Proverbes (VUL) 16

Capitulum 16

16 1 hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam
2
omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus
3
revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae
4
universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum
5
abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens
6
misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo
7
cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem
8
melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate
9
cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius
10
divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius
11
pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi
12
abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium
13
voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur
14
indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam
15
in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus
16
posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento
17
semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam
18
contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus
19
melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis
20
eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est
21
qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet
22
fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas
23
cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam
24
favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum
25
est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem
26
anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum
27
vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit
28
homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes
29
vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam
30
qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum
31
corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur
32
melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium
33
sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur


Capitulum 17

17 1 melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio
2
servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet
3
sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus
4
malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus
5
qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus
6
corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui
7
non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens
8
gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit
9
qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos
10
plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum
11
semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum
12
expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua
13
qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius
14
qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit
15
et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum
16
quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit
17
omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur
18
homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo
19
qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam
20
qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum
21
natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur
22
animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa
23
munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii
24
in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae
25
ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum
26
non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat
27
qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus
28
stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens


Capitulum 18

18 1 occasiones quaerit qui vult recedere ab amico omni tempore erit exprobrabilis
2
non recipit stultus verba prudentiae nisi ea dixeris quae versantur in corde eius
3
impius cum in profundum venerit peccatorum contemnit sed sequitur eum ignominia et obprobrium
4
aqua profunda verba ex ore viri et torrens redundans fons sapientiae
5
accipere personam impii non est bonum ut declines a veritate iudicii
6
labia stulti inmiscunt se rixis et os eius iurgia provocat
7
os stulti contritio eius et labia illius ruina animae eius
8
verba bilinguis quasi simplicia et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris
9
qui mollis et dissolutus est in opere suo frater est sua opera dissipantis
10
turris fortissima nomen Domini ad ipsum currit iustus et exaltabitur
11
substantia divitis urbs roboris eius et quasi murus validus circumdans eum
12
antequam conteratur exaltatur cor hominis et antequam glorificetur humiliatur
13
qui prius respondit quam audiat stultum se esse demonstrat et confusione dignum
14
spiritus viri sustentat inbecillitatem suam spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere
15
cor prudens possidebit scientiam et auris sapientium quaerit doctrinam
16
donum hominis dilatat viam eius et ante principes spatium ei facit
17
iustus prior est accusator sui venit amicus eius et investigavit eum
18
contradictiones conprimit sors et inter potentes quoque diiudicat
19
frater qui adiuvatur a fratre quasi civitas firma et iudicia quasi vectes urbium
20
de fructu oris viri replebitur venter eius et genimina labiorum illius saturabunt eum
21
mors et vita in manu linguae qui diligunt eam comedent fructus eius
22
qui invenit mulierem invenit bonum et hauriet iucunditatem a Domino
23
cum obsecrationibus loquetur pauper et dives effabitur rigide
24
vir amicalis ad societatem magis amicus erit quam frater


Capitulum 19

19 1 melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens
2
ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit
3
stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo
4
divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur
5
testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet
6
multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti
7
fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit
8
qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona
9
testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit
10
non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus
11
doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi
12
sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius
13
dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier
14
domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens
15
pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet
16
qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur
17
feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei
18
erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam
19
qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet
20
audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis
21
multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit
22
homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax
23
timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi
24
abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam
25
pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam
26
qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix
27
non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae
28
testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem
29
parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus


Capitulum 20

20 1 luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens
2
sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam
3
honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis
4
propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei
5
sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud
6
multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet
7
iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet
8
rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo
9
quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato
10
pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum
11
ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius
12
aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque
13
noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus
14
malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur
15
est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae
16
tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo
17
suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo
18
cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella
19
ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis
20
qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris
21
hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit
22
ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te
23
abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona
24
a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam
25
ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare
26
dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem
27
lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris
28
misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius
29
exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities
30
livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris


Capitulum 21

21 1 sicut divisiones aquarum ita cor regis in manu Domini quocumque voluerit inclinabit illud
2
omnis via viri recta sibi videtur adpendit autem corda Dominus
3
facere misericordiam et iudicium magis placent Domino quam victimae
4
exaltatio oculorum et dilatatio cordis lucerna impiorum peccatum
5
cogitationes robusti semper in abundantia omnis autem piger semper in egestate
6
qui congregat thesauros lingua mendacii vanus est et inpingetur ad laqueos mortis
7
rapinae impiorum detrahent eos quia noluerunt facere iudicium
8
perversa via viri aliena est qui autem mundus est rectum opus eius
9
melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi
10
anima impii desiderat malum non miserebitur proximo suo
11
multato pestilente sapientior erit parvulus et si sectetur sapientem sumet scientiam
12
excogitat iustus de domo impii ut detrahat impios in malum
13
qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis et ipse clamabit et non exaudietur
14
munus absconditum extinguet iras et donum in sinu indignationem maximam
15
gaudium iusto est facere iudicium et pavor operantibus iniquitatem
16
vir qui erraverit a via doctrinae in coetu gigantum commorabitur
17
qui diligit epulas in egestate erit qui amat vinum et pinguia non ditabitur
18
pro iusto datur impius et pro rectis iniquus
19
melius est habitare in terra deserta quam cum muliere rixosa et iracunda
20
thesaurus desiderabilis et oleum in habitaculo iusti et inprudens homo dissipabit illud
21
qui sequitur iustitiam et misericordiam inveniet vitam et iustitiam et gloriam
22
civitatem fortium ascendit sapiens et destruxit robur fiduciae eius
23
qui custodit os suum et linguam suam custodit ab angustiis animam suam
24
superbus et arrogans vocatur indoctus qui in ira operatur superbiam
25
desideria occidunt pigrum noluerunt enim quicquam manus eius operari
26
tota die concupiscit et desiderat qui autem iustus est tribuet et non cessabit
27
hostiae impiorum abominabiles quia offeruntur ex scelere
28
testis mendax peribit vir oboediens loquitur victoriam
29
vir impius procaciter obfirmat vultum suum qui autem rectus est corrigit viam suam
30
non est sapientia non est prudentia non est consilium contra Dominum
31
equus paratur ad diem belli Dominus autem salutem tribuet


Capitulum 22

22 1 melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona
2
dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus
3
callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno
4
finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita
5
arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis
6
proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea
7
dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis
8
qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur
9
qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi
10
eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae
11
qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem
12
oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui
13
dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum
14
fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam
15
stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam
16
qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit
17
inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam
18
quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis
19
ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie
20
ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia
21
ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te
22
non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta
23
quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius
24
noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso
25
ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae
26
noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis
27
si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo
28
ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui
29
vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles


Capitulum 23

23 1 quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam
2
et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam
3
ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii
4
noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum
5
ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum
6
ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius
7
quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum
8
cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos
9
in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui
10
ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas
11
propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum
12
ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae
13
noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur
14
tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis
15
fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum
16
et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua
17
non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die
18
quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur
19
audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum
20
noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt
21
quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio
22
audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua
23
veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam
24
exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo
25
gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te
26
praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant
27
fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena
28
insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit
29
cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum
30
nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis
31
ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande
32
sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet
33
oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa
34
et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo
35
et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam


Capitulum 24

24 1 ne aemuleris viros malos nec desideres esse cum eis
2
quia rapinas meditatur mens eorum et fraudes labia eorum loquuntur
3
sapientia aedificabitur domus et prudentia roborabitur
4
in doctrina replebuntur cellaria universa substantia pretiosa et pulcherrima
5
vir sapiens et fortis est et vir doctus robustus et validus
6
quia cum dispositione initur bellum et erit salus ubi multa consilia sunt
7
excelsa stulto sapientia in porta non aperiet os suum
8
qui cogitat malefacere stultus vocabitur
9
cogitatio stulti peccatum est et abominatio hominum detractor
10
si desperaveris lassus in die angustiae inminuetur fortitudo tua
11
erue eos qui ducuntur ad mortem et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses
12
si dixeris vires non suppetunt qui inspector est cordis ipse intellegit et servatorem animae tuae nihil fallit reddetque homini iuxta opera sua
13
comede fili mi mel quia bonum est et favum dulcissimum gutturi tuo
14
sic et doctrina sapientiae animae tuae quam cum inveneris habebis in novissimis et spes tua non peribit
15
ne insidieris et quaeras impietatem in domo iusti neque vastes requiem eius
16
septies enim cadet iustus et resurget impii autem corruent in malum
17
cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas et in ruina eius ne exultet cor tuum
18
ne forte videat Dominus et displiceat ei et auferat ab eo iram suam
19
ne contendas cum pessimis nec aemuleris impios
20
quoniam non habent futurorum spem mali et lucerna impiorum extinguetur
21
time Dominum fili mi et regem et cum detractoribus non commiscearis
22
quoniam repente consurget perditio eorum et ruinam utriusque quis novit
23
haec quoque sapientibus cognoscere personam in iudicio non est bonum
24
qui dicit impio iustus es maledicent ei populi et detestabuntur eum tribus
25
qui arguunt laudabuntur et super ipsos veniet benedictio
26
labia deosculabitur qui recta verba respondet
27
praepara foris opus tuum et diligenter exerce agrum tuum ut postea aedifices domum tuam
28
ne sis testis frustra contra proximum tuum nec lactes quemquam labiis tuis
29
ne dicas quomodo fecit mihi sic faciam ei reddam unicuique secundum opus suum
30
per agrum hominis pigri transivi et per vineam viri stulti
31
et ecce totum repleverant urticae operuerant superficiem eius spinae et maceria lapidum destructa erat
32
quod cum vidissem posui in corde meo et exemplo didici disciplinam
33
parum inquam dormies modicum dormitabis pauxillum manus conseres ut quiescas
34
et veniet quasi cursor egestas tua et mendicitas quasi vir armatus


Capitulum 25

25 1 haec quoque parabolae Salomonis quas transtulerunt viri Ezechiae regis Iuda
2
gloria Dei celare verbum et gloria regum investigare sermonem
3
caelum sursum et terra deorsum et cor regum inscrutabile
4
aufer robiginem de argento et egredietur vas purissimum
5
aufer impietatem de vultu regis et firmabitur iustitia thronus eius
6
ne gloriosus appareas coram rege et in loco magnorum ne steteris
7
melius est enim ut dicatur tibi ascende huc quam ut humilieris coram principe
8
quae viderunt oculi tui ne proferas in iurgio cito ne postea emendare non possis cum dehonestaveris amicum tuum
9
causam tuam tracta cum amico tuo et secretum extraneo non reveles
10
ne forte insultet tibi cum audierit et exprobrare non cesset
11
mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo
12
inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem
13
sicut frigus nivis in die messis ita legatus fidelis ei qui misit eum animam illius requiescere facit
14
nubes et ventus et pluviae non sequentes vir gloriosus et promissa non conplens
15
patientia lenietur princeps et lingua mollis confringet duritiam
16
mel invenisti comede quod sufficit tibi ne forte saturatus evomas illud
17
subtrahe pedem tuum de domo proximi tui nequando satiatus oderit te
18
iaculum et gladius et sagitta acuta homo qui loquitur contra proximum suum testimonium falsum
19
dens putridus et pes lapsus qui sperat super infideli in die angustiae
20
et amittit pallium in die frigoris acetum in nitro et qui cantat carmina cordi pessimo
21
si esurierit inimicus tuus ciba illum et si sitierit da ei aquam bibere
22
prunam enim congregabis super caput eius et Dominus reddet tibi
23
ventus aquilo dissipat pluvias et facies tristis linguam detrahentem
24
melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi
25
aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua
26
fons turbatus pede et vena corrupta iustus cadens coram impio
27
sicut qui mel multum comedit non est ei bonum sic qui scrutator est maiestatis opprimitur gloria
28
sicut urbs patens et absque murorum ambitu ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum


Capitulum 26

26 1 quomodo nix aestate et pluvia in messe sic indecens est stulto gloria
2
sicut avis ad alia transvolans et passer quolibet vadens sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet
3
flagellum equo et camus asino et virga dorso inprudentium
4
ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam ne efficiaris ei similis
5
responde stulto iuxta stultitiam suam ne sibi sapiens esse videatur
6
claudus pedibus et iniquitatem bibens qui mittit verba per nuntium stultum
7
quomodo pulchras frustra habet claudus tibias sic indecens est in ore stultorum parabola
8
sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii ita qui tribuit insipienti honorem
9
quomodo si spina nascatur in manu temulenti sic parabola in ore stultorum
10
iudicium determinat causas et qui inponit stulto silentium iras mitigat
11
sicut canis qui revertitur ad vomitum suum sic inprudens qui iterat stultitiam suam
12
vidisti hominem sapientem sibi videri magis illo spem habebit stultus
13
dicit piger leaena in via leo in itineribus
14
sicut ostium vertitur in cardine suo ita piger in lectulo suo
15
abscondit piger manus sub ascellas suas et laborat si ad os suum eas converterit
16
sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias
17
sicut qui adprehendit auribus canem sic qui transit et inpatiens commiscetur rixae alterius
18
sicut noxius est qui mittit lanceas et sagittas et mortem
19
sic vir qui fraudulenter nocet amico suo et cum fuerit deprehensus dicit ludens feci
20
cum defecerint ligna extinguetur ignis et susurrone subtracto iurgia conquiescunt
21
sicut carbones ad prunam et ligna ad ignem sic homo iracundus suscitat rixas
22
verba susurronis quasi simplicia et ipsa perveniunt ad intima ventris
23
quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile sic labia tumentia cum pessimo corde sociata
24
labiis suis intellegitur inimicus cum in corde tractaverit dolos
25
quando submiserit vocem suam ne credideris ei quoniam septem nequitiae sunt in corde illius
26
qui operit odium fraudulenter revelabitur malitia eius in concilio
27
qui fodit foveam incidet in eam et qui volvit lapidem revertetur ad eum
28
lingua fallax non amat veritatem et os lubricum operatur ruinas


Capitulum 27

27 1 ne glorieris in crastinum ignorans quid superventura pariat dies
2
laudet te alienus et non os tuum extraneus et non labia tua
3
grave est saxum et onerosa harena sed ira stulti utroque gravior
4
ira non habet misericordiam nec erumpens furor et impetum concitati ferre quis poterit
5
melior est manifesta correptio quam amor absconditus
6
meliora sunt vulnera diligentis quam fraudulenta odientis oscula
7
anima saturata calcabit favum anima esuriens et amarum pro dulce sumet
8
sicut avis transmigrans de nido suo sic vir qui relinquit locum suum
9
unguento et variis odoribus delectatur cor et bonis amici consiliis anima dulcoratur
10
amicum tuum et amicum patris tui ne dimiseris et domum fratris tui ne ingrediaris in die adflictionis tuae melior est vicinus iuxta quam frater procul
11
stude sapientiae fili mi et laetifica cor meum ut possim exprobranti respondere sermonem
12
astutus videns malum absconditus est parvuli transeuntes sustinuere dispendia
13
tolle vestimentum eius qui spopondit pro extraneo et pro alienis auferto pignus
14
qui benedicit proximo suo voce grandi de nocte consurgens maledicenti similis erit
15
tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa mulier conparantur
16
qui retinet eam quasi qui ventum teneat et oleum dexterae suae vocabit
17
ferrum ferro acuitur et homo exacuit faciem amici sui
18
qui servat ficum comedet fructus eius et qui custos est domini sui glorificabitur
19
quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium sic corda hominum manifesta sunt prudentibus
20
infernus et perditio non replentur similiter et oculi hominum insatiabiles
21
quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum sic probatur homo ore laudantis
22
si contuderis stultum in pila quasi tisanas feriente desuper pilo non auferetur ab eo stultitia eius
23
diligenter agnosce vultum pecoris tui tuosque greges considera
24
non enim habebis iugiter potestatem sed corona tribuetur in generatione generationum
25
aperta sunt prata et apparuerunt herbae virentes et collecta sunt faena de montibus
26
agni ad vestimentum tuum et hedi agri pretium
27
sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos in necessaria domus tuae et ad victum ancillis tuis


