Pontificalis - DE ORDINATIONE SUBDIACONI
Cum Pallium a Sede Apostolica mittitur, Pontifex, cui res ipsa committitur, statuta die cum Electo convenit in Ecclesia sua, si commode fieri potest, vel alia Ecclesia suae dioecesis, vel provinciae magis commoda, in qua Missarum solemnia peragantur. Et, facta communione per celebrantem, Pallium reponitur supra medium altaris extensum, et serico, in quo involutum portatum fuit, coopertum. Deinde peractis Missarum solemniis, Pontifex indutus amictu, stola, pluviali, et mitra, sedens ante altare super faldistorio, capit juramentum fidelitatis, nomine Sedis Apostolicae, ab ipso Electo, omnibus Pontificalibus paramentis, ac si celebraturus esset, mitra tamen et chirotecis demptis, induto, anto se genuflexo, juxta formam per litteras Apostolicas traditam.
Ego N. Electus Ecclesiae N. ab hac hora in antea fidelis, et obediens ero beato Petro Apostolo, sanctaeque Romanae Ecclesiae et Domino nostro, Domino N. Papae N. suisque Successoribus canonice intrantibus. Non ero in consilio, aut consensu, vel facto, ut vitam perdant, aut membrum, seu capiantur mala captione, aut in eos violenter manus quomodolibet ingerantur, vel injuriae aliquae inferantur, quovis quaesito colore. Consilium vero, quod mihi credituri sunt, per se, aut Nuntios suos, seu litteras, ad eorum damnum, me sciente, nemini pandam. Papatum Romunum, et Regalia sancti Petri, adjutor eis ero ad retinendum, et defendendum, salvo meo ordine, contra omnem hominem. Legatum Apostolicae Sedis ineundo et redeundo honorifice tractabo, et in suis necessitatibus adjuvabo. Jura, honores, privilegia, et auctoritatem sanctae Romanae Ecclesiae, Domini nostri Papae, et Successorum praedictorum, conservare, defendere, augere, et promovere curabo. Neque ero in consilio, vel facto, seu tractatu, in quibus contra ipsum Dominum nostrum, vel eamdem Romanam Ecclesiam, aliqua sinistra, vel praejudicialia personarum, juris, honoris, status, et potestatis eorum machinentur. Et si talia a quibuscumque tractari, vel procurari novero, impediam hoc pro posse: et quanto citius potero, significabo eidem Domino nostro vel alteri, per quem possit ad ipsius notitiam pervenire. Regulas sanctorum Patrum, decreta, ordinationes seu dispositiones, reservationes, provisiones, et mandata Apostolica, totis viribus observabo, et faciam ab aliis observari. Haereticos, schismaticos, et rebelles eidem Domino nostro, vel Successoribus praedictis, pro posse persequar, et impugnabo. Vocatus ad synodum, veniam, nisi praepeditus fuero Canonica praepeditione. Apostolorum limina singulis trienniis personaliter per me ipsum visitabo; et Domino nostro, ac Successoribus praefatis, rationem reddam de toto meo pastorali officio, ac de rebus omnibus ad meae Ecclesiae statum, ad cleri et populi disciplinam, animarum denique, quae meae fidei traditae sunt, salutem, quovis modo pertinentibus: et vicissim mandata Apostolica humiliter recipiam, et quam diligentissime exsequar. Quod si legitimo impedimento detentus fuero, praefata omnia adimplebo per certum Nuntium ad hoc speciale mandatum habentem, de gremio mei Capituli, aut alium in dignitate ecclesiastica constitutum, seu alias personatum habentem: aut, his mihi deficientibus, per dioecesanum Sacerdotem; et clero deficiente omnino, per aliquem alium Presbyterum saecularem, vel regularem, spectatae probitatis, et religionis, de supradictis omnibus plene instructum. De hujusmodi autem impedimento docebo per legitimas probationes ad sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem proponentem in Congregatione sacri Concilii, per supradictum Nuntium transmittendas.
Possessiones vero ad mensam meam pertinentes non vendam, nec donabo, neque impignorabo, nec de novo infeudabo, vel aliquo modo alienabo, etiam cum consensu Capituli Ecclesiae meae, inconsulto Romano Pontifice. Et si ad aliquam alienationem devenero, poenas in quadam super hoc edita constitutione contentas, eo ipso incurrere volo.
Expleto juramento ab Electo, dictus Pontifex in gremio suo librum Evangeliorum ambabus manibus apertum tenens, inferiore parte libri Electo versa, ab eo praestationem hujusmodi juramenti recipit, et Electo adhuc coram eo genuflexo, dicente:
Sic me Deus adjuvet, et haec sancta Dei Evangelia.
Tunc Pontifex respondit: Deo gratias.
