In III Sententiarum

In III Sententiarum (Sancti Thomae Aquinatis): textus ex ed. Prima Americana t. VI, VII-1 et VII-2 New York, 1948 (reimpressio editionis Parmensis t. VI, 1856 et t. VII, 1858).

Tisch

IN III SENTENTIARUM angelici Doctoris SANCTI THOMAE AQUINATIS ordinis praedicatorum Prologus DISTINCTIO 1 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum Deum incarnari fuerit possibile Articulus 2 Utrum Deum incarnari fuerit congruum Articulus 3 Utrum si homo non peccasset, Deus fuisset incarnatus Articulus 4 Utrum decuerit Deum tantum differre incarnationem suam Quaestio 2 Articulus 1 Utrum una persona sine alia possit carnem assumere Articulus 2 Utrum magis fuerit conveniens filium incarnari vel patrem vel spiritum sanctum Articulus 3 Utrum pater potuit carnem assumere, et etiam spiritus sanctus Articulus 4 Utrum pater et filius et spiritus sanctus possit eamdem numero naturam assumere Articulus 5 Utrum una persona possit assumere duas humanas naturas DISTINCTIO 2 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum natura humana sit prae aliis assumptibilis Articulus 2 Utrum filius Dei humanam naturam assumere debuit Articulus 3 Utrum filius Dei carnem humanam assumpserit Quaestio 2 Articulus 1 Utrum assumpserit carnem mediante anima Articulus 2 Utrum natura humana sit assumpta mediante gratia Articulus 3 Utrum caro prius fuerit concepta quam assumpta DISTINCTIO 3 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum beata virgo fuerit ante sanctificata quam conceptio ejus finiretur Articulus 2 Utrum beatissima virgo per sanctificationem in utero fuerit totaliter ab originali mundata Quaestio 2 Articulus 1 Utrum virgo aliquid active ad christi conceptionem operata fuerit Articulus 2 Utrum generatio christi ex virgine sit naturalis vel miraculosa Quaestio 3 Articulus 1 Utrum conveniebat virgini salvatoris conceptionem nuntiari Articulus 2 Utrum annuntiatio debuit fieri per angelum Quaestio 4 Articulus 1 Utrum caro christi in antiquis patribus fuerit peccato obnoxia Articulus 2 Utrum caro christi fuit in antiquis patribus secundum quantitatem determinatam Articulus 3 Utrum solus christus in abraham non fuerit decimatus Quaestio 5 Articulus 1 Utrum corpus christi fuerit ex purissimis virginis sanguinibus Articulus 2 Utrum conceptio corporis christi fuerit subito, vel successive Articulus 3 Utrum christo sanctificari conveniat, scilicet ut indigeret sanctificatione DISTINCTIO 4 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum efficientia conceptionis christi debeat appropriari alicui personae Articulus 2 Utrum christus, secundum quod homo, possit dici filius spiritus sancti Quaestio 2 Articulus 1 Utrum beata virgo possit dici mater hominis christi jesu Articulus 2 Utrum debeat dici mater Dei Quaestio 3 Articulus 1 Utrum illam conceptionem aliqua merita praecesserunt in antiquis patribus Articulus 2 Utrum gratia sit naturalis illi homini DISTINCTIO 5 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum unio sit aliquid creatum Articulus 2 Utrum unio sit facta in natura Articulus 3 Utrum unio sit facta in persona, et si christus est una persona Quaestio 2 Articulus 1 Utrum assumere conveniat divinae personae Articulus 2 Utrum assumere conveniat naturae Articulus 3 Utrum conveniat naturae, remotis personis Quaestio 3 Articulus 1 Utrum humana natura sit assumpta Articulus 2 Utrum anima separata sit persona Articulus 3 Utrum persona sit assumpta DISTINCTIO 6 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum in christo sint duae hypostases Articulus 2 Utrum filius Dei assumpserit hominem Articulus 3 Utrum homo dicat ibi compositum ex duabus substantiis tantum Quaestio 2 Articulus 1 Utrum christus sit duo neutraliter Articulus 2 Utrum in christo non sit tantum unum esse Articulus 3 Utrum persona verbi