Fontes CIC t1 289
Benedictus XIII, const. Ex quo, 8 iun. 1725.
Ex quo, Divina disponente clementia, ad supremum universi Christiani populi regimen assumpti fuimus, considerantes debitum, quo obstringeba- mur, Ecclesiarum, Sacrorumque Locorum Immunitatem sartam tectam, inviolatamque ubique custodiendi inter graviores suscepti Apostolici Ministerii curas merito recenseri : diu, multumque rationes, ac media nobiscum expen- dere non omisimus, quibus ipsa Immunitas in pristinum venerationis, et reverentiae locum restitui posset, ac in omnibus Orbis Catholici regionibus ita observantur, quemadmodum prisca illa maiorum nostrorum disciplina, et vetus Canonicarum sanctionum norma praescripsit.
§ 1. Dum haec solicito animo revolveremus, in oculos primum incurrit celebris illa Constitutio a fel. rec. Gregorio Papa XIV Praedecessore nostro edita, quae incipit: Cum alias,1 qua quidem Constitutione idem Gregorius Praedecessor pro Pastorali zelo suo hunc ipsum in scopum intendens, facultates, et indulta a quibusdam Romanis Pontificibus, ac praesertim a Sancto Pio V, et Sixto etiam V Praedecessoribus itidem nostris, tunc suis, concessa aliquibus Principibus, eorumque Officialibus, et Magistratibus extra- hendi, ac abducendi ab Ecclesiis, aliisque locis immunibus certorum criminum reos, et delinquentes, reformavit, moderatusque fuit ; simul autem delictorum frequentiae, unde publica tranquillitas maxime perturbatur, occurrere volens, ac impedire, quantum licebat, ne aliqua graviora a pravis hominibus pararentur sub certa impunitatis spe, quam ex eo n fugio ad loca immunia sibi parabant, nonnulla expressit, et explicavit crimina, et casus,
» Cf. N. 172.
in quibus laicos delinquentes Ecclesiastica Immunitate nequaquam gaudere voluit, et decrevit; ac insuper Iudices constituit, qui in occurrentibus casibus, an delictum esset, necne in eadem Gregoriana Constitutione exceptum, cognoscere, et declarare deberent; certamque demum formam in extractione praedictorum delinquentium a locis immunibus observaudam stabilivit, et inviolabiliter ab omnibus perpetuo observari mandavit, quemadmodum in praedicta Constitutione anno Incarnationis Dominicae 1591 non. Kalen. Iunii promulgata ulterius continetur.
§ 2. Quoniam vero post editam huiusmodi Constitutionem ob varias Doctorum eam interpretantium sententias, et variam itidem Curiarum Ecclesiasticarum in illius executione praxim, multiplices contentiones super vero, rectoque eius sensu inter Ecclesiastica, et Secularia Tribunalia exortae fuerunt, quamplures Romani Pontifices, ac praesertim piae mem. Clemens IX, Clemens X, et Clemens XI Praedecessores similiter nostri de praefatis contentionibus dilucida casuum exceptorum explicatione submovendis non semel, sicut accepimus, deliberarunt, facilioremque insuper eos probandi, et declarandi methodum, ut eiusdem Gregorii praedecessoris mens plenius executioni demandantur, Curiis Ecclesiasticis praescribere cogitabant; sed ab aliis distracti curis, ac interim morte praeventi, destinata perficere nequiverunt.
§ 3. Hinc igitur est, quod Nos omnino expedire arbitrantes, ut eiusmodi controversiis finis aliquando imponatur, eorumdemque Praedecessorum pio, atque salubri proposito inhaerentes, Motu proprio, ex certa scientia, et matura deliberatione nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine, hac nostra perpetuo valitura Constitutione, imprimis providam memorati Gregorii Praedecessoris Constitutionem cum omnibus, et singulis in ea contentis, atque dispositis amplissime confirmamus, approbamus, et innovamus, ei quatenus opus sit. . liminum in illa exceptorum reis, et delinquentibus Im Minutatim] I am suffragari nequaquam debere iterum, ac de
n .v. iii . si ii im . i i i n.unus. Praeterea non absque gravi animi nostri .i i .n animi !.. ii. ni. ob .iudam, atque in in dies invalescentem perversa ium h 1111111111 malitiam saepe, ac saepius nonnulla alia gravia crimina g g. um j in non minus, quam illa in Gregoriana Constitutione, ut prae- |. 11 n . • • l't.i i n In nn quietem perturbant, proinde ad delinquentium auda- iitui. 4i .m i . Ii delictorum frequentiam, quantum fieri poterit, coercendos i i ¦ \|' i ii. i muneris nostri debito, ea, quae inferius explicabuntur, Statuenda t Timuimus.
!t l ' nn ii i |im praedicta Gregoriana Constitutione cautum sit, ut publi. re. l iii tiil'ii i. ^.nullique grassatoribus, qui itinera frequentata, vel publi- i a n it ' n d. ut. am viatores ex insidiis aggrediuntur, Immunitas Ecclesia- sti. a initum, iulii agetur, non levis autem inter Doctores emerserit controversia, an 'ini. i . u u. .tu publicus latro, et grassator dici possit, vel plures ad iii actus n ,| lu.iutui Nos eiusmodi controversiam dirimere intendentes, unicam tantum g i .e. itn>nem in via publica, aut vicinali admissam sufficere ad hoc, ut quis publicus latro, et grassator dici valeat, dummodo tamen gras- sati mors, aut membrorum mut latio secuta fuerit, tenore praesentium defi-
nimiis, et declaramus. Insuper ab Ecclesiasticae Immunitatis beneficio excedimus, atque repellimus, et pro exclusis, atque repulsis liaberi volumus, nedum eos, qui homicidia, aut mutilationes membrorum in Ecclesiis, earumve Coemeteriis committere audent, quemadmodum in Gregoriana Constitutione sancitum est: verum etiam eos, qui stantes in Ecclesia, vel Coemeterio, interficiunt stantes extra Ecclesiam, vel Coemeterium, aut ipsis membrum mutilant; necnon eos, qui stantes extra Ecclesiam, aut Coemeterium, occidunt stantes intra Ecclesiam, vel Coemeterium, aut iis membrum mutilant; ac eos tandem, qui confugientibus vim inferunt, atque ipsos ab Ecclesia, aliove loco immuni violenter extrahunt, et abducunt: declarantes in quatuor praemissis casibus eiusmodi reos non illius tantum Ecclesiae, quam violarunt, sed cuiuscumque etiam alterius Ecclesiae immunitate gaudere nequaquam posse, aut debere. Ad haec in crimine assassinii non modo mandatarios, qui in ipsamet Gregoriana Constitutione aperte excipiuntur, sed etiam mandantes, qui certum praemium, aut mercedem sive in pecunia, sive in aliis rebus tradiderint, aut promiserint, quamvis promissio nullum habuerit effectum, dummodo assassinium re ipsa patratum fuerit, ab Ecclesiasticae . Immunitatis beneficio excludimus, ac pro exclusis perpetuo haberi volumus, et mandamus. Excludimus pariter, repellimus, atque privamus eiusdem immunitatis privilegio interficientes proximum suum animo praemeditato, ac deliberate; falsificantes Literas Apostolicas; Ministros Montis Pietatis, vel alterius publici Telonii, aut Banci pro depositis Principis, privatarunique personarum destinati, furtum, aut falsitatem in praedictis locis committentes, cuius ratione Arca pecuniaria ita minuatur, ut poenae ordinariae locus sit: conflantes, adulterantes, vel tondentes quascumque monetas aureas, vel argenteas, etiam Principum exterorum, quotiescumque in loco, aut Provincia, ubi crimen admittitur, liberum habeant usum, et commercium, vel ipsas monetas conflatas, adulteratas, aut detonsas scienter ita expendere, et erogare prae- sumentes, ut fraudis conscii, atque participes censeri possint. Illos demum, qui sub nomine Curiae sese introducunt in alias domos animo ibidem perpetrandi rapinas, easque reipsa committunt cum homicidio, aut mutilatione membrorum alicuius ex domesticis earumdem aedium, vel etiam extranei, quem ibi forte reperiri contigerit, dummodo homicidium, vel membrorum mutilatio sequatur.
§ 5. Ceterum cum diuturna experientia compertum fuerit Curias Ecclesiasticas in casibus, qui hactenus evenerunt, difficultates probare, et consequenter declarare potuisse delictum, pro quo quis ad Ecclesiam confugerat, fuisse comprehensum in numero exceptorum, propter variam earumdem Cunarum praxim, et varias pariter opiniones Doctorum, qui antedicti Gregorii Praedecessoris mentem quoad normam ab ipso praescriptam recipiendi probationes, et procedendi ad declarationem criminum exceptorum, interpretari voluerunt: statuimus, praecipimus, et mandamus nullam in hoc de caetero haberi rationem cuiuscumque interpretationis eiusdem Gregorianae Constituti,ius, quae a quocumque Doctore prodierit, neque praxis a quibuslibet ( uni . aut Tribunalibus invectae, imo nec quarumcumque declarationum, quae ab huius Almac Urbis nostrae Tribunalibus, sive etiam a Congregatione
Venerabilium Fratrum nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Immunitati Ecclesiasticae Praepositorum emanaverint, quatenus praesenti nostrae Constitutioni adversentur; sed in occurrentibus casibus normam hic a nobis praescribendam inviolabiliter ab omnibus observari volumus, et san- cimus.