Capitulum 28

28 1 fugit impius nemine persequente iustus autem quasi leo confidens absque terrore erit
2
propter peccata terrae multi principes eius et propter hominis sapientiam et horum scientiam quae dicuntur vita ducis longior erit
3
vir pauper calumnians pauperes similis imbri vehementi in quo paratur fames
4
qui derelinquunt legem laudant impium qui custodiunt succenduntur contra eum
5
viri mali non cogitant iudicium qui autem requirunt Dominum animadvertunt omnia
6
melior est pauper ambulans in simplicitate sua quam dives pravis itineribus
7
qui custodit legem filius sapiens est qui pascit comesatores confundit patrem suum
8
qui coacervat divitias usuris et fenore liberali in pauperes congregat eas
9
qui declinat aurem suam ne audiat legem oratio eius erit execrabilis
10
qui decipit iustos in via mala in interitu suo corruet et simplices possidebunt bona
11
sapiens sibi videtur vir dives pauper autem prudens scrutabitur eum
12
in exultatione iustorum multa gloria regnantibus impiis ruinae hominum
13
qui abscondit scelera sua non dirigetur qui confessus fuerit et reliquerit ea misericordiam consequetur
14
beatus homo qui semper est pavidus qui vero mentis est durae corruet in malum
15
leo rugiens et ursus esuriens princeps impius super populum pauperem
16
dux indigens prudentia multos opprimet per calumniam qui autem odit avaritiam longi fient dies eius
17
hominem qui calumniatur animae sanguinem si usque ad lacum fugerit nemo sustentet
18
qui ambulat simpliciter salvus erit qui perversis ingreditur viis concidet semel
19
qui operatur terram suam saturabitur panibus qui sectatur otium replebitur egestate
20
vir fidelis multum laudabitur qui autem festinat ditari non erit innocens
21
qui cognoscit in iudicio faciem non facit bene iste et pro buccella panis deserit veritatem
22
vir qui festinat ditari et aliis invidet ignorat quod egestas superveniat ei
23
qui corripit hominem gratiam postea inveniet apud eum magis quam ille qui per linguae blandimenta decipit
24
qui subtrahit aliquid a patre suo et matre et dicit hoc non est peccatum particeps homicidae est
25
qui se iactat et dilatat iurgia concitat qui sperat in Domino saginabitur
26
qui confidit in corde suo stultus est qui autem graditur sapienter iste salvabitur
27
qui dat pauperi non indigebit qui despicit deprecantem sustinebit penuriam
28
cum surrexerint impii abscondentur homines cum illi perierint multiplicabuntur iusti


Capitulum 29

29 1 viro qui corripientem dura cervice contemnit repentinus superveniet interitus et eum sanitas non sequitur
2
in multiplicatione iustorum laetabitur vulgus cum impii sumpserint principatum gemet populus
3
vir qui amat sapientiam laetificat patrem suum qui autem nutrit scorta perdet substantiam
4
rex iustus erigit terram vir avarus destruet eam
5
homo qui blandis fictisque sermonibus loquitur amico suo rete expandit gressibus eius
6
peccantem virum iniquum involvet laqueus et iustus laudabit atque gaudebit
7
novit iustus causam pauperum impius ignorat scientiam
8
homines pestilentes dissipant civitatem sapientes avertunt furorem
9
vir sapiens si cum stulto contenderit sive irascatur sive rideat non inveniet requiem
10
viri sanguinum oderunt simplicem iusti quaerunt animam eius
11
totum spiritum suum profert stultus sapiens differt et reservat in posterum
12
princeps qui libenter audit verba mendacii omnes ministros habebit impios
13
pauper et creditor obviam fuerunt sibi utriusque inluminator est Dominus
14
rex qui iudicat in veritate pauperes thronus eius in aeternum firmabitur
15
virga atque correptio tribuet sapientiam puer autem qui dimittitur voluntati suae confundet matrem suam
16
in multiplicatione impiorum multiplicabuntur scelera et iusti ruinas eorum videbunt
17
erudi filium tuum et refrigerabit te et dabit delicias animae tuae
18
cum prophetia defecerit dissipabitur populus qui custodit legem beatus est
19
servus verbis non potest erudiri quia quod dicis intellegit et respondere contemnit
20
vidisti hominem velocem ad loquendum stulti magis speranda est quam illius correptio
21
qui delicate a pueritia nutrit servum suum postea illum sentiet contumacem
22
vir iracundus provocat rixas et qui ad indignandum facilis est erit ad peccata proclivior
23
superbum sequitur humilitas et humilem spiritu suscipiet gloria
24
qui cum fure partitur odit animam suam adiurantem audit et non indicat
25
qui timet hominem cito corruet qui sperat in Domino sublevabitur
26
multi requirunt faciem principis et a Domino iudicium egreditur singulorum
27
abominantur iusti virum impium et abominantur impii eos qui in recta sunt via



Proverbes (VUL) 16