in Veteri Testamento abscondita erant, in mirabili doctrina sua distribuit, interiorem dulcedinem legis quae fortior leone erat, ipsi benigne aperiens. Sed ipsa decepit eum; faciens ut secreta ejus illuderentur, in doctrinam illius respicere nolens, sed eam magno fastu superbiae despiciens. Quapropter ipse commotus regnum Dei ab ea auferri et alii genti dari praedixit; ita in multis [Col. 0723A] prodigiis cum plurima turba civitatem Hierosolymam ascendens, infidelitate illorum qui vestimenta sua in via straverunt occisa, ubi quod promiserat illis per miracula reddidit, quibus per sponsam suam proditus fuerat. Et in illo fervore sponsam suam deseruit, cum domum ejus desertam derelinqui praenuntiavit. Sed pater sponsae illius, videlicet diabolica seductio; alii viro, id est infidelitati eam conjunxit. Tunc Filius Dei astutas vulpes, scilicet apostolos emisit, qui igne sancti Spiritus segetes inimicorum suorum combusserunt, id est qui legalia praecepta ad spiritualem intellectum verterunt, ita Synagoga cum patre suo combusta, scilicet perversa infidelitate Synagogae eversa. Deinde magnis signis et stupendis miraculis incredulos occidit; [Col. 0723B] ita quod omnes multo stupore contremuerunt, cum dicerent se timere Romanos venire, et locum et gentem ipsorum tollere. Quapropter concilium suum congregaverunt ut illum perderent, sed ipse abscondit se in monte, in oratione cum diceret ut, si fieri posset, calix ille ab eo transiret. Sed Judas Iscariothes prodidit eum, tradens eum in manus saevissimas inimicorum suorum. Et ipse vim fortudinis suae abscondit, quam in crine, id est in patre suo habuit; quae omni populo ignota est, nisi quantum in fide capitur, veluti et capilli in capite hominis videntur. Postea cum pati voluit vim fortitudinis suae ostendit, videlicet mandibulam asini tollens cum filiabus Hierusalem diceret, ne super eum sed super se ipsas flerent; ita illas occidens, scilicet [Col. 0723C] terrorem futurorum malorum eis verissime praedicens. Et sic in cruce fatigato cum sitiret, fons verae fidei de gentili populo emanavit; de quo ipse bibens non erubuit, dicens etiam quod sic consummatum esset. Unde cum spiritum emisit, in gehennam, videlicet ad mulierem meretricem postea descendit, inimicis suis eum obsidentibus, cum custodes ad sepulcrum ipsius ponerent, sed ipse a morte resurgens, cum duabus portis, id est cum specialibus electis suis, et cum communi populo quos ex inferno liberavit, coeleste regnum petivit. Sed sic pulcherrima sponsa, scilicet Ecclesia, ipsi conjuncta, diligentissime ab eo quaesivit quomodo fortitudinem ipsius cognoscere posset. Ipse [Col. 0723D] autem vires suas ei non repente, sed paulatim et cum discretione aperuit. Quomodo.

Cum primum catholicam fidem percepissent in veteri lege et in nova, usque ad perfectam correctionem putabant se quidam illorum debere ambulare, quae ligatura humentium nervorum sed nondum perfectam siccitatem habentium erat. Unde Ecclesia rudis adhuc, multis turbis dicebat: Haec est fortitudo sponsi mei. Et populus haec audiens, [Col. 0724A] volebat repentino motu Deum in auditu verborum tantum colere, et non in significatione Spiritus sancti conversari. Sed ita fortitudo ejus cognita non est. Deinde virginitas velut novi funes qui nunquam in opere fuerunt, sicut et virginitas ante non est gloriose habita; nobiliter erecta est, quae ligatura Filium Dei fortiter quidem tetigit, sed tamen eum plene non ostendit. Sed Ecclesia se sursum erigens dicebat: O vos, amici mei, hae maximae virtutes sponsi mei sunt. Et subito in magno strepitu multus populus super eum ruit, dicens: Nos in maximis viribus ejus, ipsum cepimus. Sed nec sic vires ejus manifestatae sunt. Postea in septem donis Spiritus sancti velut in septem crinibus illius Ecclesia solidata est, ipsis [Col. 0724B] forti clavo in firmamento apostolicorum praedicatorum infixis. Unde reti fidei hoc modo contexto, Ecclesia clamabat: O quam fortis sponsus meus in septem crinibus suis est. Et omnes populi illam audientes, in eum irruerunt, putantes ipsum majores vires non habere. Sed et hoc modo non est agnita fortitudo ipsius. Dehinc multas lacrymas Ecclesia fudit; quia fortitudinem sanctae Trinitatis ignoravit, dicens humanitatem Filii Dei se quidem vidisse, sed divinitatem ipsius nondum perfecte intellexisse. Unde ipse commotus in dilecto suo Joanne secreta sanctae Trinitatis quantum homini licitum erat scire: in honore Patris et in ardore Spiritus sancti manifestavit. Et ita in gremium sponsae suae caput suum reclinans: ibi usque ad maxima [Col. 0724C] schismata quae in filio perditionis futura sunt, requiescet; ibi fortitudo ejus abrasis crinibus ipsius abscindetur: cum homines in tempore illo magis filium perditionis, quam ipsum sequi studebunt dicentes: Quid est, o Deus, quod talia et tanta miracula videmus? Et ita fortitudo ipsius dilinitur, cum jam vera fides in caecitate infidelitatis obnubilari videtur. Sed vires ejus resurgent, cum Enoch et Elias apparuerint. Quapropter superbiam et praesumptionem fortiter concutiens, filium perditionis cum omnibus diabolicis artibus et caeteris vitiis ejus dejiciet, multoque durius diabolica vitia conteret, cum jam Ecclesia cum Christiano nomine de praesenti et temporali saeculo ad aeterna transibit, quam [Col. 0724D] antea fecerit cum adhuc divinus cultus in mundo temporaliter vigeret. Quid hoc? Quia cum jam saeculum finem accipiet, tunc et diabolicae persecutiones et virtutum fortissimae operationes, in hominibus etiam temporaliter cessabunt. Qui autem acutas aures interioris intellectus habet: hic in ardente amore speculi mei, ad verba haec anhelet, et ea in conscientia animi sui conscribat.





Scivias Hildegardis 3910