§ 6. Quotiescumque igitur Curia Ecclesiastica a Curia Seculari fuerit requisita, ut laicum aliquem delinquentem e loco immuni extrahi, ac illi consignari faciat, eaque super delicti excepti qualitate, ac personae reitate subministrat;!, vel acquisita sint indicia, quae ad capturam decernendam sufficere videantur, tunc Curia Ecclesiastica ad eiusdem delinqucntis cxtractio- nem ab Ecclesia, aliisque locis immunibus, ope, ac medio suorum Fxecuto- rum, implorato etiam, quatenus opus sit, brachii Secularis auxilio, et cum interventu Personae Ecclesiasticae ab Episcopo deputandae, procedere teneatur, extractumque ad suos Carceres asportari, ac ibi sub tuta custodia detineri curet, et faciat. Ubi vero ex processu informativo desuper conficiendo constet de crimine excepto, ac insuper adversus eumdem extractum talia resultent indicia, ut crimen ab eo fuisse patratum moraliter credi possit (quae quidem indicia iuxta regulas iuris vocantur ultra torturam) eo tandem casu # praefatum extractum Ministris, et Officialibus Curiae Secularis tradere, et con- signare possit ac debeat, exacta tamen, receptaque prius ab ipsis obligatione in forma iuris valida restituendi extractum Ecclesiae, sub poena excommunicationis latae sententiae nobis, ac pro tempore existenti Romano Pontifici reservatae, quatenus idem extractus indicia contra ipsum acquisita in suis defensionibus purget, ac diluat. Quod si ea minime purgaverit, et vere delinquens repertus fuerit, Curiae Seculari in ipsum tali casu, ut iuris esse censuerit agere, atque procedere liceat.
§ 7. Praeterea considerantes saepedictum Gregorium Praedecessorem in sua Constitutione optimo quidem iure sanxisse, ut soli Episcopi, et non alii I piscopis inferiores, etiamsi locorum Ordinarii sint, aut nullius Dioecesis, aut Conservatores a Sede Apostolica specialiter, vel generaliter deputati, cogno- necte, et declarare valeant, an delicta, pro quibus inquisiti ad loca immunia i .infuderunt, et in eis se receperunt, sint, necne de genere, ac numero excepto! um Nos providam eiusmodi dispositionem approbantes, et confirmante, eique inhaerentes, motu, scientia, et potestatis plenitudine similibus, i. i i r pia ¦ utium quibuscumque Magistratibus, Officialibus, et Ministris ScculaiilxiH, necnon quibusvis aliis personis cuiuscumque gradus, et condi- i » m ( mt. etiamsi Imperiali, Regia, Ducali, aut alia quavis mundana dignitati-, uit am turitate praefulgeant, districte interdicimus, ac inhibemus, n r IiuIiumhhIi . insis, vel conficiendo processus, vel inquisito extrahendo a i h i« lunuunll'iin, vel declarando crimina ab eis admissa esse de exceptis in ' i egnrUna. «ut In i lescnti nostra Constitutione, ullo pacto sese ingerant, au' unum « ant tjnod m ens quidquam attentare praesumpserint, ex nunc omnia in Contrarium pt aenussnrum gerenda irrita, et inania, nulliusque robo- 11*., \'l m tnrnii p. tp tu , [..re, ipsosque attentantes in censuras, et alias poena-, i . m..nil . . t ( '.institutionibus Apostolicis adversus eos, qui lutisdii te 'm m l 11 lr»ia - tm <pi .quo modo laedunt, ac violant, infictas ineur-
rere decernimus, et declaramus: volentes, intendentes, ac expresse mandantes, quod omnimoda cognitio, atque iudicium de criminibus in Gregoriana Constitutione exceptis, et a nobis superius explicatis, tum etiam de aliis, quae in praesenti nostra Constitutione adiicienda, et similiter excipienda duximus, quemadmodum, ut praefertur, adiecimus, et excepimus, ad Episcopos tantum privative quoad omnes alios perpetuo spectet, atque spectare debeat, et donec ipsi in occurrentibus casibus declaraverit delictum esse de exceptis, et cetera omnia a nobis superius constituta adimpleverint, inquisitos Ecclesiae, vel alterius loci Sacri, ad quem confugerunt immunitate gaudere tuto debere, ac in ea conservandos, et manutenendos esse statuimus, praecipimus, et mandamus.
§ 8. Universos demum, et singulos Venerabiles Fratres Nostros Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, et Episcopos, quos huius nostrae Constitutionis executores deputainus, in visceribus Domini Nostri Iesu Christi hortamur, et paterna charitate admonemus, ut quanti momenti sit hoc negotium, serio cogitantes, in occurrentibus casibus qualitatem testium, et probationum pondus summo studio, ac vigilantia scrutentur, omnemque fraudem, dolum procul arceri satagant; quin etiam Sacerdotali pectore, quotiescumque opus fuerit, iis omnibus obsistant, qui eiusdem praesentis Constitutionis executionem, ac observantiam quomodocumque temerario ausu impedire praesu- merent. In reliquis porro casibus tam in hac nostra, quam in Gregoriana Constitutione non exceptis, memores quam acriter semper, et qua eximia, ac prorsus singulari animi fortitudine maiores nostri pro Ecclesiastica libertate, ac Immunitate pugnaverint, nihil illa imminui permittant, neque sacris iuribus labem ullam irrogari patiantur, sed ea pari sane zelo, atque constanti tueri curent: ab omni tamen tumultu, ac perturbatione caventes, ne iactan- tiae causa potius, quam miserationis, et iustitiae titulo, Ecclesiastica Privikgi asserere velle videantur.
§ 9. Decernentes, etc.
[Bull. Rom., tom. 12, p. 1-4].
291
Benedictus XIII, const. Custodes, 7 mart. 1726.
§ 1. Custodes super muros Ierusalem a Christo Domino constituti, de omnibus sacrorum virorum Ordinibus in eo, quo decet, sanctioris disciplinae splendore servandis magnam vigilantiam, et sollicitudinem gerere debemus, tum vero illud nobis incumbit, ut qui e Regularium, Monachorum, et Mendicantium institutis ad onus Episcopale admoventur, maioris observantiae, et vii t itum specimine gregi sibi subiecto praeluceant, primaevique instituti, cui nomen dederunt, insignia, more maiorum perpetuo retineant, non solum ..: :,. .1 slic.i, et regulari professione, sed etiam in specialibus induinentis; illinc i.isili tonsura, ad planitiem cutis in summo capite circumducta, vei eo ,yi >, et forma, quibus quisque, ut sui Ordinis, Regularis, Monastici, et
Mendicantis peculiaribus signis, pridem solemni ritu vitam Deo consecra- verat.
§ 2. Moerorem, quem iamdudum animo premimus, celare diutius non possumus, nec debemus, quippe quem post nostram humilitatem ad Summum Apostolatum evectam, praesulum doctrina, et pietate praestantium expostu- lationes auxerunt, nimirum quod nonnulli Episcopi ex Regularium, Monachorum, et Mendicantium familiis assumpti reperiantur, qui brevioribus vestimentis, pristinae suae professioni minime congruis, sed quibus tantum inferiores clerici saeculares uti soleant, se in ipsa etiam civitatum frequentia palam spe- ctandos pati non erubescant, laneasque tunicas, a suorum Ordinum condi- toribus praescriptas, et eorundem vitae sanctiinonia quodammodo conse- cratas, induere detrectantes, etiam contra caeremonialis Episcoporum 1 sanctiones, a Romanis Pontificibus antecessoribus nostris probatas, summa omnium admiratione, vestes sericas praeferant, eo quoque impudcntiae, sui status plane immemores, progressi, ut albas chirothecas ad ostentationem gerant, inque pontificalibus Ecclesiae functionibus, unde omnis arrogantiae typhus, et fucus abesse debet, superpelliceum, Episcopis Monachis, vel ex Ordinibus Mendicantium, proprium, abicientes, rocchettum praesulum, ex clericis saecularibus, vel regularibus assumptorum, temere adhibeant, nec defuerint qui colores, a suo instituto omnino abhorrentes, in exterioribus vestibus iactare non dubitaverint.