Juramento praestito, Pontifex surgit cum mitra, et Pallium de altari accipit, et illud super humeros Electi adhuc ante se genuflexi imponit, dicens:
Ad honorem omnipotentis Dei, et beatae Mariae semper Virginis, ac beatorum Apostolorum Petri, et Pauli, Domini nostriN. Papae N. et sanctae Romanae Ecclesiae, nec non Ecclesiae N. tibi commissae, tradimus tibi Pallium de corpore beati Petri sumptum, in quo est plenitudo Pontificalis officii, cum Patriarchalis (velArchiepiscopalis) nominis appellatione; ut utaris eo intra Ecclesiam tuam certis diebus, qui exprimuntur in privilegiis ab Apostolicaa Sede concessis. In nomine Pa + tris, et Fi + lii, et Spiritus +Sancti. R. Amen.
Quo dato, Pontifex, detecto capite, vadit ad cornu Evangelii altaris, et Patriarcha, vel Archiepiscopus surgit cum Pallio; et ascendens ad altare, crucem suam ante se habens, si sit in Ecclesia sua, vel alia suae dioecesis, vel provinciae, detecto capite benedicit populo solemniter, dicens: Sit nomen Domini, etc.
Qua benedictione data, dimissis in Ecclesia paramentis, omnes ad sua revertuntur.
Et, quia Pontificalis officii plenitudo confertur per Pallium, antequam obtinuerit quis Pallium, licet sit consecratus, non sortitur nomen Patriarchae, Primatis, aut Archiepiscopi; et non licet ei Episcopos consecrare; nec convocare Concilium; nec Chrisma conficere; neque Ecclesias dedicare; nec Clericos ordinare, etiam si Pallium in alia Ecclesia habuisset, cum oporteat petere novum Pallium.
Potest tamen, quando vult, Missam sine Pallio, et sandaliis celebrare.
Potest etiam hujusmodi consecrationes ante Pallii receptionem alteri committere, dummodo non sit in mora petendi Pallium.
Neque ante habitum Pallium potest Electus ante se crucem deferre, sed tantum postea.
Nec potest Patriarcha, vel Archiepiscopus uti Pallio extra suum Patriarchatum, vel provinciam, et non omni tempore, sed tantum in Ecclesiis, in Missarum solemniis, in Festis praecipuis, non in processionibus, neque in Missis pro defunctis; et quia Pallium est personale, ideo accommodari non potest; neque in morte alicui relinqui; sed Patriarcha, vel Archiepiscopus, cum eo sepeliri debet.
Nativitas Domini nostri Jesu Christi.
Sancti Stephani Protomartyris.
Sancti Joannis, Apostoli et Evangelistae.
Circumcisio Domini.
Epiphania Domini.
Dominica in Palmis.
Feria quinta in Coena Domini.
Sabbatum sanctum.
Dominica Resurrectionis cum duobus sequentibus diebus.
Dominica in Albis.
Ascensio Domini.
Dominica Pentecostes.
Festum Corporis Christi.
Festivitates quinque beatae Mariae semper Virginis, Purificationis, Annuntiationis, Assumptionis, Nativitas, et Immaculatae Conceptionis.
Nativitas Sancti Joannis Baptistae.
Festum Sancti Joseph, 19 martii.
Festum omnium Sanctorum.
Festivitates omnium Apostolorum.
Dedicationes Ecclesiarum.
Principales Festivitates Ecclesiae suae.
Ordinationes Clericorum.
Consecrationes Episcoporum, Abbatum et Virginum.
Dies anniversarius Dedicationis Ecclesiae, et Consecrationis suae.
In Epiphania Domini, cantato Evangelio, Archidiaconus, sive aliquis Canonicus, vel Beneficiatus, aut alius, juxta consuetudinem loci, pluviali paratus, ascendet ambonem, vel pulpitum, et ibidem, vel in alio loco ubi cantari solet Evangelium, e vetusto Ecclesiae sanctae instituto publicabit Festa mobilia anni currentis juxta infrascriptam formulam, et diem Synodi dioecesanae suo loco promulgabit, licet in formula infrascripta Dominica secunda post Pascha notata sit.
Noveritis, fratres carissimi, quod annuente Dei misericordia, sicut de Nativitate Domini nostri Jesu Christi gavisi sumus, ita et de Resurrectione ejusdem Salvatoris nostri gaudium vobis annuntiamus. Die prima (vel alia, prout occurrit) (Januarii vel Februarii) erit Dominica in Septuagesima. Vigesima(vel alia quae occurrit, uti et in sequentibus) (Februarii, Martii, ejusdem) dies Cinerum, et initium jejunii sacratissimae Quadragesimae. ... (Martii, Aprilis) sanctum Pascha Domini nostri Jesu Christi cum gaudio celebrabitis. Dominica secunda post Pascha dioecesana Synodus habebitur ... (Aprilis, Maii, Junii) erit Ascensio Domini nostri Jesu Christi. ...(Maii, Junii, ejusdem) Festum Pentecostes. ... (ejusdem, Junii) Festum sacratissimi Corporis Christi. ... (Novembris, Decembris) Dominica prima Adventus Domini nostri Jesu Christi, cui est honor et gloria, in saecula saeculorum. Amen.
