Sirac (VUL) 1
1 1 omnis sapientia a Deo Domino est et cum illo fuit semper et est ante aevum
2 harenam maris et pluviae guttas et dies saeculi quis dinumeravit altitudinem caeli et latitudinem terrae et profundum abyssi quis mensus est
3 sapientiam Dei praecedentem omnia quis investigavit
4 prior omnium creata est sapientia et intellectus prudentiae ab aevo 5 fons sapientiae verbum Dei in excelsis et ingressus illius mandata aeterna
6 radix sapientiae cui revelata est et astutias illius quis agnovit 7 disciplina sapientiae cui revelata est et manifestata et multiplicationem ingressus illius quis intellexit
8 unus est Altissimus creator omnipotens rex potens et metuendus nimis sedens super thronum illius et dominans Deus
9 ipse creavit illam spiritu sancto et vidit et dinumeravit et mensus est
10 et effudit illam super omnia opera sua et super omnem carnem secundum datum suum et praebuit illam diligentibus se
11 timor Domini gloria et gloriatio et laetitia et corona exultationis
12 timor Domini delectabit cor et dabit laetitiam et gaudium in longitudine dierum
13 timenti Dominum bene erit in extremis et in die defunctionis suae benedicetur
14 dilectio Dei honorabilis sapientia
15 quibus autem apparuerit in visu diligunt eam in visione et in agnitione magnalium suorum
16 initium sapientiae timor Domini et cum fidelibus in vulva concreatus est et cum electis seminis creditur et cum iustis et fidelibus agnoscitur
17 timor Domini scientiae religiositas
18 religiositas custodiet et iustificabit cor iucunditatem atque gaudium dabit
19 timenti Deum bene erit et in diebus consummationis illius benedicetur
20 plenitudo sapientiae timere Deum et plenitudo a fructibus illius 21 omnem domum illius implebit a generationibus et receptacula a thesauris illius
22 corona sapientiae timor Domini repollens pacem et salutis fructum
23 et vidit et dinumeravit eam utraque autem sunt dona Dei
24 scientiam et intellectum prudentiae sapientia conpartietur et gloriam tenentium se inaltat
25 radix sapientiae est timere Dominum rami enim illius longevi
26 in thesauris sapientiae intellectus et scientiae religiositas execratio autem peccatoribus sapientia
27 timor Dei expellit peccatum
28 nam qui sine timore est non poterit iustificari iracundia enim animositatis illius subversio illius est
29 usque in tempus sustinebit patiens et postea redditio iucunditatis
30 bonus sensus usque in tempus abscondebit verba illius et labia multorum enarrabunt sensum illius 31 32 33 concupiscens sapientiam conserva iustitiam et Deus praebebit illam tibi 34 sapientia enim et disciplina timor Domini et quod beneplacitum est illi 35 fides et mansuetudo et adimplebit thesauros illius 36 non sis incredibilis timori Domini et ne accesseris ad illum duplici corde 37 ne fueris hypocrita in conspectu hominum et non scandalizeris labiis tuis 38 adtende in illis ne forte cadas et adducas animae tuae inhonorationem 39 et revelet Deus absconsa tua et in medio synagogae elidat te 40 quoniam accessisti maligne ad Dominum et cor tuum plenum est dolo et fallacia
2 1 fili accedens servituti Dei sta in iustitia et timore et praepara animam tuam ad temptationem
2 deprime cor tuum et sustine declina aurem et excipe verba intellectus et ne festines in tempus obductionis
3 sustine sustentationes Dei coniungere Deo et sustine ut crescat in novissimo vita tua
4 omne quod tibi adplicitum fuerit accipe et in dolore sustine et in humilitate tua habe patientiam
5 quoniam in igne probatur aurum et argentum homines vero receptibiles in camino humiliationis
6 crede Deo et recuperabit te et dirige viam tuam et spera in illum serva timorem illius et in illo veteresce
7 metuentes Deum sustinete misericordiam eius et non deflectatis ab illo ne cadatis
8 qui timetis Deum credite illi et non evacuabitur merces vestra
9 qui timetis Deum sperate in illum et in oblectatione veniet vobis misericordia
10 qui timetis Deum diligite illum et inluminabuntur corda vestra
11 respicite filii nationes hominum et scitote quis speravit in Dominum et confusus est
12 permansit in mandatis eius et derelictus est et quis invocavit illum et despexit illum