§ 3. Haec quam dedeceant Episcopos, qui ex Monachorum, et Mendicantium Regulis, non sine spiritus Apostolici afflatu conscriptis, modestiam sacerdotalem, nunquam ex suis animis obliterandam, ceterasque virtutes, aliis propinandas, haurire debuissent, quosque in maiori gradu, quo Spiritus Sanctus eos posuit, auctas retinere oporteret, non iam nostris verbis dicemus, ne ipsi, qui Regulam Ordinis Fratrum Praedicatorum, quam professi fuimus, et profitemur, quique onus Episcopale per totos quinquaginta annos sustinentes, eiusdem nostri Ordinis sacros ritus, disciplinamque, Deo iuvante, in omnibus observare studuimus, ex privato affectu loqui videamur, sed suis verbis dicent Romani Pontifices, qui nobis, in eorum locum longe dispari merito suffectis, quae sectari debeamus reliquerunt. Dicent Concilia, ab iis- ¦ h m probata, auctorumque ecclesiasticorum, quos honoris causa Patres, Docto- i qui tppcllamus, documenta memorabunt.
i I t ergo a primis, hoc est a Romanis Pontificibus, ordiamur, incly- ti i I .n inis Innocentius Papa III Pennensem Episcopum, Ordinis Cister- t um»!» "i n Ab h.-item, propterea graviter obiurgavit, quod post acceptum I pi .,| i.m m ui Ordinis iniuriam ageret in pluribus, ut apostata, et pro- pni 11 * n 1111 111 .Mi 111 pieturata sella, et chirothecis sedeatis uteretur, amplo se p.il. m i ur um t, i i < i-terciensis Ordinis observantias non custodiret, a quibus eum pniitiln >\ bonitatis susceptio non absolveret, sed earundem onus ei m «ii|(rirl Si ul Conciliorum statuta evolvenda hinc processe- rimus, nubis n .pvi.t i .n i XXVII Concilii Oecunemici VIII, seu Constantinopolitani IV .b-, i r nem, ii: qui inonasticam vitam amplexi, Episcopalem
1 L. 1, c. III n <
meruerunt honorem, conservare schema, et amictum monasticorum indumentorum, et ipsam beatam vitam, nullumque habere potestatem deponendi iam- dictum schema propter typhum, et arrogantem voluntatem, ne per hoc inveniatur propriorum transgressor pactorum.1 Postremo Episcopum, qui monasticarum vestium schema deposuerit, aut corrigendum, aut deponendum statuit. Haec rata habuit Canon XVI Concilii Oecunemici XII, sive Lateranensis IV sub iam dicto Innocentio Papa III definiens, Episcopos Monachos deferre habitum Monachalem.2 Hoc idem postea sanxit synodus Londinensis, ab Otthobono S. R. E. Diacono Cardinali Sancti Hadriani, et Apostolicae Sedis Legato, celebrata, cuius Canon V iis, qui de Monasteriis, vel regularibus locis in Episcopos sunt assumpti, vel de cetero assumentur, suum deferre habitum regularem, speciatim indicit. De inconvenien- tia, et dedecore habitus splendidi in Episcopis secularibus, eoque magis in regularibus, extat Canon XVI Concilii Nicaeni II.3 Sed nostrorum temporum regulares Episcopos instruentem audiamus Ferrandum Carthaginensis Ecclesiae Diaconum, de Beato Fulgentio Ruspensi Episcopo testantem, Episcopatum sine aliqua ambitione ab illo susceptum, nec ita factum Episcopum, ut esse desisteret Monachus, sed eum, accepta Pontificis dignitate, professionis praeteritae servasse integritatem, nunquam pretiosa vestimenta quaesivisse, Orario, sicut Episcopi, nunquam usum, sed pelliceo cingulo, tanquam Monachum. Nec vero uni Episcopi, sed et ipsi Romani Pontifices eadem religione se obstringi voluerunt. De magno enim Gregorio intelligimus, una cum eius corpore inventum Baltheum, qui speciem propositi regularis, olim a Sancto Benedicto statuti, manifestaret. De Eugenio III legimus, laneam tunicam carni eius adhaesisse, et diebus ac noctibus cuculla vestitum, intus Monachi habitum retinere, extra, se Pontificem, et moribus, et vestibus exhibere consuevisse. Denique Doctor Ecclesiae Beatus Thomas Aquinas, ob
1 « Secundum traditas formas per singulas provincias, ac regiones, et urbes, in ecclesiasticis promotionibus et consecrationibus illa quae indicia et signa sunt ordinis qui unicuique inesse videtur, retineri decernimus, ita ut episcopi, quibus concessum est palliis uti certis temporibus, in eisdem temporibus et locis iis induantur, et tanto et tali non abutantur amictu propter typhum, et inanem gloriam, et humanum placorem, atque sui amorem; omni videlicet tempore divini sacrificii, et omnis alius ecclesiastici mysterii, hunc inepte portantes: illos autem qui reverenter monasticam vitam sectati sunt, et episcopalem meruerunt honorem, conservare schema, et amictum monachicorum indumentorum, et ipsam beatam vitam decernimus; et nullus omnino habeat potestatem deponere iam dictum schema, propter typhum et arrogantem voluntatem, ne per hoc inveniatur propriorum transgressor pactorum: sicut enim ibi continuus palliorum amictus fastigiosum et suae gloriae deditum demonstrat episcopum, ita et hic depositio ac denudatio monachici habitus « i Ii iit > minus eisdem submittit criminibus eum qui hoc fecisse captus extiterit. Quisquis rrgro episcopus praeter definita sibi scripto tempora se pallio induerit, aut itt.iii i .tu arum vestium schema deposuerit, aut corrigatur, aut a patriarcha proprio ilrp .n.itiir ». - Mansi, tom. 16, col. 178.
' < 15, X, de vita et honestate clericorum, III, 1.
•C- I, c. XXI, q. 4.
sanctioris doctrinae excellentiam Angelici elogio cognominatus, cuius hodie festa recolimus, diserte docuit, si qua sunt in regularibus observantiis, quae non impediant Pontificale officium, sed magis valeant ad perfectionis custodiam, sicut est continentia, paupertas, et alia huiusmodi, ad haec remanet religiosus etiam factus Episcopus, obligatus, et per consequens ad portandum habitum suae Religionis, qui est huius obligationis signum. Haec in sacris, receptisque Ecclesiae codicibus de exteriori amictu, et debito Episcopi Regularis sancita reperimus, quae nostrates eiusdem disciplinae Episcopi sibi dicta meminerint. Rasilem capitis coronam, in orbem expressam, ad humilitatem docendam, regulae monasticae, constitutiones, usus, et consuetudines statis anni temporibus earundem sacris alumnis renovandam prae- scribunt, quos postea Episcopali charactere insignitos ea maxime distinguen- dos, nemo in dubium vocaverit.
§ 5. Haec tamen, quae ex venerandis Ecclesiae monumentis adduximus, cum per humanam corruptelam, nisi eis occurratur, nobis ipsis spectantibus, in desuetudinem abire videantur, hac nostra Constitutione Apostolica, firmum robur perpetuis futuris temporibus habitura, ea omnia confirmantes et renovantes, statuimus atque sancimus, ut ex Monastico, Regulari, et Mendicantium instituto ad Episcopalem, seu quamcunque aliam dignitatem, etiam S. R. E. Cardinalatum, iam evecti, et in posterum evehendi, universis, et singulis suae regulae officiis, et obligationibus, quae Pontificale, sive cuiuscunque alterius dignitatis, aut Cardinalatus, officium minime impediant, perpetuo subsint, et proinde sui monastici Ordinis, sive alterius regulae Mendicantium, insignia, et propria indumenta lanea, suoque peculiari colore distincta, rasilem quoque, et ad cutis planitiem in summo vertice, vel eo gyro, et forma expressam coronam praeferant, quibus antea, cum intra eorundem regularium Ordinum claustra Deo militarent, ex solemni sua professione, insignia induere, et coronam praeferre tenebantur, a cuius professionis obligationibus per munus Episcopale neutiquam absolvuntur, aut ullo pacto eximuntur.
§ 6. Propterea huiusmodi Episcopis, ex familiis Regularium, Monachorum, et Mendicantium assumptis, in virtute sanctae oboedientiae praecipimus, r i mandamus, ut omnia, et singula, praesentibus literis nostris hactenus n n ita, undequaque observare non differant. Si vero, quod absit, hoc * ' i contempserint, vel neglexerint, eos poena suspensionis ab exercitio P iii: iliurn, ipso facto incurrenda, tandiu innodatos esse declaramus, donec a contumacia resipiscentes, eiusdem suspensionis relaxationem a Sede Apost. .In i nn ierint obtinere.
f) /. :i i vero pastoralis nostrae sollicitudinis est non solum excubare pro optimo t itu, et conservatione Regularis observantiae in religiosis viris, qui ex nn .n i ti is, et mendicantibus institutis ad onus Episcopale assumuntur, sed Hi.nn prospicere, ne illi, qui ex his, ceterisque universis Religiosis Ordinibus .ul cui im.,!j gradum evecti, Ecclesia sibi commissa postmodum se abdicav. mil, ii i vivant, ut, qui eos primum in claustris Monasteriorum, deinde in culmine I p opall conspexerant, quique ipsos demum curarum Episcopalium onera ,ab,In, t.is visuri essent, eis obiicere nullo modo possint,
quod ideo ad Episcopatum irrepserint, ut hac via Regularem observantiam deserentes, extra sua claustra, quasi nullum unquam Religiosum Ordinem professi, vitam ducerent, haec animum nostrum, omnium quorumcunque Ordinum Regularium honoris amantissimum, promovent, ut Apostolica auctoritate approbemus, confirmemus, et tanquam praesentibus inserta habeamus decreta duo ab antecessoribus nostris felicis recordationis Alexandro VII die xxvi Iulii anno Domini mdclxii, 1 et Clemente XI die xvii Iunii mdccxv vulgata,2 quibus decretis Regulares ad transmarinos Episcopatus, sive ad Vicariatus Apostolicos translati, vel etiam Ecclesiarum administratores, aut visitatores creati, quotiescunque in locis, et Ecclesiis, sibi in Episcopalis dignitatis collatione assignatis, minime resederint, vel Episcopatum dimiserit, aut munere suo perfuncti fuerint, seu quomodocunque a schismaticis vel infidelibus impediti, munus Episcopale exercere non possint, iubentur ad pristina suorum Ordinum claustra reverti, cum reliquis Confratribus suis sub eodem instituto religiosam vitam ibidem acturi.