Pontifex degradator extrahit degradando superpelliceum, dicens:
Auctoritate Dei omnipotentis, Patris, et Filii, et Spiritus Sancti, ac nostra, tibi auferimus habitum clericalem, et nudamus te religionis ornatu, ac deponimus, degradamus, spoliamus, et exuimus te omni Ordine, beneficio, et privilegio clericali; et velut clericalis professionis indignum, redigimus te in servitutem, et ignominiam habitus saecularis, ac status.
Tum Pontifex degradator cum forficibus tondere incipit, et per barbitonsorem ibidem praesentem totaliter tonderi facit caput degradandi, dicens:
Te velut ingratum filium a sorte Domini, ad quam vocatus fueras, abjicimus, et coronam tui capitis regale quidem signum Sacerdotii, de tuo capite amovemus, propter tui regiminis pravitatem.
Tum ministri Pontificis exuunt degradatum veste, et habitu clericali, et ipsum induunt habitum saecularem. Quo facto, si fuerit talis casus, quo degradatus tradi debeat Curiae saeculari, Pontifex degradator degradatum amplius non tangit, sed in hunc modum contra ipsum pronuntiat, dicens:
Pronuntiamus, ut hunc exutum omni Ordine ac privilegio clericali, Curia saecularis in suum forum recipiat degradatum.
Tum Pontifex degradator efficaciter, et ex corde, et omni instantia, pro miserrimo illo derelicto intercedit apud judicem saecularem, ut citra mortis periculum, vel mutilationis, contra degradatum sententiam moderetur, dicens:
Domine judex, rogamus vos cum omni affectu, quo possumus, ut amore Dei, pietatis et misericordiae intuitu, et nostrorum interventu precaminum, miserrimo huic nullum mortis vel mutilationis periculum inferatis.
Quo facto, ministri Curiae saecularis degradatum sub sua custodia recipiunt, et discedunt.
Unus ex ministris tradit in manus degradandi urceolum vacuum, quem Pontifex degradator tollit de manibus illius, dicens:
Immunde, vinum et aquam ad Eucharistiam de cetero non ministres.
Tum unus ministrorum tradit in manus degradandi candelabrum cum cereo exstincto, quod Pontifex degradator accipit de manibus illius, dicens:
Dimitte perferendi visibile lumen officium, quia praebere spirituale moribus neglexisti, atque universum Acolythatus officium hic depone.
Ministri tradunt degradando in manus librum Evangeliorum, quem Pontifex degradator tollit de manibus ejus, dicens:
Amovemus a te potestatem legendi Evangelium in Ecclesia Dei, quia id non competit, nisi dignis.
Tum Pontifex degradator exuit degradandum dalmatica, dicens:
Levitico ordine te privamus, quia tuum in eo ministerium non implevisti.
Deinde Pontifex degradator amovet degradando stolam de humeris, projiciens eam post tergum, dicens:
Stolam candidam, quam acceperas immaculatam in conspectu Domini perferendam, quia non sic cognito mysterio, exemplum conversationis tuae fidelibus praebuisti, ut plebs dicata Christi nomine posset exinde imitationem acquirere, juste a te amovemus, omne Diaconatus officium tibi prohibentes.
Unus ex ministris tradit degradando in manus librum Exorcismorum, quem Pontifex degradator tollit de manibus illius, dicens:
Privamus te potestate imponendi manus super energumenos, et daemones de obsessis corporibus expellendi, omni tibi Exorcistatus officio interdicto.
Unus ministrorum tradit degradando in manus librum Lectionum, quem Pontifex degradator tollit de manibus illius, dicens:
In Ecclesia Dei non legas ulterius, aut cantes; nec panes aut fructus novos ullatenus benedicas, quia tuum officium non implevisti fideliter et devote.
Si degradandus sit Archiepiscopus, Pontifex degradator aufert ab eo pallium, sic dicendo:
Praerogativa pontificalis dignitatis, quae in pallio designatur, te exuimus, quia male usus es ea.
Deinde, vel si degradatus sit Episcopus tantum, Pontifex degradator amovet ei mitram, dicendo:
Mitra, pontificalis dignitatis videlicet ornatu, quia eam male praesidendo foedasti, tuum caput denudamus.
Deinde unus ex ministris tradit degradando librum Evangeliorum, quem Pontifex degradator aufert de manibus degradandi, dicens:
Redde Evangelium; quia praedicandi officio, quo spreta Dei gratia te indignum fecisti, te juste privamus.
Deinde Pontifex degradator amovet annulum de digito degradandi, sic dicens:
Annulum, fidei scilicet signaculum, tibi digne subtrahimus, quia ipsam sponsam Dei Ecclesiam temere violasti.