13 quoniam pius et misericors Deus et remittit in tempore tribulationis peccata omnibus exquirentibus se in veritate
14 vae duplici corde et labiis scelestis et manibus malefacientibus et peccatori terram ingredienti duabus viis
15 vae dissolutis corde qui non credunt Deo ideo non protegentur ab eo
16 vae his qui perdiderunt sustinentiam qui dereliquerunt vias rectas et deverterunt in vias pravas
17 et quid facietis cum inspicere coeperit Deus
18 qui timent Dominum non erunt incredibiles verbo illius et qui diligunt illum conservabunt viam illius 19 qui timent Dominum inquirent quae beneplacita sunt illi et qui diligunt eum replebuntur lege ipsius 20 qui timent Dominum parabunt corda sua et in conspectu illius sanctificabunt animas suas 21 qui timent Dominum custodiunt mandata illius et patientiam habebunt usque ad inspectionem illius 22 dicentes si paenitentiam non egerimus incidemus in Dei manus et non in manus hominum 23 secundum enim magnitudinem illius sic et misericordia ipsius cum ipso
3 1 filii sapientiae ecclesia iustorum et natio illorum obaudientia et dilectio
2 iudicium patris audite filii dilecti et sic facite ut salvi sitis
3 Deus enim honoravit patrem in filiis et iudicium matris exquirens in filios
4 qui diligit Deum exorabit pro peccatis et continebit se ab illis in oratione dierum exaudietur
5 et sicut qui thesaurizat ita et qui honorificat matrem suam
6 qui honorat patrem iucundabitur in filiis
7 qui honorat patrem suum vita vivet longiore et qui obaudit patrem refrigerabit matri
8 qui timet Deum honorat parentes et quasi dominis serviet in his qui se generaverunt
9 in opere et sermone et omni patientia honora patrem tuum
10 ut superveniat tibi benedictio a Deo et benedictio illius in novissimo manet
11 benedictio patris firmat domos filiorum maledictio autem matris eradicat fundamenta
12 ne glorieris in contumelia patris tui non est enim tibi gloria sed confusio
13 gloria enim hominis ex honore patris sui et dedecus filiis pater sine honore
14 fili suscipe senectam patris tui et ne contristes eum in vita illius
15 et si defecerit sensu veniam da et ne spernas eum in tua virtute elemosyna enim patris non erit in oblivione
16 nam pro peccato matris restituetur tibi bonum
17 et iniustitia aedificabitur tibi in die tribulationis commemorabitur tui sicut in sereno glacies solventur tua peccata
18 quam malae famae est qui relinquit patrem et est maledictus a Deo qui exasperat matrem 19 fili in mansuetudine opera tua perfice et super hominum gloriam diligeris
20 quanto magnus es humilia te in omnibus et coram Deo invenies gratiam
21 quoniam magna potentia Dei solius et ab humilibus honoratur
22 altiora te ne scrutaveris et fortiora te ne exquisieris sed quae praecepit tibi Deus illa cogita semper et in pluribus operibus eius ne fueris curiosus
23 non est enim tibi necessarium ea quae abscondita sunt videre oculis tuis
24 in supervacuis rebus noli scrutari multipliciter et in pluribus operibus eius non eris curiosus 25 plurima enim super sensum hominis ostensa sunt tibi
26 multos enim inplanavit suspicio illorum et in vanitate detinuit sensus illorum
27 cor durum male habebit in novissimo et qui amat periculum in illo peribit
28 cor ingrediens duas vias non habebit successus et pravicordius in illis scandalizabitur
29 cor nequam gravabitur doloribus et peccator adiciet ad peccandum
30 synagogae superborum non est sanitas frutex enim peccati eradicabitur in illis et non intellegetur
31 cor sapiens intellegitur in sapientia et auris bona audiet cum omni concupiscentia sapientiam 32 sapiens cor et intellegibile abstinebit se a peccatis et in operibus iustitiae successus habebit 33 ignem ardentem extinguit aqua et elemosyna resistit peccatis 34 et Deus conspector qui reddit gratiam meminit in posterum et in tempore casus tui invenies firmamentum
4 1 fili elemosynam pauperis ne fraudes et oculos tuos ne transvertas a paupere
2 animam esurientem ne despexeris et non exasperes pauperem in inopia sua
3 cor inopis ne adflixeris et non protrahas datum angustianti
4 rogationem contribulati ne abicias et non avertas faciem tuam ab egeno