§ 8. Huiusmodi autem Episcopis, tam pio disciplinae regularis instinctu ad suos redeuntibus, Apostolica largitate concedimus, ut in sua Provincia quodcunque Ordinis sui Coenobium, et Monasterium, ubi commode et religiose degere possint, sibi pro libitu eligant, ideoque volumus, et praecipimus, ut illorum Praesides et Superiores regulares congruas eis et honestas cellulas in Coenobiis, et Monasteriis ab eisdem electis, assignent.
§ 9. Itaque Monachis, Mendicantibus, et cuiuscunque Ordinis Regularibus, qui onere Episcopali sibi imposito deinceps quomodocunque, etiam ultro, se abdicaverint, praecipimus, eosque monemus in Domino, ut ad suorum Ordinum cellulas ultro quoque regrediantur, qua in re sanctitate, et doctrina illustrium, et magnorum praesulum exempla iis imitanda proponimus, Caelestini Papae V Antecessoris nostri, Gregorii Nazianzéni, Petri Damiani, aliorumque, ob virtutes sacerdotales omnium seculorum praeconiis maxime dignorum Antistitum, ut interim sileamus, legationibus et muneribus clarum Ardicinum iuniorem a Porta Aleriensem Episcopum, et S. R. E. Presbyterum Cardinalem tituli Pammachii, a felicis recordationis Innocentio Papa VIII, renunciatum. Is enim, annuente Pontifice, dimissis dignitatibus, vetus propositum in sacram Camaldulensium eremum confugiendi resumere? atque ultro executioni mandare sanctum existimavit.
§ 10. Ubi vero, quod minime credimus, iidem regulares paternis nostris adhortationibus aures adcommodare noluerint, his nostris perpetuum robur habituris, decernimus, volumus et praecipimus, ut Monachi, Mendicantes, et cuiuscunque alterius instituti Regulares, specialissima etiam mentione digni, qui Episcopatu sibi pridem collato quacunque de causa se in posterum abdicare permissi fuerint, claustra suae Religionis repetere omnino teneantur, et debeant, iis tantum exceptis, qui a Nobis, sive a Romanis Pontificibus antecessoribus, aut successoribus nostris obtinuissent, vel obtinebunt facultatem expressam vivendi extra claustra, sacro alicui muneri, quod cum vita
• Cf. N. 238.
1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 285.
claustrali exerceri non posset, ex peculiari voluntate nostra, vel eorundem antecessorum, aut siftcessorum nostrorum, speciatim addicti, quod quidem munus respiciat servitium, et obsequium nostrum, vel successorum nostrorum, sive huius Sanctae Apostolicae Sedis.
§ 11. Eis autem, vel eorum cuilibet, qui hanc Constitutionem violare tentaverint, vel eam quomodocunque neglexerint, omni usu pontificalium, etiam cum facultate, et permissione cuiuscunque Episcopi exercendorum, penitus et undequaque interdicimus, sique perseveraverint in contumacia non redeundi ad claustra, post annum sint eo ipso suspensi a divinis.
§ 12. Omnia vero, et singula Romanorum Pontificum decreta, Conciliorum Canones, Patrum dicta, sententias, regulas, constitutiones, usus, consuetudines, statuta, his nostris literis memorata, post maturam bac de re habitam deliberationem, ex certa scientia, auctoritate nostra confirmamus, innovamus, et stabilimus, in quo plenario robore perpetuis futuris temporibus servanda sancimus, praesentesque semper validas fore, sicque, et non aliter, per quoscunque iudices semper iudicari, interpretari, et definiri debere statuimus. Quidquid autem secus super his a quoquam, quavis auctoritate, scienter, vel ignoranter contigerit attentari, irritum, et inane decernimus, non obstantibus privilegiis, concessionibus, ordinationibus, aliisque contrariis Iquibuscunque.
§ 13. Nulli ergo, etc.
[Bull. Ordinis Praedicatorum, tom. VI, p. 581-583],
292
Benedictus XIII, const. Pastoralis officii, 27 mart 1726.
Pastoralis officii solicitudo Nos admonet in his vigilantiae, et auctoritatis Nostrae partes libenter interponere, ut quae a Romanis Pontificibus praedecessoribus Nostris ad Dominici Gregis, animarumque salutem, et directionem provide constituta reperiuntur, suum plenarium sortiantur effectum.
§ 1. Cum itaque quamplurium ex Ven. Fratribus Archiepiscopis, et Episcopis Regnorum Hispaniarum literis, non ita pridem intellexerimus, Constitutionem pro Ecclesiasticae disciplinae in eisdem Regnis conservatione, et instauratione a fel. rec. Innocentio Papa XIII praedecessore Nostro die 23 maii 1723 post maturum consilium editam quae incipit: Apostolici Ministerii, etc.' ac subinde a Nobis per quasdam Nostras in simili forma Brevis ' die 23 septembris 1724 desuper expeditas literas,2 quibus totum ipsius Constitutionis tenorem inseruimus confirmatam, et innovatam per nonnullos praesertim Regulares in dictis Regnis degentes haud omnino, ut par erat, servari, quinimo eius executionem variis artibus, inanibusque praetextibus retardari, atque eludi graviter commoti fuimus, nec defuimus perinde dolorem, ac indignationem Nostram cum Superioribus Generalibus ipsorum Ordi-
1 Cf .N. 280.
2 Cf. N. 283.
num communicare, eisque diserte explicare firmam, constantemque volunt.i tem, ac intentionem nostram esse, ut memorata Constitutio prompt u-, et omnimodae executioni demandaretur, et transgressores, seu inobcdienti . condignis poenis animadverteretur; ipsi vero Superiores Generales pro ea, qua praediti sunt prudentia, probitate, et filiali in Nos, et huius Sanctae Sedis mandata obsequio, id contra, et praeter eorum mentem, ac non sine intimo animi sui moerore, accidisse Nobis ingenue declararunt, ut vehementer etiam improbantes quidquid contra eamdem Constitutionem scripto, vel facto attentatum fuerit per aliquot suos subditos, pro quibus erroris, ac noxae veniam a Nobis suppliciter implorarunt, simulque polliciti sunt sedulam se daturos operam, ut quae in ea facienda, servandaque praescribuntur, ab omnibus, et singulis suis Religiosis absque mora adimpleantur.
§ 2. Licet autem Nos non minus ad enixas eorumdem Superiorum Generalium preces, quam ob peculiarem paternae charitatis affectum quo Religiosas semper prosequuti sumus, et prosequimur familias, in quarum altera, inclito nempe Fratrum Praedicatorum Ordine diu versati sumus, a poenis adversus dictos transgressores infligendis abstineamus, nihilominus quaecumque hactenus ad remorandam, sive eludendam, aut quomodolibet impedien- dam praedictae Constitutionis executionem a nonnullis ex praefatis Regularibus scripta, acta, et gesta fuerunt cum inde sequutis, et quomodocumque sequuturis, auctoritate Apostolica tenore praesentium reprobamus, et damnamus, ac pro reprobatis, et damnatis ab omnibus haberi volumus, et decernimus.
§ 3. Praeterea gravius mentis Nostrae super eadem Constitutione testi- J monium, ac iudicium perhibere volentes, districte, ac in virtute Sanctae Obedientiae Nobis vicaria Christi potestate in Terris fungentibus ab universis Christifidelibus debitae, harum serie denuo praecipimus, et mandamus, ut exacte, et inviolabiliter, omnique colore, praetextu, titulo, et contraria quavis interpretatione prorsus sublatis, serventur omnia, et singula in enarrata Innocentii praedecessoris Constitutione sancita, ordinata, declarata, ac quoquo modo contenta, quae Clerum tum Saecularem, tum Regularem praedictorum Regnorum concernunt, etiam iuxta formam in hisce literis Nostris, ut infra, praescribendam.