post incarnationem sit composita Quaestio 3 Articulus 1 Utrum in christo fuerit aliqua compositio animae et corporis Articulus 2 Utrum humana natura verbo accidentaliter uniatur DISTINCTIO 7 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum haec sit vera, Deus est homo Articulus 2 Utrum christus possit dici homo dominicus Quaestio 2 Articulus 1 Utrum haec sit vera, Deus factus est homo Articulus 2 Utrum haec sit vera, homo factus est Deus Quaestio 3 Articulus 1 Utrum homo christus sit praedestinatus filius Dei Articulus 2 Utrum filius Dei sit praedestinatus esse homo DISTINCTIO 8 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum solummodo in viventibus sit nativitas Articulus 2 Utrum humana natura sit nata in christo Articulus 3 Utrum divina natura in christo nata sit de virgine Articulus 4 Utrum ponendae sint duae nativitates christi vel una Articulus 5 Utrum in christo sint duae filiationes DISTINCTIO 9 Articulus 1 Utrum latria sit virtus, vel donum Articulus 2 Utrum humanitati christi exhibenda sit latria Articulus 3 Utrum latria debeatur Deo ratione potentiae, an sapientiae ac bonitatis Quaestio 2 Articulus 1 Utrum latria et dulia sint idem Articulus 2 Utrum dulia habeat diversas species Articulus 3 Utrum peccatores debeant honorari dulia DISTINCTIO 10 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum christus secundum quod homo, sit Deus Articulus 2 Utrum christus, secundum quod homo, sit persona Quaestio 2 Articulus 1 Utrum Deo conveniat aliquem in filium adoptare Articulus 2 Utrum omnibus creaturis conveniat adoptari, et an homines ex ipsa creatione adoptet Quaestio 3 Articulus 1 Utrum praedestinatio christi sit de natura, an de persona DISTINCTIO 11 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum filius Dei sit creatura Articulus 2 Utrum christus sit creatura Articulus 3 Utrum christus secundum quod homo, sit creatura Articulus 4 Utrum ea quae sunt humanae naturae possint dici de filio Dei DISTINCTIO 12 Articulus 1 Utrum haec sit vera: iste homo incepit esse Quaestio 2 Articulus 1 Utrum christus potuit peccare Articulus 2 Utrum christus habuit potentiam peccandi Quaestio 3 Articulus 1 Utrum christus debuit aliquem sexum accipere Articulus 2 Utrum debuerit carnem assumere ab utroque sexu DISTINCTIO 13 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum in christo fuerit gratia habitualis perficiens animam ejus Articulus 2 Utrum christus habuerit gratiae plenitudinem Quaestio 2 Articulus 1 Utrum christus sit caput ecclesiae, secundum quod homo Articulus 2 Utrum christus, secundum quod homo, sit caput angelorum Quaestio 3 Articulus 1 Utrum gratia unionis sit creata Articulus 2 Utrum gratia unionis sit idem quod gratia capitis DISTINCTIO 14 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum in christo sit aliqua scientia creata Articulus 2 Utrum anima christi videndo verbum comprehendat ipsum Articulus 3 Utrum anima christi, secundum illam scientiam qua cognoscit res in propria natura, cognoscat omnia Articulus 4 Utrum anima christi habuit omnipotentiam, sicut et omnium scientiam DISTINCTIO 15 Articulus 1 Utrum christus naturam humanam cum defectibus et infirmitatibus accipere debuit Articulus 2 Utrum omnes defectus praeter peccatum accipere debuit Articulus 3 Utrum hujusmodi defectus susceperit, vel contraxerit Quaestio 2 Articulus 1 Utrum corpus pati possit Articulus 2 Utrum christus tristitiam habuerit Articulus 3 Utrum in christo fuerit verus dolor in sensu DISTINCTIO 16 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum necessitas moriendi tantum sit homini ex peccato Articulus 2 Utrum in christo fuit necessitas moriendi Articulus 3 Utrum necessitas moriendi vel patiendi subsit in christo voluntati humanae Quaestio 2 Articulus 1 Utrum claritas quae fuit in christi corpore