5 ab inope ne avertas oculos propter iram et non relinquas quaerentibus tibi retro maledicere
6 maledicentis enim te in amaritudine exaudietur precatio illius exaudiet autem eum qui fecit illum
7 congregationi pauperum affabilem te facito et presbytero humilia animam tuam et magnato humilia caput tuum
8 declina pauperi aurem tuam et redde debitum tuum et responde pacifica in mansuetudine
9 libera eum qui iniuriam patitur de manu superbi et non acide feras in anima tua
10 in iudicando esto pupillis misericors ut pater et pro viro matri illorum
11 et eris velut filius Altissimi obaudiens et miserebitur tui magis quam mater
12 sapientia filiis suis vitam inspiravit et suscipit exquirentes se et praeibit in viam iustitiae
13 et qui illam diligit diligit vitam et qui vigilaverint ad illam conplectebuntur placorem eius
14 qui tenuerint illam vitam hereditabunt et quo introibit benedicit Deus
15 qui serviunt ei obsequentes erunt Sancto et eos qui diligunt illam diligit Deus
16 qui audit illam iudicat gentes et qui intuetur illam permanebit confidens
17 si crediderit ei hereditabit illam et erunt in confirmatione creaturae illorum
18 quoniam in temptatione ambulat cum eo et in primis eligit eum
19 timorem et metum et adprobationem inducet super illum et cruciabit illum in tribulatione doctrinae suae donec temptet illum in cogitationibus illius et credat animae illius
20 et firmabit illum et iterum adducet directum ad illum
21 et denudat absconsa sua et thesaurizat super illum scientiam et intellectum iustitiae
22 si autem oberraverit derelinquet eum et tradet illum in manus inimici sui
23 fili conserva tempus et devita a malo
24 pro anima tua non confundaris dicere verum
25 est enim confusio adducens peccatum et est confusio adducens gloriam et gratiam
26 ne accipias faciem adversus faciem tuam nec adversus animam tuam mendacium
27 non reverearis proximum tuum in casum suum
28 nec retineas verbum in tempus salutis non abscondas sapientiam tuam in decore eius
29 in lingua enim agnoscitur sapientia et sensus et scientia et doctrina in verbis veritatis et firmamentum in operibus iustitiae
30 non contradicas veritati ullo modo et de mendacio ineruditionis tuae confundere
31 non confundaris confiteri peccata tua et ne subicias te homini pro peccato 32 noli resistere contra faciem potentis nec coneris contra ictum fluvii 33 pro iustitia agoniare pro anima tua et usque ad mortem certa pro iustitia et Deus expugnabit pro te inimicos tuos 34 noli citatus esse in lingua tua et inutilis et remissus in operibus tuis 35 noli esse sicut leo in domo tua evertens domesticos tuos et opprimens subiectos tibi 36 non sit porrecta manus tua ad accipiendum et ad reddendum collecta
5 1 noli adtendere ad possessiones iniquas et ne dixeris est mihi sufficiens vita nihil enim proderit in tempore vindictae et obductionis
2 non sequaris concupiscentiam cordis
3 et ne dixeris quomodo potui aut quis me subiciet propter facta mea Deus enim vindicans vindicabit
4 ne dixeris peccavi et quid accidit mihi triste Altissimus enim est patiens redditor
5 de propitiatu peccatorum noli esse sine metu neque adicias peccatum super peccatum
6 et ne dicas miseratio Dei magna est multitudinis peccatorum meorum miserebitur
7 misericordia enim et ira ab illo et in peccatores respicit ira illius
8 non tardes converti ad Deum et ne differas de die in diem
9 subito enim venit ira illius et in tempore vindictae disperdet te
10 noli anxius esse in divitiis iniustis nihil enim proderunt tibi in die obductionis et vindictae
11 non ventiles te in omnem ventum et non eas in omni via sic enim peccator probatur duplici lingua
12 esto firmus in via Dei et in veritate sensus tui et scientia et prosequatur te verbum pacis et iustitiae
13 esto mansuetus ad audiendum verbum ut intellegas et cum sapientia fers responsum verum
14 si est tibi intellectus responde proximo sin autem sit manus tua super os tuum ne capiaris in verbo indisciplinato et confundaris
15 honor et gloria in sermone sensati lingua inprudentis subversio ipsius 16 non appelleris susurrio et lingua tua capiaris et confundaris 17 super furem enim est confusio et paenitentia et denotatio pessima super bilinguem susurratori autem odium et inimicitia et contumelia 18 iustifica pusillo et magno similiter