Tum unus ex ministris tradit degradando in manus baculum Pastoralem, quem mox Pontifex degradator tollit de manibus degradandi, dicens:
Auferimus a te baculum Pastoralem, ut inde correctionis officium, quod turbasti, non valeas exercere.
Deinde extractis sibi per ministros chirothecis, Pontifex degradator abradit degradando pollices et manus leviter cum cultello, aut vitro dicens:
Sic spiritualis benedictionis, et delibutionis mysticae gratia, quantum in nobis est, te privamus, ut sacrificandi et benedicendi perdas officium, et effectum.
Post haec Pontifex cum eodem cultello aut vitro abradit leviter caput degradandi, dicens:
Consecrationem, et benedictionem, atque unctionem tibi traditam radendo delemus, et te ab ordine pontificali, quo inhabilis es redditus, abdicamus.
Tum degradando per ministros extrahuntur sandalia.
Ministri tradunt in manus degradandi Calicem cum vino, et aqua, ac Patena, et Hostia, quem Pontifex degradator aufert de manibus degradandi, dicens:
Amovemus a te, quin potius amotam esse ostendimus, potestatem offerendi Deo sacrificium, Missamque celebrandi pro vivis, quam pro defunctis.
Deinde Pontifex degradator abradit leviter cum cultello vel vitro, pollices et indices utriusque manus degradandi, dicens:
Potestatem sacrificandi, consecrandi, et benedicendi, quam in unctione manuum et pollicum recepisti, tibi tollimus hac rasura.
Quo dicto, Pontifex degradator accipit casulam sive planetam per posteriorem partem caputii, et degradandum exuit, dicens:
Veste sacerdotali charitatem signante te merito exspoliamus, quia ipsam, et omnem innocentiam exuisti.
Tum Pontifex degradator aufert a degradando stolam, dicens:
Signum Domini per hanc stolam turpiter abjecisti, ideoque ipsam a te amovemus, quem inhabilem reddimus ad omne sacerdotale officium excercendum.
Ministri tradunt in manus degradandi librum Epistolarum, quem Pontifex degradator de manibus illius accipit, dicens:
Auferimus tibi potestatem legendi Epistolam in Ecclesia Dei, quia hoc ministerio indignus es redditus.
Tum Pontifex degradator exuit degradandum tunicella, dicens:
Tunica subdiaconali te exuimus, cujus cor et corpus, timor Domini castus et sanctus in aeternum permanens, non constringit.
Deinde Pontifex degradator accipit a degradando manipulum, dicens:
Depone manipulum; quia per fructus bonorum operum, quos designat, non expugnasti spirituales insidias inimici.
Tum Pontifex tangens amictum degradandi, dicit:
Quia vocem tuam non castigasti, ideo amictum a te auferimus.
Post haec unus ex ministris tradit in manus degradandi urceolos cum vino, et aqua, ac bacile cum manutergio, ac Calicem vacuum cum patena. Tum Archidiaconus tollit de manu degradandi urceolos cum vino, et aqua, ac bacile cum buccali, et manutergio. Pontifex vero Calicem vacuum, et patenam tollit, dicens:
Potestatem introeundi sacrarium, tangendi pallas, vasa, et alia indumenta sacra, omneque Subdiaconatus ministerium exercendi, a te amovemus.
Deinde ministri exuunt degradandum cingulum, albam, et amictum.
Cum Praelatus, vel Legatus, civitatem aliquam vel oppidum insigne est ingressurus, processio Cleri ex more loci ordinata cum Cruce procedit illi obviam extra portam urbis, et cum Legatus, sive Praelatus, advenerit, Praelatus ejus loci indutus amictu, stola, pluviali, et mitra pretiosis, sive primam dignitatem habens, indutus superpelliceo, et pluviali pretioso, offert venienti crucem osculandam, quam Legatus seu Praelatus ex equo, vel, si maluerit, descendens in terram super tapetem stratum genuflexus devote osculatur. Tum, si intrans est Episcopus, vel major, aut Presbyter vel Episcopus Cardinalis, Cantores incipiunt, et prosequuntur Antiphonam:
Sacerdos, et Pontifex, et virtutum opifex pastor bone in populo, sic placuisti Domino.
Vel dicatur Responsorium.
Ecce Sacerdos magnus, qui in diebus suis placuit Deo. * Ideo jure jurando fecit illum Dominus crescere in plebem suam. V. Benedictionem omnium gentium dedit illi, et testamentum suum confirmavit super caput ejus. * Ideo jure jurando fecit illum Dominus crescere in plebem suam. V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. * Ideo jure jurando fecit illum Dominus crescere in plebem suam.
Si vero Legatus recipiendus sit Diaconus Cardinalis, cantatur Responsorium:
Fidelis namque, et prudens dispensator in magni patris familias domo constitutus erat; * Ut conservis suis mensuram tritici erogaret. V. Pro salute, et augmento gregis sibi commissi cura pervigili sollicitus erat.* Ut conservis suis mensuram tritici erogaret.