§ 4. Cum igitur in eadem Constitutione inter alia cautum fuerit, ne ^ Monasteria, Conventus, et Domos, tam virorum, quam mulierum plures personae reciperentur, quam quae, vel ex proventibus ipsorum Monasteriorum, Conventuum, aut Domorum, sive ex consuetis eleemosynis, aliisque * obventionibus in commune conferendis possint commode sustentari: hinc pro firmiori saluberrimae istius sanctionis robore statuimus, ut Superiores eorumdem Monasteriorum, Conventuum, et Domorum subditis suis, sive Clericis, sive Conversis ibidem degentibus subministrari curent, et faciant omnia ad victum, et vestitum necessaria. Et si plures Religiosos in aliquo Conventu nunc existere compertum fuerit, quam in eo iuxta modum praemissum sustentari valeant, Superior Provincialis, sive Praelatus eos ad alterum eiusdem Provinciae Conventum, qui ipsorum sustentationi idoneus, et sufficiens sit, statim transferat. Quatenus vero numerus Religiosorum in singulis Provinciis degentium, vires Conventuum uniuscuiusque Provinciae
respective excedat, non alii deinceps ad Religiosum habitum in ea suscipiendum admittantur, donec per obitum hodie viventium illo redactus sit, ut commode ali valeant. Dilecto filio moderno, et pro tempore existenti Nostro, et Apostolicae Sedis in eisdem Hispaniarum Regnis Nuncio serio iniungentes, quatenus sedulo curet, ut praemissa plenarium suum effectum obtineant, prout illi in dicta Constitutione demandatum fuerat.
§ 5. Similiter volumus, ut in promotione Regularium ad Ordines, Decretum prae. mem. Clementis Papae VIII praedecessoris etiam Nostri,1 iuxta memoratam Constitutionem accuratissime observetur, districte quoque inhi- bentes omnibus Archiepiscopis, et Episcopis praefatis, ne eosdem Ordines conferre praesumant alicui Regulari, qui vel in Monasterio, sive Conventu intra suam Dioecesim sito non degat, vel si de familia Monasterii, seu Conventus alterius Dioecesis fuerit, literas dimissorias sui Superioris Regularis non exhibeat, servata in praemissis Decreti Clementis, ac Constitutionis Innocentii praedecessorum praedictorum dispositione.
§ 6. Eisdem quoque Archiepiscopis, et Episcopis sub intcrminatione Divini Iudicii denuo praecipimus, ut quibuscumque mulierum Monasteriis tam sibi subiectis, quam etiam quomodolibet exemptis, omni studio, ac diligentia incumbant, et advigilent executioni eorum, quae pro custodienda Sanctimonialium Clausura, impediendoque in dicta Monasteria exterorum ingressu tum in Sacri Concilii Tridentini Decretis,2 tum in Constitutione similis memoriae Gregorii Papae XIII praedecessoris itidem Nostri,3 quam idem Innocentius praedecessor in praefata sua Constitutione innovavit, desuper sancita fuerunt.
§ 7. Porro iniungimus quoque exactam eiusdem Innocentii Constitutionis observantiam circa confessiones a Regularibus praedictis, nec etiam ex Indulto, quod eis competere perperam praetenditur in vim Bullae Cruciatae Sanctae nuncupatae, nec ex alio quocumque privilegio excipiendas absque praecedente approbatione, et licentia Ordinarii pro tempore existentis Loci, in quo Sacramentum Poenitentiae ministretur, servata quoque limitatione, quae in ipsa licentia ab eodem Ordinario adiecta fuerit, vel quoad tempus, vel quoad locum, vel genus personarum; declarantes, quod in omnibus basibus praedictis confessiones aliter factae, et respective exceptae nullae, atque invalidae, ipsique Confessarii eo ipso suspensi erunt.
§ 8. Ad haec rursus prohibemus, atque interdicimus, ne Regulares cuiuscumque Ordinis, et Instituti excipere audeant confessiones Monialium, etiam eorum regimini subiectarum, et ab Ordinarii Iurisdictione quomodolibet exemptarum, nisi ultra licentiam suorum Superiorum Regularium examinati fuerint, et pro ipsorum Monialium confessionibus audiendis specialiter approbati ab Episcopo Dioecesano; et si secus factum fuerit, tunc quoque «confessiones irritas, et Confessarios ipso Iure suspensos fore itidem declaramus.
1 S. C. C., decr. 15 mart. 1596.- In Bened. XIV, const. Impositi Nobis, 27 febr. 1747. - Cf. N. 376.
2 Sess. XXV, de regularibus, c. 5.
3 Cf. N. 147.
Ab huiusmodi tamen lege, et ordinatione ad supplicationem dilecti filii N<> m Ludovici S. R. E. Cardinalis Belluga, et Muncada nuncupati eximimus Su| riores Generales, ac etiam Provinciales cuiusvis Ordinis Regularis, quilm ut confessiones Monialium, sibi tamen subiectarum dumtaxat, absque hium modi speciali approbatione Episcopi Dioecesani audire licite, et valide pus sint, permittimus, et indulgemus.
§ 9. Et quia mentis, ac intentionis nostrae est, ut remota quavis divers i intelligentia, et interpretatione praecise serventur ea, quae in eadem lnin> centii praedecessoris Constitutione super assignatione, seu deputatione Confessarii extraordinarii Monialibus sub Praelatorum Regularium gubernii) viventibus disposita fuerunt, statuimus quoque, ut Superiores, qui Decretum illud quocumque titulo, vel praetextu non servaverint, vel eius executioni aliquod impedimentum directe, aut indirecte praebuerint, ipso facto suspen- sionem ab eorum officiis necnon privationem vocis tam activae, quam passivae incurrant.
§ 10. Eisdemque poenis eo ipso, et absque alia declaratione incurrendis subiicimus etiam Regulares, qui sancitis, et ordinatis, tum a re. mem. Clemente Papa Xi, tum ab ipso Innocentio praedecessoribus, quoad celebrationem Missae in Oratoriis privatis, sive eorumdem Regularium cellis, necnon usum Altaris gestatorii, seu portatilis qualitercumque contravenerint, seu minime obtemperaverint.
§ 11. Decernentes, etc.
[Bull. Rom., tom. 12, p. 82-84J.
293
Benedictus XIII, const. Maxima vigilantia, 14 iun. 1727.
Maxima vigilantia, quam maiores nostri in rerum suarum monumentis ad posterorum memoriam retinendis semper adhibuerunt, adeo testata, et passim literis tradita est, ut nostris verbis praedicari minime egeat; nihil enim frequentius in veterum Patrum scriptis, Sacrisque Conciliorum, et Ecclesiae sanctionibus legitur, quam Scrinia, Tabularia, Archiva, Conditoria, et Armaria, a temporum, atque hominum iniuria servandis rerum gestarum documentis, chartis, diplomatibus, Codicibus, Instrumentisque, constructa; unde fides, et veritas rerum ad successorum recordationem transmitti posset. Nec tantum veteres quidem Romani Pontifices Antecessores nostri singularem hanc Providentiam custodiendis eiusmodi Actis, et monumentis identidem ostenderunt; sed caeterarum quoque Ecclesiarum Pastoribus tantae rei gravitas maxime innotuit, proptereaque rerum sibi creditarum testes Literas ad instructionem futurorum summa fide servari voluerunt, quippe qui probe nossent quantae inde utilitates manarent. E recentioribus Ecclesiasticae disi 1 plinae Reparator insignis, Beatus Carolus Borromaeus S. R. E. Cardinalis, et Archiepiscopus Mediolanensis in Concilio Provinciali I, non uni suae. . ,| caeterorum etiam Antistitum Ecclesiis, Sacrae suae Metropoli contrilmti
summe eavit ob illarum Iura sarta tecta servanda de Archivis, et Tabulariis in singulis Episcopalibus speciatim erigendis, peculiares Canones promulgari statuens, quod, et nos tam gravem, et piam disciplinam prae oculis habentes, olim in Concilio nostro Provinciali I. Beneventano, Deo favente, statuimus, maiorum exempla secuti, qui in suis Constitutionibus non solum Romae, sed praecipue in universis Regionibus, et Civitatibus Beati Petri Apostolorum Principis Temporali Imperio subiectis, Archiva, et Tabularia erigi iusserunt, ne Scripturae ad res publicas attinentes dispergerentur.
§ 1. Quum vero ad aures nostras rumor pervenerit, in multis Episco- patibus, et Ecclesiis rem tam providam, utilemque non sine privato, et publico damno neghgi, quod nisi opportuno remedio tollere satagamus, incommoda Ecclesiarum facili' in immensum crescent: Nos ex debito Pastoralis Officii Constitutionem a Pio V Antecessore nostro pro Archivis Sedium Episcopalium utriusque Siciliae olim vulgatam,1 et fraudes, ac subreptiones Scripturarum, quae tempore Sedium Vacantium perpetrabantur, etiam respicientes, necessarium putavimus nonnullas alias Ordinationes, et Statuta his nostris Apostolicis Literis, perpetuum robur habituris, edere tenoris sequentis, videlicet.