6 1 noli fieri pro amico inimicus proximo inproperium enim et contumeliam malus hereditabit et omnis peccator invidus et bilinguis
2 non te extollas in cogitatione animae tuae velut taurus ne forte elidatur virtus tua per stultitiam
3 et folia tua comedet et fructus tuos perdet et relinqueris velut lignum aridum in heremo
4 anima enim nequa disperdet qui se habet et in gaudium inimici dat illum et deducit in sortem impiorum
5 verbum dulce multiplicat amicos et mitigat inimicos et lingua eucharis in bono homine abundat
6 multi pacifici sint tibi et consiliarii tibi sint unus de mille
7 si possides amicum in temptatione posside eum et non facile credas illi
8 est enim amicus secundum tempus suum et non permanebit in die tribulationis
9 et est amicus qui egreditur ad inimicitiam et est amicus qui odium et rixam et convicia denudabit
10 est autem amicus socius mensae et non permanet in die necessitatis
11 amicus si permanserit fixus erit tibi quasi coaequalis et in domesticis tuis fiducialiter aget
12 si humiliaverit se contra te et a facie tua abscondet se unianimem habebis amicitiam bonam
13 ab inimicis tuis separare et ab amicis tuis adtende
14 amicus fidelis protectio fortis qui autem invenit illum invenit thesaurum
15 amico fideli nulla est conparatio et non est digna ponderatio auri et argenti contra bonitatem fidei illius
16 amicus fidelis medicamentum vitae et inmortalitatis et qui metuunt Dominum inveniunt illum
17 qui timet Deum aeque habebit amicitiam bonam quoniam secundum illum erit amicus illius
18 fili a iuventute tua excipe doctrinam et usque ad canos invenies sapientiam
19 quasi is qui arat et seminat accede ad illam et sustine bonos fructus illius
20 in opere enim ipsius exiguum laborabis et cito edes de generationibus illius
21 quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus et non permanet in illa excors
22 quasi lapidis virtus probatio erit in illis et non demorabuntur proicere illum
23 sapientia enim doctrinae secundum nomen est eius et non multis est manifesta quibus autem agnita est permanet usque ad conspectum Dei
24 audi fili et accipe consilium intellectus et ne abicias consilium meum
25 inice pedem tuum in conpedes illius et in torques eius tuum collum
26 subice umerum tuum et porta illam et ne acedieris vinculis eius
27 in omni animo tuo accede ad illam et in omni virtute tua serva vias eius
28 investiga illam et manifestabitur tibi et continens factus ne derelinqueris eam
29 in novissimis enim invenies requiem in ea et convertetur tibi in oblectationem
30 et erunt tibi conpedes in protectionem fortitudinis et bases virtutis et torques illius in stolam gloriae
31 decor enim vitae est in illa et vincula illius netura salutaris
32 stolam gloriae indues eam et coronam gratulationis superpones tibi
33 fili si adtenderis mihi disces et si adcommodaveris animam tuam sapiens eris
34 et si inclinaveris aurem tuam excipies doctrinam et si dilexeris audire sapiens eris
35 in multitudine presbyterorum prudentium sta et sapientiae illorum ex corde coniungere ut omnem narrationem Dei possis audire et proverbia laudis non effugiant te
36 et si videris sensatum evigila ad illum et gradus ostiorum illius exterat pes tuus
37 cogitatum habe in praeceptis Dei et in mandatis illius maxime adsiduus esto et ipse dabit cor tibi et concupiscentia sapientiae dabitur tibi
7 1 noli facere mala et non te adprehendent
2 discede ab iniquo et deficient mala abs te
3 non semines mala in sulcis iniuriae et non metes ea in septuplum
4 noli quaerere ab homine ducatum neque a rege cathedram honoris
5 non te iustifices ante Deum quoniam agnitor cordis ipse est et penes regem noli velle videri sapiens
6 noli quaerere fieri iudex nisi si valeas virtute inrumpere iniquitates ne forte extimescas faciem potentis et ponas scandalum in agilitate tua
7 non pecces in multitudinem civitatis nec te inmittas in populum
8 neque alliges duplicia peccata nec enim in uno eris inmunis
9 noli esse pusillanimis in anima tua
10 exorare et facere elemosynam non despicias