Si autem duo, vel plures reciperentur Legati, etiam si non essent Episcopi, vel Presbyteri Cardinales, cantatur Antiphona:
Vos estis cives Sanctorum, et domestici Dei, superaedificati supra fundamentum Apostolorum, et Prophetarum.
In porta autem urbis consueverunt Magistratus illius obviare Legato, vel Praelato primo intranti, ac illum benigne suscipere, et associare, ac baldachinum super eum deferre. Incepta Antiphona, processio, quae locum habere debet immediate ante crucem Praelati, nisi intersint Canonici Cathedralis Ecclesiae, ordine suo progreditur, et cantantur post dictas Antiphonas, seu Responsoria, alia Cantica, vel Hymni, prout magis placebit, usque ad Ecclesiam majorem seu principalem loci. Si vero processioni intersint Canonici Ecclesiae Cathedralis, illi soli possunt ire post crucem Legati immediate ante eum. Equitantes vero omnes equitare debent ante processionem; togati vero debent Legatum, seu Praelatum sequi.
Cum Praelatus, seu Legatus, descenderit, et intrat portam majoris, seu principalis Ecclesiae, Praelatus Ecclesiae, seu majorem dignitatem habens, indutus, ut supra, detecto capite, offert illi aspersorium, cum aqua benedicta, quod Praelatus, seu Legatus accipiens aspergit primo seipsum, deinde alios. Tum idem Praelatus Ecclesiae, seu primam dignitatem habens, offert ei naviculam, aliquo alio Sacerdote superpelliceo induto thuribulum porrigente, et Legatus, seu Praelatus imponit incensum, et statim Praelatus Ecclesiae, seu dignitatem habens, incensat ipsum Praelatum, seu Legatum stantem cooperto capite, more consueto. Deinde procedunt ad altare majus Ecclesiae, et ibi super faldistorio ante infimum gradum altaris parato procumbit, et orat Praelatus, seu Legatus. Interim vero Praelatus Ecclesiae, seu dignitatem majorem habens, stans in cornu Epistolae altaris versus ad orantem detecto capite, dicit:
V. Protector noster aspice, Deus.
R. Et respice in faciem Christi tui.
Cum omnibus sequentibus, si receptus sit Praelatus, aut Legatus, Episcopus vel Presbyter Cardinalis. Si vero sit Diaconus Cardinalis, omisso Versu praecedente, dicit sequentes tantum:
V. Salvum fac servum tuum.
R. Deus meus, sperantem in te.
V. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto.
R. Et de Sion tuere eum.
V. Nihil proficiat inimicus in eo.
R. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei.
V. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Omnipotens sempiterne Deus, qui facis mirabilia magna solus, praetende super hunc famulum tuum, et cunctas congregationes illi commissas, Spiritum gratiae salutaris, et ut in veritate tibi complaceat, perpetuum ei rorem tuae benedictionis infunde. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
His dictis, Cantores cantant aliquam Antiphonam eis magis placentem de Sancto Patrono Ecclesiae cum Versiculo de eodem Sancto. Et cum dicitur Versiculus, surgens Praelatus vel Legatus ascendit ad altare osculaturque illud in medio, deinde procedit ad cornu Epistolae, ubi stans, ad ipsum altare versus, cantat Orationem de dicto Sancto ; deinde ad medium altaris revertitur, ubi stans dat benedictionem solemnem populo, dicens:
Sit nomen Domini benedictum,etc.
Qua data, facit promulgari per unum ex suis, sive ex beneficiatis Ecclesiae indulgentias, quas ipse interessentibus concedit; deinde Praelatus Ecclesiae, et alii, dimissis paramentis, associant illum diversorium suum. Cum vero novus Praelatus ad Ecclesiam suam veniens recipitur, loco Orationis praedictae Omnipotens sempiterne Deus, etc. dicitur sequens Oratio:
Oremus.
Deus, omnium fidelium Pastor et rector, famulum tuum N., quem Ecclesiae tuae praeesse voluisti, propitius respice; da ei, quaesumus, verbo et exemplo, quibus praeest, proficere, ut ad vitam una cum grege sibi credito perveniat sempiternam. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Quando Imperator venit ad aliquam urbem, vel oppidum insigne, Clerus urbis obviam venit ei processionaliter, ut dictum est superius de receptione Praelati, vel Legati; tamen extra portam aliquantulum magis remote, quam Praelato, et Legato fieri solet.
Imperator ex equo, vel (quod magis convenit) descendens in terra super tapete stratum genuflexus osculatur ibidem crucem, et sub baldachino ducitur usque ad Ecclesiam. Processio praecedit immediate Imperatorem, et is qui gladium Imperatoris praefert, equitat immediate post Praelatum processionis. Si vero Legatus Apostolicus Imperatorem reciperet, aut cum eo urbem intraret, vel alias secum iret, vel equitaret; ille qui gladium Imperatori praefert, et alius crucem Legati portans, simul ire debent. Crux Legati, quia debetur ei latria, erit a dextris, gladius Imperatoris a sinistris. Interim dum procedunt ad Ecclesiam, cantatur Antiphona.