§ 2. Ut omnes Patriarchae, Metropolitae, Archiepiscopi, Episcopi, et Praelati inferiores, Ordinarii Locorum, nullius Dioecesis, Iurisdictionem Episcopalem i M t centes, in tota Italia, eique adiacentibus Insulis, qui in suo Palatio Episi opali locum tutum, nec cuivis facile adeundum, pro servandis in eo Scripturis ad Dignitatem et Iurisdictionem Episcopalem sive Ordina riam, Mensam, et Forum suae Curiae pertinentibus non habent, statim de loco tantae rei destinando serio cogitent, in quo loco tuto, congruo, non hurnescenti, unde Scripturis lapsu temporis pernicies ulla inferatur, loculi, plutei, et amaria, recipiendis Scripturis, et Codicibus apta, secundum instructionem Italii am, inferius subiiciendam, disponantur, et diligenter clausa custodiantur. Quoad Archiva, et Tabularia olim erecta, iidem Praelati pro sua vigilantia eorumdem statum sedulo recognoscant, illorum aptae capacitati, atque ordini, iuxta supradictam instructionem, ut quoad fieri potest, structura, et dispositio omnium Archivorum sit uniformis, intra sex menses post harum publicationem, provisuri.
§ 3. Hic idem terminus sex mensium iniungitur quibuscumque Capitulis Ecclesiarum C athedralium, et Collegiatarum, tam insignium, quam non insignium, ut locum opportunum, iuxta modum iam indicatum disponant in aliqua mansione cathedralis vel collegiatae Ecclesiae, ubi commode serventur, et custodiantur scripturae, iura, et status eorumdem capitulorum respicientes. Seorsum vero armarium habeatur pro scripturis, ad iura, et statum particularem Ecclesiarum cathedralium, collegiatarum attinentibus. Volumus enim, ut archiva capitulorum ab illis, quae sunt Ecclesiarum cathedralium, et collegiatarum omnino distinguatur; ideoque in prospectu, et facie sive anteriori parte cuiuscumque archivi sive armarii exterius scribatur cuiusnam sit illud archivum, an scilicet Ecclesiae, an vero capituli.
4 Muneris nostri, 1 mart. 1571. - Bull. Rom., tom. 4, III, p. 151.
§ 4. Haec observanda etiam praecipimus a quocumque Abbate, l'n ¦¦ vel Superiore regulari cuiuscumque ordinis, etiam mendicantium, etiam s. i. tatis Iesu, vel cuiuscumque instituti, etiam speciali nota digni, necnon bo-.pi talis Beati Ioannis Hierosolymitani, scilicet pro dispositione, constructione m-h constitutione Archivi in loco apto, modo, quo supra, intra claustra proptn. Domus, Monasterii seu conventus: idemque omnino executioni mandamlnn curent Abbatissae vel Priorissae, et Superiores cuiuscumque Monasterii Mom i lium, et Sacrarum Virginum, domuumque piarum mulierum, quae Con < t vatoria appellantur, quaeque per haec scripta non intendimus approbat.-. Similiter haec eadem constitutio nostra in construendis, et custodiendis Areln- vis observetur ab Ecclesiis receptitiis, Collegiis, Seminariis, Conventibus, Congregationibus, Confraternitatibus, Hospitalibus, montibus pietatis, aliisque locis piis cuiuscumque generis, et quocumque nomine censeantur, sub adtni nistratione rectorum, ministrorum, et officialium temporaneorum, sive perpe- tuorum existentibus.
§ 5. Omnes iamdicti Patriarchae, Archiepiscopi, Episcopi, Ordinarii locorum, et Superiores regularium utriusque sexus, ut supra, postquam congesseris, et clauserint vel disposuerint scripturas in archivo extructo vel extruendo, omni diligentia, et solicitudine earumdem catalogum, et inventarium conficiendum, et cum brevi singularum scripturarum synopsi, et lemmate vel summario describendum curent, Episcopi, et Ordinarii eumdem Catalogum,. et inventarium a Notario seu Cancellario Curiae Episcopalis vel ordinariae, aut, eo impedito, ab alia persona, per eum substituenda, confici curent coram se ipsis seu Vicario Generali, vel alia persona ab iisdem substituenda, idemque catalogus, et inventarium ab eodem Notario seu Cancellario singulis paginis subscribatur. Catalogus vero in fine totius operis a Praelato, postquam ipse accurate, et sedulo recognoverit singulas paginas diligenter conscriptas, fideliterque a Notario seu Cancellario propriae Curiae, vel a persona ei substituta, exaratas, subscribatur. In Seminariis autem Episcopalibus Archivum, ut supra, erigatur, et inventarium scripturarum per publicum Notarium, ab Episcopo sive Ordinario eligendum, qui non sit Cancellarius Curiae Episcopalis sive ordinariae, conficiatur coram Vicario Generali aut alia persona Ecclesiastica a praedictis Ordinariis substituenda, et coram uno ex deputatis Seminarii, ad horum beneplacitum, etiam alternis vicibus, cum subscriptione illius, qui eidem confectioni interfuerit, ut supra.
§ 6. Catalogus, et inventarium Archivi capitulorum Ecclesiarum Cathedralium, et Collegiatarum, per Archivistam, ut inferius dicetur, a capitulo eligendum, conficiatur coram duobus Canonicis antiquioribus, et peritioribus cathedralis, et collegiatae eo ordine et subscriptione, quam supra memoravimus. Inventarium tamen, et Catalogus Archivi Ecclesiarum Cathedralium, Collegiatarum, distincti ab Archivo Capituli, per hominem a proprio I pi scopo sive Ordinario deputatum, coram Vicario Generali vel Persona Ecclesiastica, ab ipsis Ordinariis eligenda, necnon coram Canonico antiquum- Ecclesiae Cathedralis vel Collegiatae, appositis subscriptionibus eorumdem, conficiatur, ut supra. Inventaria, et Catalogi Scripturarum, quae in An Ium . Monasteriorum, et locorum regularium servantur, eodem, quem diximus.
ordine conficiantur per Archivistam regularem ipsius Monasterii seu Conventus, ut inferius, eligendum, et coram Abbate vel Superiore Monasterii, et antiquiore ex Monachis regularibus Monasterii vel Conventus: qui quidem Abbas vel Superior suam subscriptionem apponere debeant.
§ 8. In Ecclesiis Conventualibus seu receptitiis, Collegiis, et Seminariis, seorsum a Seminariis Episcopalibus, ut supra, memonUis, in convictibus, Congregationibus, Confraternitatibus, Hospitalibus, montibus pietatis, aliisque locis piis, ut supra, inventarium, et catalogus coram primo Officiali et Carne- rario cum eorum subscriptione per Archivistam, si ibi erit, alias per virum idoneum, ab administratoribus eorumdem locorum deputatum conficietur.
§ 9. Huiusmodi inventarii, et catalogi, sic, ut diximus, confecti, duo exemplaria inter se prorsus similia conficiantur, quorum unum in Archivo ipso I piscopali servetur, alterum apud Praelatum Dioecesis, ut supra, antiquiorem Canonicum Cathedralis vel Collegiatae, Abbatem vel Superiorem Monasterii mt Conventus, Abbatissam vel Priorissam, aut Superiorem Monasterii monialium, et Conservatorii, Rectorem, vel primum Officialem locorum piorum respective, ut supra, ita tamen, ut perfuncti suo munere, successoribus illud tradant.
§ 10. Eadem Archiva duabus clavibus, et seris inter se diversis aperiantur; quarum una, quoad Archiva Episcopalia sive Ordinariorum, a Praelato sive Ordinario servabitur; altera Cancellario seu Notario Curiae Episcopalis,
i d Ordinariae. Archivi autem Seminariorum Episcopalium una clavis ab Episcopo sive Ordinario, altera ab Archivi praefecto, per Episcopum sive Ordi-
ii uium eligendo, cum consilio deputatorum eorumdem Seminariorum, custodiatur. Archivi capituli Ecclesiae Cathedralis vel Collegiatae unam clavim eiusdem Archivi Praefectus servabit, aliam Canonicus antiquior.
§ 12. Quotannis mense ianuarii inventario sive Catalogo Scripturarum III u- scripturae adiungantur, quae anno praecedenti confectae vel alias negle- Ct »c fuerunt.
t, 17. Praelati, sive utriusque sexus Superiores suae Ecclesiae scripturas NfChlvo inferendas curent, secundum instructionem inferius recitandam.
>) 18. Ordinarii priusquam inventarium Archivi sui concinnandum curamini, '-ilulo inquirant chartas scripturasque usurpatas, alio distractas, atque ^hftervis; quod praesertim, sede vacante, contingere solet; et quaecumque Mmuii.i remedia adhibeantur, ut eaedem scripturae Archivo restituantur, f«l «ibi l.iteant, manifestetur. Qui non sunt Ordinarii, coram Ordinariis, auxi- •«•« In linarium praestantibus, agant pro scripturarum recuperatione, inque fcfttrtvum suum translatione.
| Ii I x archivis non liceat efferre scripturas sine Praelati vel Superioris llMltelr Illas exscribendi, easdemque post triduum in suum locum resti-
...... tl ubi syngrapha receptionis, triduano tempore limitata, reponatur. Hanc
^Hgfuphatn scripturas recipiens, sua manu in codice ad hoc retinendo in mém IVCluvo, subscribat; Ordinariis tamen locorum reservata facultate pro- i- , ittoul* temporis, quae moderate concedatur.