11 ne dicas in multitudine munerum meorum respiciet Deus et offerentem me Deo altissimo suscipiet munera mea
12 non inrideas hominem in amaritudine animae est enim qui humiliat et exaltat circumspector Deus
13 noli amare mendacium adversus fratrem tuum neque amico similiter facias
14 noli velle mentiri omne mendacium adsiduitas enim illius non bona
15 noli verbosus esse in multitudine presbyterorum et non iteres verbum in tua oratione
16 non oderis laboriosa opera et rusticationem ab Altissimo creatam
17 non te reputes in multitudine indisciplinatorum
18 memento irae quoniam non tardabit
19 humilia valde spiritum tuum quoniam vindicta carnis impii ignis et vermes
20 noli praevaricari in amicum pecunia differenti neque fratrem carissimum auro spreveris
21 noli discedere a muliere sensata et bona quam sortitus es in timore Dei gratia enim verecundiae illius super aurum
22 non laedas servum operantem in veritate neque mercennarium dantem animam suam
23 servus sensatus dilectus quasi anima tua non defraudes illum libertate neque inopem derelinquas illum
24 pecora tibi sunt adtende illis et si sunt utilia perseverent apud te
25 filii tibi sunt erudi illos et curva illos a pueritia illorum
26 filiae tibi sunt serva corpus illarum et non ostendas hilarem faciem tuam ad illas
27 trade filiam et grande opus feceris et homini sensato da illam
28 mulier si est tibi secundum animam tuam non proicias illam et odibili non credas te in toto corde
29 honora patrem tuum et gemitus matris tuae ne obliviscaris
30 memento quoniam nisi per illos non fuisses et retribue illis quomodo et illi tibi
31 in tota anima tua time Deum et sacerdotes illius sanctifica
32 in omni virtute dilige eum qui te fecit et ministros eius non derelinquas
33 honora Deum ex tota anima tua et honorifica sacerdotes et propurga te cum brachiis
34 da illi partem sicut mandatum est tibi primitiarum et purgationis et de neglegentia purga te cum paucis
35 datum brachiorum tuorum et sacrificium sanctificationis offers initia sanctorum
36 et pauperi porrige manum tuam ut perficiatur propitiatio et benedictio tua 37 gratia datus in conspectu omnis viventis et mortuo non prohibeas gratiam 38 non desis plorantibus in conrogatione et cum lugentibus ambula 39 non te pigeat visitare infirmum ex his enim in dilectione firmaberis 40 in omnibus operibus tuis memorare novissima tua et in aeternum non peccabis
8 1 non litiges cum homine potente ne forte incidas in manus illius
2 non contendas cum viro locuplete ne forte contra consistat litem tibi
3 multos perdidit aurum atque argentum et usque cor regum extendit et convertit
4 non litiges cum homine linguato et non strues in igne illius ligna
5 non communices homini indocto ne male de progenie tua loquatur
6 ne despicias hominem avertentem se a peccato neque inproperes ei memento quoniam omnes sumus in correptionem
7 ne spernas hominem in sua senecta etenim ex nobis senescunt
8 noli de mortuo gaudere sciens quoniam omnes morimur et in gaudium nolumus venire
9 ne despicias narrationem presbyterorum sapientium et in proverbiis illorum conversare
10 ab ipsis enim disces doctrinam intellectus et servire magnatis sine querella
11 non te praetereat narratio seniorum et ipsi enim didicerunt a patribus suis
12 quoniam ab ipsis disces intellectum et in tempore necessitatis responsum
13 non incendas carbones peccatoris arguens eos ne incendaris flamma ignis peccatorum illorum
14 ne contra faciem stes contumeliosi ne sedeat quasi insidiator ori tuo
15 noli fenerare homini fortiori te quod si feneraveris tamquam perditum habe
16 non spondeas super virtutem tuam quod si spoponderis quasi restituens cogita
17 non iudices contra iudicem quoniam secundum quod dignum est iudicat
18 cum audace non eas in via ne forte gravet mala sua in te ipse enim secundum voluntatem suam vadit et simul cum stultitia illius peries
19 cum iracundo non facias rixam cum audace non eas in desertum quoniam quasi nihil est ante illum sanguis et ubi non est adiutorium elidet te 20 cum fatuis ne consilium habeas non enim poterunt diligere nisi quae ipsis placent 21 coram extraneo ne facias consilium nescis enim quid pariet 22 non omni homini cor tuum manifestes ne forte inferat tibi gratiam et convicietur tibi