Ecce mit to Angelum meum, qui praeparabit viam tuam ante faciem meam.
Et post Antiphonam praedictam cantantur Hymni, vel alia Cantica devota, prout magis placebit. Cum imperator descendent, et intrat Ecclesiam, Praelatus Ecclesiae, accepto aspersorio, aspergit eum, deinde alios in genere, et procedunt usque ad altare majus, coram quo Imperator genuflectit super faldistorio ibidem sibi parato. Praelatus vero Ecclesiae ascendit ad cornu Epistolae altaris ubi stans versus ad orantem, detecto capite, dicit:
V. Deus, judicium tuum Regi da.
R. Et justitiam tuam filio Regis.
V. Salvum fac N. Imperatorem nostrum.
R. Deus meus, sperantem in te.
V. Mitte ei, Domino, auxulium de sancto.
R. Et de Sion tuere eum.
V. Nihil proficiat inimicus in eo.
R. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei.
V. Fiat pax in virtute tua.
R. Et abundantia in turribus tuis.
V. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Deus, in cujus manu sunt corda Regum, inclina ad preces humilitatis nostrae aures misericordiae tuae, et Imperatori nostro famulo tuo N. regimen tuae sapientiae appone, ut, haustis de tuo fonte consiliis, et tibi placeat, et super omnia regna praecellat.
Praetende, Domine, quaesumus, famulo tuo N. Imperatori nostro dexteram coelestis auxilii, ut te toto corde perquirat, et quae digne postulat, assequi mereatur. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Deinde si Praelatus sit Episcopus, vel major, stans ante altare benedicit solemniter populo dicens: Sit nomen Domini benedictum,etc.
Intellige, si non sit praesens Legatus, quia benedicet Legatus, si sit praesens ibi. Qua benedictione data, depositis sacris vestibus, associat Imperatorem usque ad ejus hospitium. Si autem Praelatus ipse non sit Episcopus, vel major, finitis Orationibus praedictis, depositis vestibus sacris, associat, ut supra.
Quando Rex ad aliquam urbem aut oppidum insigne venit, Clerus processionaliter obviam vadit ei extra portam, ubi Rex ex equo, vel (quod magis convenit) descendens in terra super tapete stratum genuflexus osculatur crucem, quae per Praelatum sibi porrigitur. Deinde sub baldachino ducitur usque ad Ecclesiam ordine supradicto. Interim cantatur Responsorium:
Elegit eum Dominus, * Et excelsum fecit illum prae Regibus terrae. V. Glorificavit eum in conspectu Regum, et non confundetur. * Et excelsum fecit illum prae Regibus terrae. V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. * Et excelsum fecit illum prae Regibus terrae.
Deinde cantantur Hymni, vel alia Cantica magis placentia. Cum Rex Ecclesiam intrat, Praelatus, accepto aspersorio, aspergit eum, deinde alios in genere, et procedunt usque ad altare majus, coram quo Rex genuflectit super faldistorio
parato, et orat. Praelatus vero ascendit ad cornu Epistolae altaris, ubi stans versus ad orantem, detecto capite, dicit:
V. Deus, judicium tuum Regi da.
R. Et justitiam tuam filio Regis.
V. Salvum fac Regem nostrum, Domine.
R. Deus meus, sperantem in te.
V. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto.
R. Et de Sion tuere eum.
V. Nihil proficiat inimicus in eo.
R. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei.
V. Fiat pax in virtute tua.
R. Et abundantia in turribus tuis.
R. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Deus, cui omnis potestas et dignitas famulatur, da huic famulo tuo Regi nostro N. prosperum suae dignitatis effectum, in qua te semper timeat, tibique jugiter placere contendat. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Deinde Praelatus, si sit Episcopus, vel major, accedit ad medium altaris, et ibi populo solemniter benedicit. Tum sacris dimissis vestibus, Regem usque ad hospitium comitatur.
Quando Princeps magnae potentiae ad aliquam urbem aut insigne oppidum venit, Clerus processionaliter ei obviam venit extra portam. Ubi Princeps ex equo, vel (quod magis convenit) descendens in terra super tapete stratum genuflexus osculatur crucem, quae per Praelatum sibi porrigitur. Deinde sub baldachino ducitur usque ad Ecclesiam ordine consueto. Interim cantatur Responsorium:
Posui adjutorium super potentem, et exaltavi electum de plebe mea. * Manus enim mea, auxiliabitur ei. V. Inveni David servum meum, oleo sancto meo unxi eum. * Manus enim mea, auxiliabitur ei. V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.* Manus enim mea, auxiliabitur ei..