in transfiguratione, fuerit vera, et utrum fuerit imaginaria Articulus 2 Utrum claritas illa fuerit gloriosa DISTINCTIO 17 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum in christo fuerit voluntas alia quam divina Articulus 2 Utrum voluntas humana in christo divinae voluntati semper conformis fuerit in volito Articulus 3 Utrum christo fuerit conveniens orare Articulus 4 Utrum christus, secundum quod homo, dubitaverit DISTINCTIO 18 Articulus 1 Utrum in christo sit aliqua operatio praeter divinam Articulus 2 Utrum christus potuerit mereri Articulus 3 Utrum christus ab instanti suae conceptionis potuerit mereri Articulus 4 Utrum christus meruit sibi immortalitatem Articulus 5 Utrum christus meruerit sibi per passionem Articulus 6 Utrum christus potuerit nobis mereri DISTINCTIO 19 Articulus 1 Utrum per passionem christi simus liberati a peccato Articulus 2 Utrum simus liberati a diabolo per passionem christi Articulus 3 Utrum per passionem christi a poena aeterna liberati sumus Articulus 4 Utrum christus debeat dici redemptor ratione praedictae liberationis Articulus 5 Utrum christus reconciliaverit nos Deo DISTINCTIO 20 Articulus 1 Utrum humana natura fuerit reparanda Articulus 2 Utrum aliqua pura creatura potuerit satisfacere pro humana natura Articulus 3 Utrum debuerit fieri satisfactio per passionem christi Articulus 4 Utrum fuerit possibilis alius modus satisfaciendi Articulus 5 Utrum Deus pater filium tradiderit ad passionem DISTINCTIO 21 Articulus 1 Utrum in morte christi Deitas a carne separata sit Articulus 2 Utrum corpus christi post mortem debuerit dissolvi Articulus 3 Utrum filius Dei debeat dici mortuus Quaestio 2 Articulus 1 Utrum necesse fuerit christum resurgere Articulus 2 Utrum christus debuerit tertia die resurgere Articulus 3 Utrum christus debuerit probare resurrectionem suam argumentis Articulus 4 Utrum argumentum sumptum ex visibili apparitione fuerit conveniens DISTINCTIO 22 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum christus in triduo quo jacuit in sepulcro, potuerit dici homo Articulus 2 Utrum christus ubique fuerit homo Quaestio 2 Articulus 1 Utrum christus ad inferos descenderit Articulus 2 Utrum christus limbum patrum illuminaverit Quaestio 3 Articulus 1 Utrum christus debuerit ascendere Articulus 2 Utrum motus ascensionis fuerit violentus Articulus 3 Utrum christus ascenderit super omnes caelos DISTINCTIO 23 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum indigeamus habitibus in operationibus humanis Articulus 2 Utrum habitus in nobis existens cognosci possit Articulus 3 Utrum virtutes sint habitus, vel potentiae Articulus 4 Utrum habitus intellectuales possint dici virtutes Articulus 5 Utrum virtutes theologicae sint tantum tres Quaestio 2 Articulus 1 Utrum definitio apostoli quam ponit de fide, sit conveniens secundum omnem partem Articulus 2 Utrum credere sit cum assensu cogitare Articulus 3 Utrum fides sit in voluntate sicut in subjecto Articulus 4 Utrum fides sit virtus, et utrum sit habitus Articulus 5 Utrum fides sit prior aliis virtutibus Quaestio 3 Articulus 1 Utrum fides formetur per caritatem Articulus 2 Utrum fides informis sit donum Dei, vel habitus acquisitus Articulus 3 Utrum fides informis sit in daemonibus Articulus 4 Utrum fides informis evacuetur adveniente caritate DISTINCTIO 24 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum veritas increata sit objectum fidei Articulus 2 Utrum fides possit esse de visis Articulus 3 Utrum necessarium sit homini credere aliquid cujus non habet scientiam DISTINCTIO 25 Articulus 1 Utrum definitio richardi de s. Victore de articulo sit competens Articulus 2 Utrum articuli convenienter distinguantur in symbolo Quaestio 2 Articulus 1 Utrum explicatio fidei sit de necessitate salutis Articulus 2 Utrum per successionem