9 1 non zeles mulierem sinus tui ne ostendas super te malitiam doctrinae nequam
2 non des mulieri potestatem animae tuae ne ingrediatur in virtute tua et confundaris
3 ne respicias mulierem multivolam ne forte incidas in laqueos illius
4 cum psaltrice ne adsiduus sis nec audias illam ne forte pereas in efficacia illius
5 virginem ne conspicias ne forte scandalizeris in decore illius
6 non des fornicariis animam tuam in nullo ne perdas te et hereditatem tuam
7 noli conspicere in vicis civitatis nec oberraveris in plateis illius
8 averte faciem tuam a muliere compta et non circumspicias speciem alienam
9 propter speciem mulieris multi perierunt et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit
10 omnis mulier quae est fornicaria quasi stercus in via conculcatur
11 speciem mulieris alienae multi admirati reprobi facti sunt conloquium enim illius quasi ignis exardescit
12 cum aliena muliere non accumbas super cubitum cum aliena muliere ne sedeas omnino nec accumbas cum ea super cubitum
13 et non alterceris cum ea in vino ne forte declinet cor tuum in illa et sanguine tuo labaris in perditionem
14 ne derelinquas amicum antiquum novus enim non erit similis illi
15 vinum novum amicus novus veterescat et cum suavitate bibes illud
16 non zeles gloriam et opes peccatoris non enim scis quae futura sit illius subversio
17 non placeat tibi iniuria iniustorum sciens quoniam usque ad inferos non placebit impius
18 longe abesto ab homine potestatem habente occidendi et non suspicaberis timorem mortis 19 et si accesseris ad illum noli aliquid committere ne forte auferat vitam tuam 20 communionem mortis scito quoniam in medium laqueorum ingredieris et super dolentium arma ambulabis 21 secundum virtutem tuam cave te a proximo et cum sapientibus et prudentibus tracta 22 viri iusti sint tibi convivae et in timore Dei sit gloriatio tibi 23 et in sensu sit tibi cogitatus et omnis narratio tua in praeceptis Altissimi 24 in manus artificum opera laudabitur et princeps populi in sapientia sermonis sui in sensu vero seniorum verbum 25 terribilis est in civitate sua homo linguosus et temerarius in verbo suo odibilis erit
10 1 iudex sapiens vindicabit populum suum et principatus sensati stabilis erit
2 secundum iudicem populi sic et ministri eius et qualis rector est civitatis tales et inhabitantes
3 rex insipiens perdet populum suum et civitates inhabitabuntur per sensum prudentium
4 in manu Dei potestas terrae et exclamabilis omnis iniquitas gentium et utilem rectorem in tempus suscitabit super illam
5 in manu Dei potestas hominis et super faciem scribae inponet honorem suum
6 omnis iniuriae proximi ne memineris et nihil agas in operibus iniuriae
7 odibilis coram Deo et hominibus superbia et execrabilis omnis iniquitas gentium
8 regnum a gente in gentem transfertur propter iniustitias et iniurias et contumelias et diversos dolos
9 avaro autem nihil est scelestius quid superbit terra et cinis
10 nihil est iniquius quam amare pecuniam hic enim et animam suam venalem habet quoniam in vita sua proiecit intima sua
11 omnis potentatus brevis via
12 brevem languorem praecidit medicus sic et rex hodie est et cras morietur
13 cum enim moritur homo hereditabit serpentes et bestias et vermes
14 initium superbiae hominis apostatare a Deo
15 quoniam ab eo qui fecit illum recessit cor eius quoniam initium peccati omnis superbia qui tenuerit illam adimplebitur maledictis et subvertet eos in finem
16 propterea exhonoravit Dominus conventus malorum et destruxit eos usque in finem
17 sedes ducum superborum destruxit Deus et sedere fecit mites pro illis
18 radices gentium superbarum arefecit Deus et plantavit humiles ex ipsis gentibus
19 terras gentium evertit Dominus et perdidit eas usque ad fundamentum
20 arefecit ex ipsis et disperdidit illos et cessare fecit memoriam eorum a terra 21 perdidit Deus memoriam superborum et reliquit memoriam humilium sensu
22 non est creata hominibus superbia neque iracundia nationi mulierum
23 semen hominum honorabitur hoc quod timet Dominum semen autem hoc exhonorabitur hominum quod praeterit mandata Domini