Deinde cantantur Hymni, vel alia Cantica magisi placentia. Cum Princeps Ecclesiam intrat, Praelatus, accepto aspersorio, aspergit eum, deinde alios in genere, et procedunt usque ad altare majus, coram quo Princeps genuflectit super faldistorio ibidem sibi parato, et orat. Praelatus vero ascendit ad cornu Epistolae altaris, ubi stans versus ad orantem, detecto capite, dicit:
V. Salvum fac Principem nostrum, Domine.
R. Deus meus, sperantem in te.
V. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto.
R. Et de Sion tuere eum.
V. Nihil proficiat inimicus in eo.
R. Ft filius iniquitatis non apponat nocere ei.
V. Fiat pax in virtute tua.
R. Et abundantia in turribus tuis.
V. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Deus, cui omnis potestas et dignitas famulatur, da huic famulo tuo Principi nostro N. prosperum suae dignitatis effectum, in qua te semper timeat, tibique jugiter placere contendat. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Deinde Praelatus, si sit Episcopus, vel major, accedit ad medium altaris, et ibi popul solemniter benedicit. Tum, sacris dimissis vestibus, Principem usque ad hospitium comitatur.
Pontifex apostatam, schismaticum, vel haereticum reconciliare volens, paratus amictu, stola, pluviali albo, et mitra simplici, sedet super faldistorium ante foras Ecclesiae sibi paratum, coram quo genuflectit reconciliandus, quem interrogat Pontifex de fide, dicens:
Credis duodecim Articulos Fidei?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis in Deum Patrem omnipotentem, creatorem coeli et terrae?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis et in Jesum Christum Filium ejus unicum Dominum nostrum?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis quod conceptus est de Spiritu Sancto, natus ex Maria Virgine?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis quod passus est sub Pontio Pilato, crucifixus, mortuus, et sepultus?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis quod descendit ad inferos?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis quod tertia die resurrexit a mortuis?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis, quod ascendit ad coelos, et sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis?
Ille respondet: Credo
Pontifex interrogat:Credis quod venturus est judicare vivos, et mortuos?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis in Spiritum Sanctus?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis sanctam Ecclesiam Catholicam, Sanctorum communionem?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis remissionem omnium peccatorum?
Ille respondet: Credo.
Pontifex interrogat:Credis carnis resurrectionem et vitam aeternam?
Ille respondet: Credo.
Deinde Pontifex surgit cum mitra, et super illum genuflexum dicit absolute, incipiens:
Exorcizo te, immunde spiritus, per Deum Patrem omnipotentem, et per Jesum Christum Filium ejus, et per Spiritum Sanctum, ut recedas ab hoc famulo Dei, quem Deus et Dominus noster ab erroribus et perceptionis tuis liberare, et ad sanctam matrem Ecclesiam Catholicam atque Apostolicam revocare dignatur. Ipse tibi imperet, maledicte ac damnate, qui pro salute hominum passus, mortuus, et sepultus est, te atque omnes vires tuas superavit, ac resurgens coelos ascendit, inde venturus judicare vivos et mortuos, et saeculum per ignem.
Tunc signat illum cum pollice dexterae manus in fronte signo crucis, dicens:
Accipe signum crucis Christi, atque Christianitatis, quod prius acceptum non custodivisti, sed male deceptus abnegasti.
Deinde surgit ille, et Pontifex retenta mitra, sinista sua illum apprehendit per manum dexteram, dicens:
Ingredere in Ecclesiam Dei, a qua incaute aberrasti; ac evasisse te laqueos mortis agnosce; horresce idola; respue omne pravitatem, sive superstitionem haereticam, vel gentilem, aut judaicam. Cole Deum Patrem omnipotentem, et Jesum Christum Filium ejus, et Spiritum Sanctum, unum, vivum, et verum Deum, sanctam, et individuam Trinitatem.
Tum introducit illum in Ecclesiam per manum, ut eum apprehendit, usque ad altare majus, coram quo in infimo gradu ille genuflectit. Pontifex vero ascendit ad medium altaris, ubi deposita mitra, stans versus ad illum, dicti absolute:
Omnipotens sempiterne Deus, hanc ovem tuam de faucibus lupi tua virtute subtractam, paterna recipe pietate, et gregi tuo reforma pia benignitate; ne de familiae tuae damno inimicus exsultet, se de conversione et liberatione ejus, Ecclesia tua ut pia mater de filio reperto gratuletur. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Oremus.
Deus, qui hominem ad imaginem tuam conditum misericorditer reparas, quem mirabiliter creasti; respice propitius super hunc famulum tuum, ut, quod hujus ignorantiae caecitate, hostili et diabolica fraude surreptum est, indulgentiae tuae pietatis ignoscat, et absolvat; et altaribus sacris, recepta veritatis tuae communione, reddatur. Per Christum Dominum nostrum. R.Amen.
Deinde sedet ibidem Pontifex super faldistoriuo, et, accepta mitra, interrogat illum iterum de Fide Catholica, dicens:
Credis in Deum Patrem omnipotentem, creatorem coeli, et terrae?