temporum fides profecerit DISTINCTIO 26 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum spes sit passio Articulus 2 Utrum spes sit in alia vi quam in concupiscibili Articulus 3 Utrum spes differat ab aliis passionibus, scilicet timore etc. Articulus 4 Utrum spes sit principalis passio, vel amor, vel desiderium, vel audacia, vel poenitentia Articulus 5 Utrum spes possit esse in parte intellectiva Quaestio 2 Articulus 1 Utrum spes sit virtus Articulus 2 Utrum spes sit virtus theologica Articulus 3 Utrum spes sit virtus distincta ab aliis Articulus 4 Utrum spes habeat certitudinem in suo actu Articulus 5 Utrum in christo fuerit spes DISTINCTIO 27 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum definitio dionysii de amore, secundum omnem partem suam sit bona Articulus 2 Utrum amor sit tantum in concupiscibili Articulus 3 Utrum amor sit prima et principalior affectio animae Articulus 4 Utrum cognitio sit altior amore Quaestio 2 Articulus 1 Utrum caritas sit idem quod concupiscentia, vel quid sit caritas Articulus 2 Utrum caritas sit virtus Articulus 3 Utrum subjectum caritatis sit ratio Articulus 4 Utrum caritas sit una virtus vel plures Quaestio 3 Articulus 1 Utrum Deus per essentiam suam in statu viae possit a nobis amari Articulus 2 Utrum Deus possit totaliter diligi Articulus 3 Utrum dilectio qua Deum diligimus, habeat modum Articulus 4 Utrum modus diligendi qui est in praecepto, possit in via servari DISTINCTIO 28 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum virtutes sint diligendae ex caritate Articulus 2 Utrum creaturae irrationales ex caritate sint diligendae Articulus 3 Utrum angeli ex caritate sint diligendi Articulus 4 Utrum ad malos homines caritatem habere debeamus Articulus 5 Utrum daemones ex caritate sint diligendi Articulus 6 Utrum homo debeat seipsum ex caritate diligere Articulus 7 Utrum diligere debeamus corpora nostra ex caritate DISTINCTIO 29 Articulus 1 Utrum caritas habeat ordinem Articulus 2 Utrum ordo caritatis sit attendendus secundum affectum, vel secundum effectum Articulus 3 Utrum Deus sit super omnia diligendus ex caritate Articulus 4 Utrum in dilectione Dei possit haberi respectus ad aliquam mercedem Articulus 5 Utrum homo magis debeat seipsum ex caritate diligere quam proximum Articulus 6 Utrum homo debeat magis ex caritate diligere extraneos quam propinquos Articulus 7 Utrum pater sit maxime diligendus, vel filii, vel benefactores; vel seipsum debeat diligere, vel uxorem, vel fratres, vel matrem Articulus 8 Utrum gradus caritatis convenienter distinguantur DISTINCTIO 30 Articulus 1 Utrum omnes teneantur diligere inimicos Articulus 2 Utrum omnes teneantur ostendere inimicis signa caritatis Articulus 3 Utrum majoris meriti sit diligere amicum vel inimicum Articulus 4 Utrum diligere proximum sit magis meritorium quam diligere Deum Articulus 5 Utrum meritum consistat principaliter in caritate DISTINCTIO 31 Articulus 1 Utrum qui habet caritatem, possit eam amittere Articulus 2 Utrum liber vitae sit quid creatum Articulus 3 Utrum quaelibet caritas possit resistere cuilibet tentationi Articulus 4 Utrum homo semper resurgat in minori caritate Quaestio 2 Articulus 1 Utrum fides evacuetur in patria Articulus 2 Utrum caritas viae evacuetur in patria Articulus 3 Utrum ordo dilectionis, qui modo est, fuerit in christo, vel in sanctis qui sunt in patria Articulus 4 Utrum scientia quam modo habemus, totaliter tolletur DISTINCTIO 32 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum Deo competat creaturam amare Articulus 2 Utrum Deus diligat omnem creaturam Articulus 3 Utrum Deus ab aeterno dilexerit creaturas Articulus 4 Utrum Deus omnia aequaliter diligat Articulus 5 Utrum Deus plus diligat justum praescitum, quam peccatorem praedestinatum DISTINCTIO 33 Articulus 1 Utrum