V! processus quacumque occasione postulante facile inveniendos, > >lun>u«, ut N tarii, Tabelliones, et Actuarii unius mensis spatio ab expedi-
tione causarum, Archivistae eosdem processus quoscumque criminales, civiles, et quamcumque rem continentes, Ecclesiasticam vel terHPoraIem> tradere teneantur, per eum in Archivo reponendos atque servandos: quos pariter inven- tario scripturarum singulatim recensebit sub poena transgressoribus privationis officii, et futurae ad id obeundum inhabilitatis, praeter alias poenas, in hac Constitutione sancitas. Ubi Archivistas, et Scriptura1"0111 custodes mutari contigerit, hi successoribus suis omnes scripturas, per publicum documentum inde confectum, exhibeant; alias hi aeque ac successores de scripturis deficientibus rationem reddant.
§ 24. Denique, ut prospiciatur conservationi scriptui"arum» ad Ecclesiam, Parochias, capellanias, Altaria, loca pia, et causas quoque Pias pertinentium, quae per collationem vel nominationem seu praesentatio'16111 Canonicam, vel quocumque alio modo reguntur, et administrantur per viri1"1 Ecclesiasticum vel Secularem, non vero per Collegium, et propterea diff'ci,ius est Archivum, secundum iamdictam instructionem formatum constituet^ volumus, ut Ordinarii in suis visitationibus pro suo arbitrio, et prudentia eidem scripturarum conservationi provideant, erectionem Archivi fieri manantes, regulasque praescribentes, quas rei aptiores fore cognoverint, subiectae Instructioni se conformare pro opportunitate curantes.
[Bull. Rom., tom. 12, p. 221-225J.
294
Benedictus XIII, const. Militantis Ecclesiae* 21 îun- '727-
Militantis Ecclesiae regimini meritis licet imparibus divina dispositione praesidentes, ea, quae ex circumspecta Romanorum Pontificum Praedecessorum nostrorum providentia ad insignium Congregationi111 Regularium antiquitatis, aliaque multiplici laude in Ecclesia Dei fulgendum favorem non minus prudenter, quam liberaliter emanasse noscuntur, ut firma semper, atque inviolata persistant, Apostolici muniminis nostri praesidio, cum id a nobis petitur libenter constabilimus.
§ 1. Dudum siquidem tel. rec. Pius PP. V Praedecessor noster Canonicos Regulares Congregationis I alumen. Ordinis S. 'ustini ubicumque locorum existentem iii proce senibus, et aliis actibus publicis, vel privatis,
statim Clerum Secularem m......... nptum subsequi, ii""' 'l'M "bsequendo
praecedebant, dum vero pi.u-,,.: r.,I., praecedebant, i||m" ""'Mediate sequi debere declaravit, et alias ptoui uberius continetur in eiusdem l'ii Praedecessoris literis desuper sub pluniho expeditis, tenoris, 'I111 ' quitur videlicet.
§ 2. Pius Episcopus Servus Servorum Dei. Ad per| ctu.un rei memoriam. Cum ex Ordinum, etc.
Omittitur const., quin eam habes supra, in N. I ii-
§ 5. Cum autem sicut dilectus filius Alexander JVlaximilianus Kobosch Canonicus Regularis expresse professus, ac Praepositi Conventus omnium Sanctorum Civitatis Olomucen. eiusdem Congregationi» I.ateranen. nobis
nuper exponi fecit, licet praefatae Pii Praedecessoris literae in plena ac viridi observantia reperiantur, nihilominus nonnulli Canonici Regulares Ordinis Praeinonstraten. in eadem Civitate, vel Dioecesi Olomucen. consistentes sub obtentu, quod praedictae literae subinde auctoritate Apostolica confirmatae non fuerint, ipsi Alexandro Maximiliano praecedentiam in processionibus, et aliis actibus de facto praeripere, ac disputare nitantur, dictus vero Alexander Maximilianus, easdem literas, quo firmius subsistant, ac remoto quocumque praetextu huiusmodi, serventur exactius, Apostolicae confirmationis nostrae robore communiri summopere desideret.
§ 6. Nos specialem eidem Alexandro Maximiliano gratiam facere volentes, cumque a quibusvis excommunicationis, suspensionis, et interdicti, aliisque Ecclesiasticis sententiis, censuris, et poenis a Iure, vel ab homine quavis occasione, vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatus existit, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum harum serie absolventes, et absolutum fore censentes, supplicationibus eius nomine nobis super hoc humiliter porrectis inclinati, praeinsertas Pii Praedecessoris literas cum omnibus, et singulis in eis contentis, auctoritate Apostolica tenore praesentium confirmamus, et approbamus, ac innovamus, illisque inviolabilis Apostolicae firmitatis robur adiicimus.
§ 7. Decernentes, etc.
[Bull. Rom., tom. 12, p. 230-232].
295
Clemens XII, const. Pastorale officium, io ian. 1731»
Pastorale officium, quo Dominici Gregis regimini per ineffabilem Divinae 1 'nitatis abundantiam, nullo licet meritorum nostrorum suffragio, praeside- i*ni-,, exigit, ut inter gravissimas multiplicesque Apostolicae servitutis curas, qiitlni assidue premimur, ad ea, quae Sacrum Venerabilium Fratrum nostro- 011 s R. E. Cardinalium Collegium, Sedis B. Petri et universae Ecclesiae Sanatum amplissimum spectant, rite ac recte constituenda atque ordinanda pccul'iii studio, advigilemus.
ii l. Dudum siquidem fel. rec. Paulus PP. IV Praedecessor Noster, providi1 tlmtlderans, eosdem S. R. E. Cardinales in partem Apostolicae soliditas vocari, ut pro tempore existenti Romano Pontifici in ipsius univer- •«!>• ficclci' administratione assistant, isque eorum consilio agenda disponat, M pêrtain l'iuecipuam Sacri Corporis, et membra ipsius Romani Pontilicis r « « 1 ir r r »mi iique attendens, dicti Collegii Cardinalium Decanum singulari uafOMoram mus Sanctae Sedis notitia ac peritia, quae absque diutina con- IIihHÉÉ I" Nomana Curia residentia vix haberi potest, praeditum esse oportere li«bit.i ip< r bis cum tunc existentibus eiusdem S. R. E. Cardinalibus in < • nisHorto tim secreto, matura deliberatione de illorum consilio, et unanimi i--u i i -..linivit, quod Decanatus praedicti Sacri Collegii de caetero pei petu 1 Iu tui it temporibus nonnisi ad Episcopum Cardinalem antiquio-
4.1
rem in Curia praesentem, aut ex causa publica absentem, et extra Curiam per Romanum Pontificem destinatum, devenire posset, et alias, prout in Constitutione ipsius Pauli Praedecessoris, anno Incarnationis Dominicae 1555 undecimo Kalendas Septembris Pontificatus sui anno primo edita, uberius continetur.1
§ 2. Cumque postmodum subortum fuisset dubium: an iuxta sensum istius Constitutionis Decanatus eiusmodi deferri deberet Episcopis Cardinalibus promotione antiquioribus, qui occurrente dicti Decanatus vacatione ab ipsa quidem Curia abessent, sed apud Meti opolitanas seu Cathedrales Ecclesias residerent, quarum regimen et administrationem una cum aliqua ex sex Cathedralibus Ecclesiis Suburbicariis, quae Cardinalibus antiquioribus pro titulo sui Cardinalatus assignari consueverunt, ex concessione Apostolica retinerent, rec. mem. Clemens IM'. XI Praedecessor etiam noster huius quaestionis, quam dirimi volebat, di en .sionem commisit septem eiusdem Curiae Praelatis doctrina, prudentia et integritate praestantibus, qui, re universa accuratissime, ut par erat, e\p. u i unanimiter censuerunt, minime suffragari ipsis Episcopis Cardinalibus anii | milibus ad huiusmodi Decanatum obtinendum eorum a Romana ('.una d..eiiham ex causa suae residentiae apud Metropolitanas seu < 'uthedi.il, I . I. i e,, quibus ex Apostolica dispensatione praeerant. Quam quid, m ut u en idem Clemens Praedecessor non modo probavit, ac petpeiui itidem luiute. temporibus inconcusse observari mandavit, sed insuper m u • pi qu. t .uisistoiii) Secreto die 3 mensis Martii mdccxxi habito palam te. iian, et m te r a, ta Consistorialia referri, atque custodiri iussit.