24 in medio fratrum rector illorum in honore et qui timent Deum erunt in oculis illius
25 gloria divitum honoratorum et pauperum timor Dei est
26 non despicere hominem iustum pauperem et non magnificare virum peccatorem divitem
27 magnus est iudex et potens est in honore et non est maior illo qui timet Deum
28 servo sensato liberi servient et vir prudens disciplinatus non murmurabit correptus et inscius non honorabitur
29 noli te extollere in faciendo opere tuo et noli cunctari in tempore angustiae
30 melior est qui operatur et abundat in omnibus quam qui gloriatur et eget panem
31 fili in mansuetudine serva animam tuam et da illi honorem secundum meritum suum 32 peccantem in animam suam quis iustificabit et quis honorificabit exhonorantem animam suam 33 pauper gloriatur per disciplinam et timorem suum et est homo qui honorificatur propter substantiam suam 34 qui gloriatur in paupertate quanto magis in substantia et qui gloriatur in substantia paupertatem vereatur
11 1 sapientia humiliati exaltabit caput illius et in medio magnatorum consedere illum faciet
2 non laudes virum in specie sua neque spernas hominem in visu suo
3 brevis in volatilibus est apis et initium dulcoris habet fructus illius
4 in vestitu ne glorieris umquam nec in die honoris tui extollaris quoniam mirabilia opera Altissimi solius et gloriosa et absconsa et invisa opera illius
5 multi tyranni sederunt in throno et insuspicabilis portavit diadema
6 multi potentes pressi sunt valide et gloriosi traditi sunt in manus alterorum
7 priusquam interroges ne vituperes quemquam et cum interrogaveris corripe iuste
8 priusquam audias ne respondeas verbum et in medio sermonum ne adicias loqui
9 de re ea quae te non molestat ne certeris et in iudicio peccantium ne consistas
10 fili ne in multis sint actus tui et si dives fueris non eris inmunis a delicto si enim secutus fueris non adprehendes et non effugies si praecucurreris
11 est laborans et festinans et dolens impius et tanto magis non abundat
12 est homo marcidus egens recuperatione plus deficiens virtute et abundans paupertate
13 et oculus Dei respexit illum in bono et erexit illum ab humilitate ipsius et exaltavit caput eius et mirati sunt in illo multi et honoraverunt Deum
14 bona et mala vita et mors et paupertas et honestas a Deo sunt 15 16
17 datio Dei permanet iustis et profectus illius successus habebunt in aeternum
18 est qui locupletatur parce agendo et haec pars mercedis illius
19 in eo quod dicit inveni requiem mihi et nunc manducabo de bonis meis solus
20 et nescit quod tempus praetereat et relinquet omnia aliis
21 sta in testamento tuo et in illo conloquere et in opere mandatorum tuorum veteresce
22 ne manseris in operibus peccatorum fide autem in Deo et mane in loco tuo
23 facile est enim in oculis Dei de subito honestari pauperem
24 benedictio Dei in mercedem iusti festinat et in honore veloci processus illius fructificat
25 ne dicas quid est mihi opus et quae erunt mihi ex hoc bona
26 ne dicas sufficiens sum et quid ex hoc pessimabor
27 in die bonorum ne inmemor sis malorum et in die malorum ne inmemor sis bonorum
28 quoniam facile coram Deo in die obitus retribuere unicuique secundum vias suas
29 malitia horae oblivionem facit luxuriae magnae et in fine hominis denudatio operum illius
30 ante mortem ne laudes hominem quemquam quoniam in filiis suis agnoscitur vir
31 non omnem hominem inducas in domum tuam multae enim insidiae sunt dolosi
32 sicut enim eructant praecordia fetantium sicut perdix inducitur in caveam et ut caprea in laqueum sic et cor superborum et sicut prospectator videns casum proximi sui
33 bona enim in mala convertens insidiatur et in electis inponet maculam
34 ab scintilla una augetur ignis et ab uno doloso augetur sanguis homo vero peccator sanguini insidiatur 35 adtende te a pestifero fabricat enim mala ne forte inducat super te subsannationem in perpetuum 36 admitte ad te alienigenam et subvertet te in turbore et abalienabit te a tuis propriis
12 1 si benefeceris scito cui feceris et erit gratia in bonis tuis multa
2 benefac iusto et invenies retributionem magnam et si non ab ipso certe a Domino