omnes virtutes morales sint una virtus Articulus 2 Utrum virtutes morales insint a natura Articulus 3 Utrum virtutes morales consistant in medio Articulus 4 Utrum virtutes morales maneant in patria Quaestio 2 Articulus 1 Utrum aliquae virtutes debeant dici cardinales Articulus 2 Utrum prudentia habeat aliquam materiam specialem Articulus 3 Utrum prudentia habeat actum virtutis distinctum ab aliis Articulus 4 Utrum aliqua potentia animae sit subjectum alicujus virtutis Articulus 5 Utrum aliae virtutes cardinales reducantur ad prudentiam sicut ad principaliorem, vel causam Quaestio 3 Articulus 1 An memoria praeteritorum, intelligentia praesentium, et providentia futurorum sint partes prudentiae, sicut dicit tullius Articulus 2 Utrum continentia, clementia et modestia sint partes temperantiae, sicut dicit tullius Articulus 3 Utrum magnificentia, fidentia, patientia, perseverantia bene assignentur a tullio esse partes fortitudinis Articulus 4 Utrum religio, pietas, gratia, vindicatio, observantia, veritas sint partes justitiae, sicut dicit tullius DISTINCTIO 34 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum dona sint virtutes Articulus 2 Utrum dona debeant esse plura quam septem Articulus 3 Utrum dona maneant in patria Articulus 4 Utrum beatitudines respondeant singulis donis Articulus 5 Utrum fructus correspondeant donis Articulus 6 Utrum petitiones respondeant donis Quaestio 2 Articulus 1 Utrum definitio damasceni de timore sit bona Articulus 2 Utrum timor servilis sit a spiritu sancto Articulus 3 Utrum timor castus sit idem in substantia cum timore servili Quaestio 3 Articulus 1 Utrum fortitudo quae est donum, differat a fortitudine quae est virtus Articulus 2 Utrum pietas sit donum DISTINCTIO 35 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum vita convenienter dividatur per activam et contemplativam Articulus 2 Utrum vita contemplativa consistat tantum in actu cognitivae Articulus 3 Utrum vita activa consistat tantum in his quae sunt ad alterum Articulus 4 Utrum activa vita sit nobilior quam contemplativa Quaestio 2 Articulus 1 Utrum sapientia sit donum Articulus 2 Utrum intellectus sit donum Articulus 3 Utrum donum scientiae sit tantum de humanis Articulus 4 Utrum consilium sit donum DISTINCTIO 36 Quaestio 1 Articulus 1 Utrum virtutes politicae sint connexae Articulus 2 Utrum virtutes gratuitae sint connexae Articulus 3 Utrum dona sint connexa Articulus 4 Utrum virtutes sint aequales Articulus 5 Utrum vitia sint connexa Articulus 6 Utrum modus caritatis sit in praecepto DISTINCTIO 37 Articulus 1 Utrum fuerit necessarium tradi legem scriptam Articulus 2 Utrum praecepta decalogi convenienter assignentur Articulus 3 Utrum omnia legis praecepta ad haec decem ordinentur Articulus 4 Utrum praecepta decalogi sint dispensabilia Articulus 5 Utrum fuerit conveniens observationem sabbati praecipere Articulus 6 Utrum usuras accipere sit peccatum DISTINCTIO 38 Articulus 1 Utrum definitio mendacii in littera sit conveniens Articulus 2 Utrum divisio mendacii in littera sit conveniens Articulus 3 Utrum omne mendacium sit peccatum Articulus 4 Utrum omne mendacium sit peccatum mortale Articulus 5 Utrum gradus mendaciorum convenienter assignentur in littera DISTINCTIO 39 Articulus 1 Utrum jurare sit idem quod Deum in testem invocare Articulus 2 Utrum juramentum sit de per se appetendis Articulus 3 Utrum juramentum incautum sit obligatorium Articulus 4 Utrum perjurium sit mendacium juramento firmatum Articulus 5 Utrum omne perjurium sit peccatum mortale DISTINCTIO 40 Articulus 1 Utrum duo praecepta de concupiscentia convenienter assignentur Articulus 2 Utrum lex mosaica cohibeat tantum manum, an etiam animum Articulus 3 Utrum lex vetus justificabat Articulus 4 Utrum lex vetus promittebat tantum temporalia, vel etiam aeterna