§ 3. Quamquam vero piae metu. Benedictus PP. XIII Praedecessor pariter noster per quasdam mas sub plumbo anno Item Incarnationis Dominicae 1724 septimo Idus Septembris Pontificatus sui anno primo, absentiam a Curiapraetat.il pe., • pi ( ".animalibus antiquioribus, dummodo apud Metropolitana* -en i iih, di.de. I , le lis, quas in administrationem obtinent, personaliter rcsideunt, m a e.eeuiiime eiusdem Decanatus nullatenus obesse, sed
Decanatum huius di ipso une deferri praedictis Episcopis Cardinalibus
antiquioribus ab entibus, et apud dictas Metropolitanas seu Cathedrales Ecclesias actu residentibus, si.iim ie tunc opportunum duxerit, prout in eius literis praefatis, quarum penude, ac supradictae Pauli Praedecessoris Constitutionis tenores, praesentibus pro plene et sufficienter expressis, et ad verbum insertis haberi volumus, plenius etiam continetur.2
§ 4. Nos tamen ad gravissima, quibus memorata Pauli Praedecessoris sanctio niti dignoscitur, rationum momenta, nostrae dirigentes considerationis intuitum, aliisque iustis et rationabilibus causis animum nostrum moventibus, adducti, post deliboationem, quam super praemissis cum pluribus ex Venerabilibus Fratribus nostris S. R. E. praedictae Cardinalibus habuimus diligentem, de eorum consilio, ac etiam Motu proprio, et ex certa scientia, ac matura deliberatione nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine,
1 Cf. N. 89.
2 Cf. N. 287.
hac nostra perpetuo valitura Constitutione illam Pauli Praedecessoris confirmantes ac i n 11 <". intes, decernimus et mandamus, ut deinceps quotiescumque Decanatus pt.« dictus quomodolibet vacaverit, ipso iure in eumdem Decanatum sueccdat Episcopus Cardinalis antiquior, qui tempore illius vacationis in dicta Curia praesens sit, vel qui ex causa publica, et Romani Pontificis destinatione dumtaxat, non tamen ratione, seu ex causa residentiae in Metropolitana seu Cathedrali Ecclesia, cuius regimen et administrationem ex Indulto Apostolico retineat, ab eadem Curia tunc temporis absens reperiatur.
§ Quod vero attinet ad alteram controversiam, alias circa ipsum Decanatum exeitatam : Num scilicet in eius assecutione Cardinalis anterior in ordine Episcopali, sed posterior in Cardinalatu, praeferendus esset Cardinali posteriori in ordine Episcopali, sed anteriori in Cardinalatu? Declarationem a benedicto Praedecessore in Uteris suis praefatis desuper editam tenore praesentium approbantes, pro maiori illius firmitate ac potiori cautela iterum statuimus, antiquitatem inter Episcopos Cardinales in dicta Curia praesentes non esse metiendam sive ducendam a tempore suae promotionis ad Cardinalatus honorem, sed a tempore eorum ingressus in ordinem Episcopalem, ita ut Decanatus eiusdem Sacri Collegii ad antiquiorem in ordine Episcopali, tametsi posteriorem in Cardinalatu, pervenire debeat, et qui prius alicui ex dictis sex Ecclesiis Suburbicariis praefectus fuerit, praeferatur in assecutione Decanatus huiusmodi alteri, qui ante ipsum ad Cardinalatus Dignitatem promotus fuisset.
§ 6. Ad haec sancimus, atque declaramus, non nisi a Cardinalibus, qui fuerint in praefata Curia praesentes tempore ipso vacationis alicuius ex dictis sex Cathedralibus Ecclesiis Suburbicariis, pro titulo Cardinalatus assignari solitis, vel ab eadem Curia absentes similiter ex causa publica, et destina- tione Romani Pontificis tantum, non tamen ex causa residentiae apud aliam tibi commissam Ecclesiam, ut praefertur, optari posse Cathedralem Eccle- (|.im Suburbicariam sic vacantem; nec Cardinales ab ipsa Curia absentes, P i aquam in solo casu superius expresso, ad optionem eiusmodi, etiam p t Piocuratorem ex eodem Collegio specialiter deputatum, admittendos t f. . i e vocantes proinde et cassantes, irritaque prorsus et inania decernentes i .i hi" i lndulta optandi Ecclesias Suburbicarias praefatas in absentia, ac i h- i Pro» maiorem, ex alia quacumque causa, etiam residentiae apud alteram i «um i Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris hactenus forsan nmr««M, quae tamen nondum sint executioni demandata. Licetque Nobis |MmiMU n « i Successores Nostros, eiusmodi Indulta, quae non modico eisdem ............. nus Ecclesiis, earumque Dioecesibus inferre possent detrimentum, minime e» e , mcessuros, sicuti Nos ipsi ab eorum concessione omnino .i Ut im.-f r ,ii n limus; nihilominus si quae contra hanc nostram dispositionem quandocumque • i qu ditcrcumque tribui contigerit, illa subreptitie obtenta n-iiNfi it. !•. o . nullique propterea, perinde ac si non emanassent, suffragari pol«% III''' m nt.ittllmUS.
tj l l'orro «t quat 1 ' evenerit Cardinales, Patriarchali, Primatiali, Archie- pisiopah. vel < : i.'-ih l Iesiae praefectos, in dicta Curia ex legitima
causa, aut Sedis Apostolicae licentia praesentes tum reperiri, cum factus iK-i it locus vacationi alicuius ex sex Ecclesiis Suburbicariis huiusmodi, nostrae, ac Romani Pontificis pro tempore existentis, partes erunt animum sedulo advertere et deliberare, dum absolvcntur a vinculo, quo priori Ecclesiae tenentur ad effectum optandi et assequendi Ecclesiam vacantem ex dictis Suburbicariis, utrum expediat eis concedere, administrationis seu alio nomine, reten- tionem alterius Ecclesiae, cui antea praeerant: ac in primis, utrum ambae sint invicem adeo propinquae, ut Pastoralem curam utrique commode impendere, suumque ministerium recte implere valeant. Caeterum non possumus non summopere eos commendare, qui, ut omnem curam et studium suum in utilitatem Ecclesiae iam sibi commissae conferre pergant, nec de vigilantia ei debita quicquam detrahatur, ultro ab eiusmodi optione abstinent, quemadmodum superioribus temporibus plures Cardinales, memores saluberrimi illius Tridentinorum Patrum moniti1 (valde nimirum felicem illum esse censendum, cui unam Ecclesiam bene ac fructuose, et cum animarum sibi commissarum salute, regere contigerit) summa cum laude fecerunt.
§ 8. Praeterea considerantes, Cardinalibus veteri more facultatem competere optandi aliam ex sex Suburbicariis Ecclesiis, quoties vacaverit, dimissa priore, quae sibi in titulum assignata fuerat; id vero si frequenter fiat, spirituale incommodum afferre posse Gregibus, quorum Pastores ita crebro mutentur, volumus, ut imposterum Cardinales, qui ab ordine Presbyterorum ad illum Episcopatum ascendentes, unam ex praedictis Ecclesiis Suburbicariis obtinuerint, deinceps ad aliam, priore dimissa, ac Romano Pontifice approbante, semel tantum transire possint: salva tamen illis semper atque illaesa facultate optandi, praevia dimissione prioris, Ecclesiam Ostien., quae peculiaribus gaudet praerogativis, ac praesertim illa, quod Cardinalis, qui ei praeest, Pontificem Maximum solemni ritu, Pallio etiam adhibito, consecrare soleat.
§ 9. Demum, etsi minime dubitemus, quin Venerabiles Fratres nostri ipsius S. R. E. Cardinales, Episcopi sex Cathedralium Ecclesiarum praefatarum, omnibus incumbentis sibi muneris partibus cumulate hactenus satisfecerint, idemque posthac de eis, necnon aliis, qui eiusmodi Ecclesiis praefi- cientur, Nobis merito polliceamur, pro nostra tamen Pastorali solicitudine, quae nunquam in hoc nimia esse potest, ad eorum memoriam revocandum duximus, teneri ipsos, etiamsi in dicta Curia, ut Romano assistant Pontifici, commorentur, Ecclesias et Dioeceses suas ad praescriptum Sacrorum Canonum et Decretorum Concilii Tridentini,2 visitare per ipsos, aut si legitime impediti fuerint, per suum Vicarium in Spiritualibus Generalem, aliumve probum, et ad id idoneum virum Ecclesiasticum; necnon relationem status earumdem Ecclesiarum et Dioecesum, quibus praesunt, ipsi Pontifici, iuxta Constitutionem similis metit. Sixti PP. V Praedecessoris quoque nostri, quae incipit. Romanus Pontifex etc.3 exhibere, ac caetera, quae ad Episcopale offi-
1 Sess. VII, de ref., c. 2.
2 Sess. XXIV, de ref., c. 3.
3 Cf. N. 156.
dum pertinent, diligenter praestare. Qua sane in re maxime decet, eos pro sublimi, quem in Ecclesia Dei tenent, honoris et Dignitatis gradu, aliis omnibus Antistitibus exemplo, quod ii sequentur, praelucere.
§ 10. Decernentes, etc.
[Bull. Rom., tom. 13, p. 162-164].
296
Fontes CIC t1 289