3 non est ei bene qui adsiduus est malis et elemosynam non danti quoniam et Altissimus odio habet peccatores et misertus est paenitentibus
4 da misericordi et ne suscipias peccatorem et impiis et peccatoribus reddet vindictam custodiens eos in die vindictae
5 da bono et non receperis peccatorem
6 benefac humili et non dederis impio prohibe panes illi dare ne in ipsis potentior te sit
7 nam duplicia mala invenies in omnibus bonis quoniam et Altissimus odio habet peccatores et impiis reddet vindictam
8 non agnoscetur in bonis amicus et non abscondetur in malis inimicus
9 in bonis viri inimici illius in tristitia et in malitia illius amicus agnitus est
10 non credas inimico tuo in aeternum sicut enim aeramentum eruginat nequitia illius
11 et si humiliatus vadat curvus adice animum tuum et custodi te ab illo
12 non statuas illum penes te nec sedeat ad dexteram tuam ne conversus stet in loco tuo ne forte conversus in locum tuum inquirat cathedram tuam et in novissimo cognoscas verba mea et in sermonibus meis stimuleris
13 quis miserebitur incantatori a serpente percusso et omnibus qui adpropiant bestiis et qui comitatur cum viro iniquo et obvolutus est in peccatis eius
14 una hora tecum permanebit si autem declinaveris non subportabit
15 in labiis suis indulcat inimicus et in corde suo insidiatur ut subvertat te in foveam
16 in oculis suis lacrimatur inimicus et si invenerit tempus non satiabitur sanguine
17 si incurrerint tibi mala invenies eum illic priorem
18 in oculis suis lacrimatur inimicus et quasi adiuvans suffodiet plantas tuas 19 caput suum movebit et plaudebit manu et multa susurrans commutabit vultum suum
13 1 qui tetigerit picem inquinabitur ab illa et qui communicaverit superbo inducet superbiam
2 pondus super se tollit qui honestiori communicat et ditiori te ne socius fueris
3 quid communicabit caccabus ad ollam quando enim conliserint confringetur
4 dives iniuste egit et fremebit pauper autem laesus tacebit
5 si largitus fueris adsumet te et si non habueris derelinquet te
6 si habes convivet tecum et evacuabit te et ipse non dolebit super te
7 si necessarius illi fueris subplantabit te et subridens spem dabit narrans tibi bona et dicet quid opus est tibi
8 et confundet te in cibis suis donec te exinaniat bis et ter et in novissimo derideat te postea videns derelinquet te et caput suum movebit ad te
9
10 adtende ne seductus in stultitiam humilieris
11 noli esse humilis in sapientia tua ne humiliatus in stultitiam seducaris
12 advocatus a potentiore discede ex hoc enim magis te advocabit
13 ne inprobus sis ne inpingaris et longe abesto ne eas in oblivionem 14 ne retineas ex aequo loqui cum illo ne credas multis verbis illius ex multa enim loquella temptabit te et subridens interrogabit te de absconditis tuis
15 inmitis animus illius conservabit verba tua et non parcet de malitia et de vinculis
16 cave tibi et adtende diligenter auditui tuo quoniam cum subversione tua ambulas
17 audiens vero illa quasi in somnis vide et vigilabis
18 omni vita tua dilige Deum et invoca eum in salute tua
19 omne animal diligit similem sibi sic et omnis homo proximum sibi
20 omnis caro ad similem sibi coniungitur et omnis homo simili sui sociabitur
21 si communicabit lupus agno aliquando sic peccator iusto
22 quae communicatio sancto homini ad canem aut quae pax bona diviti ad pauperem
23 venatio leonis onager in heremo sic pascua sunt divitum pauperes
24 et sicut abominatio est superbo humilitas sic execratio divitis pauper
25 dives commotus confirmatur ab amicis humilis autem cum ceciderit expellitur et a notis
26 diviti decepto multi recuperatores locutus est superba et iustificaverunt illum 27 humilis deceptus est et insuper arguitur locutus est sensate et non est datus ei locus 28 dives locutus est et omnes tacuerunt et verbum illius usque ad nubes perducent 29 pauper locutus est et dicunt quis est hic et si offenderit subvertunt illum 30 bona est substantia cui non est peccatum in conscientia et nequissima paupertas in ore impii 31 cor hominis inmutat faciem illius sive in bona sive in mala 32 vestigium cordis boni et faciem bonam difficile invenies et cum labore
Sirac (VUL) 1