Respondet ille: Credo
Interrogatio: Credis et in Jesum Christum ejus Filium unicum, Dominum nostrum, natum, et passum?
Respondet: Credo
Interrogatio: Credis et in Spiritum Sanctum, sanctam Ecclesiam Catholicam, Sanctorum communionem, remissionem peccatorum, carnis resurrectionem, et vitam aeternam post mortem?
Respondet: Credo
Postea interrogat Pontifex: Homo, abrenuntias satanae, et angelis ejus?
Respondet: Abrenuntio.
Interrogatio: Abrenuntio etiam omni sectae gentilitatis, vel haereticae pravitatis, sive judaicae superstitionis?
Respondet: Abrenuntio.
Interrogatio: Vis esse, et vivere in unitate sanctae Fidei Catholicae?
Respondet: Volo.
Tunc, deposita mitra, surgit Pontifex, et reconciliatus accedit ad pedes ejus, coram eo genuflectens, Pontifex vero imponit manum dexteram super caput illius, dicens:
Oremus.
Domine Deus omnipotens, Pater Domini nostri Jesu Christi, qui dignatus es hunc famulum tuum ab errore gentilitatis, vel mendacio haereticae pravitatis, sive judaicae superstitionis clementer eruere, et ad Ecclesiam tuam sanctam revocare; tu, Domine, emitte in eum Spiritum Sanctum Paraclitum de coelis. R. Amen.
Spiritum sapientiae et intellectus. R. Amen.
Spiritum consilii et fortitudinis. R. Amen.
Spiritum scientiae et pietatis. R. Amen.
Adimple eum lumine splendoris tui, et in nomine ejusdem Domini nostri Jesu Christi signetur signo cru + cis in vitam aeternam.R. Amen.
Post haec, si reconciliatus sit is qui praecipuus et notabilis fautor schismatis exsistit, genuflexus, ut supra, facit publice professionem, et adjurationem, Pontifice cum mitra in faldistorio ante altare sedente, dicens:
Ego N. comperto divisionis laqueo quo tenebar, diutina mecum deliberatione pertractans, prona et spontanea voluntate ad unitatem Sedis Apostolicae, divina gratia duce, reversus sum: ne vero non pura mente, seu simulata reversus estimer, spondeo sub ordinis mei casu, et anathematis obligatione, atque promitto tibi,tali Episcopo, et per te sancto Petro Apostolorum principi, atque sanctissimo in Christo Patri, et Domino nostro, DominoN. Papae N. et successoribus suis, me umquam quorumlibet suasionibus, vel quocumque alio modo, ad schisma, de quo Redemptoris nostri gratia liberatione ereptus sum, reversurum, sed semper in unitate Ecclesiae Catholicae, et in communione Romani Pontificis per omnia permansurum: unde jurans dico per Deum omnipotentem, et sancta Dei Evangelia, me in unitate et communione praemissis inconcusse mansurum. Et si (quod absit) ab hac me unitate aliqua occasione, vel argumento divisero, perjurii reatum incurrens aeternae obligatus poenae inveniar, et cum auctore schismatis habeam in futuro saeculo portionem.
Deinde super librum Evangeliorum, quem Pontifex ante se tenet apertum, ponit ambas manus extensas, junctis digitis, dicens:
Sic me Deus adjuvet, et haec sancta Dei Evangelia.
Tum producto per Pontificem signo crucis super reconciliatum, surgit reconciliatus et discedit.
Si vero reconciliatus fuerat haeresiarcha, seu praecipuus auctor alicujus haeresis, omissa promissione praecedente, facit sequentem, genuflexus coram Pontifice cum mitra in faldistorio ante altare sedente, dicens:
Ego N. cognoscens veram Catholicam, et Apostolicam Fidem, anathematizo hic publice omnem haeresim, praecipue illam de qua hactenus exsisti infamatus, quae astruere conatur hoc, vel illud. Consentio autem sanctae Romanae Ecclesiae; et Apostolicae Sedi ore et corde profiteor me crederesic, vel sic, et eamdem Fidem tenere, quam sancta Romana Ecclesia auctoritate Evangelica et Apostolica tenendam tradit. Jurans hoc per sanctam homousion, id est, ejusdem substantiae Trinitatem; per sancrosancta Evangelia Christi; eos autem, qui contra Fidem hanc venerint, cum dogmatibus et sectatoribus suis aeterno anathemate dignos esse pronuntio. Et si ego ipse (quod absit) aliquando contra haec aliquid assentiri, aut praedicare praesumpsero, canonum severitati subjaceam.
Et mox ambas manus extensas, digitas non disjunctis, ponit super librum Evangeliorum, quem Pontifex ante se apertum tenet, dicens:
Sic me Deus adjuvet, et haec sancta Dei Evangelia.
Tum producto per Pontificem signo crucis super reconciliatum, surgit ipse reconciliatus et discedit.
Pontificalis - DE ORDINATIONE SUBDIACONI